 |
Anh đã rời EU vào ngày 31/1/2020 và sẽ cắt đứt những ràng buộc về kinh tế với khối này khi quá trình chuyển tiếp kéo dài 11 tháng kết thúc vào ngày 31/12/2020. Hai bên đang nỗ lực đạt một thỏa thuận thương mại mới, nhưng các cuộc đàm phán đang bị đình trệ. Chính phủ Anh cho biết, dự luật Thị trường Nội địa là một "chiếc lưới bảo đảm an toàn" nhằm ngăn chặn thương mại nội địa của Anh bị gián đoạn trong trường hợp không đạt thỏa thuận với EU vào cuối năm.
Thỏa thuận Brexit bao gồm các biện pháp nhằm đảm bảo sẽ không có rào cản nào về thương mại và đi lại giữa Bắc Ireland (vốn là một phần của Anh) và Ireland - một thành viên của EU. Để làm được điều đó, Anh đã nhất trí rằng Bắc Ireland sẽ tiếp tục tuân thủ theo một số quy định của EU cho dù phần còn lại của Anh sẽ thực hiện các quy định riêng. Điều đó có nghĩa là sẽ phải thực hiện một số thủ tục kiểm tra và đánh thuế đối với một vài hàng hóa được vận chuyển qua lại giữa Bắc Ireland và phần còn lại của nước Anh, và Anh cùng EU sẽ quyết định áp dụng quy định đó đối với những loại hàng hóa nào. Luật mới của Anh, nếu được Quốc hội thông qua, sẽ loại bỏ quyền của EU đối với việc kiểm tra và đánh thuế trong trường hợp EU và Anh không đạt được thỏa thuận, và quyền này được trao cho Chính phủ Anh. Chính phủ Anh nói rằng các rào cản thương mại giữa Bắc Ireland và phần còn lại của Anh có thể làm ảnh hưởng tới vị trí của Bắc Ireland ở Anh và gây mất ổn định cho các dàn xếp hòa bình từng giúp chấm dứt tình trạng bạo lực tại Bắc Ireland.
Những người chỉ trích nói rằng việc Anh vi phạm một cam kết quốc tế có ràng buộc pháp lý sẽ phá hủy danh tiếng là quốc gia tôn trọng luật pháp và trật tự của Anh. Đáng nói là dự luật Thị trường Nội địa vấp phải sự phản đối ngay trong nội bộ đảng cầm quyền Anh. Các nghị sĩ và nhiều nhân vật quan trọng trong đảng Bảo thủ của Thủ tướng Johnson, bao gồm cựu Thủ tướng John Major và cự lãnh đạo đảng Bảo thủ Michael Howard, đã sử dụng những lời lẽ rất cứng rắn để nhắc nhở rằng luật pháp là điều bất khả xâm phạm. Nghị sĩ Tobias Ellwood, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Hạ viện Anh, nói rằng "việc phớt lờ bất kỳ một thỏa thuận nào" mà Anh đã ký kết và đã đệ trình lên Liên hợp quốc sẽ thực sự đi ngược lại mọi thứ mà chúng ta từng tin tưởng. Chính Bộ trưởng phụ trách vấn đề Bắc Ireland, Brandon Lewis, cũng thừa nhận tại Quốc hội rằng dự luật mới "có vi phạm luật pháp quốc tế, tuy nhiên, đây là trường hợp đặc biệt và có giới hạn”.
EU kêu gọi Anh khẩn trương hủy bỏ kế hoạch vi phạm thỏa thuận Brexit, đồng thời cảnh báo sẽ có hành động pháp lý chống lại Anh. Tuy nhiên, Chính phủ Anh khẳng định London tuân thủ thỏa thuận Brexit đã ký kết với EU và luật mới đang được đề xuất của Anh chỉ đơn giản là để làm rõ những điều còn mơ hồ. Anh cho biết ưu tiên hàng đầu của họ là thỏa thuận hòa bình Bắc Ireland năm 1998 nhằm giúp chấm dứt hàng thập kỷ bạo lực tại khu vực này. Anh đã đưa ra một tối hậu thư cho các nhà lãnh đạo EU: chấp nhận việc Anh vi phạm thỏa thuận hoặc chuẩn bị cho một cuộc "ly hôn" lộn xộn, có khả năng gây bất ổn cho các chuỗi cung ứng trên khắp châu Âu và làm các thị trường tài chính toàn cầu hoảng sợ.
Vĩnh Hà
