Facebook Twitter youtube Tiktok

Thương mại điện tử Việt Nam đối mặt “cuộc đua tiêu chuẩn toàn cầu”

Lần đầu tiên, Liên minh châu Âu ký Hiệp định thương mại số độc lập với Singapore - trung tâm kinh tế số của ASEAN. Không chỉ mở ra “xa lộ dữ liệu” cho giao dịch xuyên biên giới, Hiệp định này còn đặt ra bộ tiêu chuẩn mới cho thương mại điện tử toàn cầu, tạo sức ép lớn lên các nước đang phát triển như Việt Nam trong quá trình hội nhập số.
Chiến lược thích ứng cho doanh nghiệp thương mại điện tử Việt Nam VOBF 2025 - sân chơi lớn của thương mại điện tử Việt Nam Việt Nam dẫn đầu Đông Nam Á ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong thương mại điện tử
Thương mại điện tử Việt Nam đối mặt “cuộc đua tiêu chuẩn toàn cầu”
TMĐT đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động xuất khẩu

“Mở cửa số” cho thương mại xuyên biên giới

Ngày 7/5/2025, EU và Singapore ký Hiệp định Thương mại Kỹ thuật số Liên minh châu Âu (EU) - Singapore (EUSDTA). Đây là hiệp định thương mại số độc lập đầu tiên của EU và cũng là bước tiến chiến lược của hai bên nhằm thiết lập các tiêu chuẩn toàn cầu cho thương mại điện tử (TMĐT), dữ liệu và bảo vệ người tiêu dùng số.

EUSDTA không chỉ là hiệp định song phương, mà còn là mô hình tham chiếu cho các thỏa thuận thương mại số tương lai.

Một số điểm nhấn quan trọng của EUSDTA:

Tự do luân chuyển dữ liệu xuyên biên giới, không ép doanh nghiệp phải lưu trữ dữ liệu tại địa phương.

Chấp nhận hợp pháp hóa hóa đơn, hợp đồng điện tử, không cần giấy tờ.

Miễn thuế hải quan cho giao dịch kỹ thuật số.

Cam kết bảo vệ dữ liệu cá nhân theo các chuẩn quốc tế.

Không yêu cầu doanh nghiệp chuyển giao mã nguồn, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

Tăng cường bảo vệ người tiêu dùng trên môi trường số, chống gian lận, gây nhầm lẫn.

Bộ Công Thương thống kê, kim ngạch TMĐT xuyên biên giới của Việt Nam năm 2024 đạt hơn 6 tỷ USD, chiếm khoảng 10% tổng doanh số TMĐT. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng này đang chững lại do các rào cản kỹ thuật, quy định kiểm soát dữ liệu và thuế.

Việt Nam đã ký 17 FTA, nhiều hiệp định thế hệ mới như CPTPP, EVFTA có chương riêng về TMĐT, nhưng Việt Nam vẫn thiếu một khung pháp lý riêng biệt và tương thích với các tiêu chuẩn số toàn cầu.

Theo TS Võ Thy Trang (Khoa Kinh tế, Học Viện Tài chính), hiện nay Việt Nam vẫn chưa có hiệp định thương mại số độc lập nào tương tự.

Với EUSDTA, doanh nghiệp Singapore sẽ có lợi thế lớn khi tiếp cận thị trường EU với thủ tục đơn giản, dữ liệu lưu chuyển tự do và giao dịch số được công nhận hợp pháp.

"Nếu không nhanh chóng chuẩn hóa luật chơi, doanh nghiệp Việt Nam sẽ bị lép vế ngay cả ở thị trường khu vực. Doanh nghiệp Việt Nam có nguy cơ bị loại khỏi chuỗi cung ứng số toàn cầu nếu không đáp ứng được các chuẩn mực mới về dữ liệu và bảo vệ người tiêu dùng", TS Võ Thy Trang nhấn mạnh.

Việt Nam cần làm gì để bắt nhịp?

Theo TS Võ Thy Trang, từ EUSDTA, có thể rút ra những vấn đề Việt Nam cần quan tâm, chú trọng trong thời gian tới, đơn cử: Việt Nam cần đàm phán các hiệp định thương mại số độc lập với các đối tác lớn như Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU.

Tiếp đó, cần chuẩn hóa pháp lý và kỹ thuật để đảm bảo TMĐT Việt Nam có thể luân chuyển dữ liệu xuyên biên giới một cách tin cậy.

Thương mại điện tử Việt Nam đối mặt “cuộc đua tiêu chuẩn toàn cầu”
Nội dung cốt lõi của GDPR (quy định bảo vệ dữ liệu chung). Nguồn: gdpr.eu

Ngoài ra, cần tạo hành lang minh bạch cho giao dịch số và bảo vệ người tiêu dùng, giúp doanh nghiệp Việt Nam đủ điều kiện tham gia sân chơi toàn cầu.

Luật Giao dịch điện tử sửa đổi (2023) đã bước đầu công nhận giá trị pháp lý của chứng từ số, nhưng vẫn còn thiếu các hướng dẫn chi tiết về hóa đơn điện tử xuyên biên giới, lưu trữ dữ liệu và quyền người tiêu dùng.

“Việt Nam cần có khung pháp lý rõ ràng, minh bạch, dễ đối chiếu với tiêu chuẩn EU, nhất là trong bảo vệ dữ liệu cá nhân, minh bạch hóa giao dịch số, và bảo vệ người tiêu dùng xuyên biên giới”, TS Võ Thy Trang nhận định.

Chung quan điểm, nhiều chuyên gia cũng cho rằng, trong bối cảnh ASEAN thúc đẩy liên kết kinh tế số, Việt Nam hoàn toàn có thể chủ động đề xuất một Hiệp định thương mại số ASEAN, với vai trò dẫn dắt nếu tận dụng được vị thế đang nổi trong khu vực, đặc biệt là sau khi dẫn dắt thành công các sáng kiến về chuyển đổi số trong ASEAN 2020.

Bên cạnh đó, Việt Nam cần nhanh chóng chuẩn hóa hệ thống bảo vệ dữ liệu cá nhân, giao dịch điện tử và an toàn mạng theo hướng minh bạch, có thể đối chiếu được với tiêu chuẩn EU. Điều này đặt ra yêu cầu sửa đổi Luật Giao dịch điện tử và Luật An ninh mạng. Đồng thời, ban hành các nghị định hướng dẫn thi hành chi tiết cho lĩnh vực TMĐT.

Nghị định số 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân là bước đi quan trọng nhưng vẫn còn khoảng cách so với chuẩn GDPR (quy định bảo vệ dữ liệu chung) của EU. Do vậy, Việt Nam cần sớm xây dựng hệ thống đánh giá mức độ tuân thủ và có thỏa thuận song phương về luân chuyển dữ liệu với các đối tác như EU, Hàn Quốc, Nhật Bản.

Xây dựng hệ thống đánh giá mức độ tuân thủ và các thỏa thuận song phương về chuyển giao dữ liệu cũng là bước tiếp theo bắt buộc nếu Việt Nam muốn hội nhập hiệu quả.

Thái Hằng

Tin liên quan

Thương mại điện tử mở rộng thị trường tiêu thụ cho đặc sản Thái Nguyên

Thương mại điện tử mở rộng thị trường tiêu thụ cho đặc sản Thái Nguyên

Thái Nguyên đã và đang tận dụng ưu thế của các nền tảng thương mại điện tử (TMĐT) để kết nối, tiêu thụ sản phẩm địa phương. Với hình thức bán hàng livestream, nhiều sản phẩm tiêu biểu của tỉnh đã đến được với người tiêu dùng trong và ngoài nước.
Truy quét hàng giả trên sàn thương mại điện tử: Luật hóa và áp dụng công nghệ

Truy quét hàng giả trên sàn thương mại điện tử: Luật hóa và áp dụng công nghệ

Sự bùng nổ của thương mại điện tử (TMĐT), các hành vi vi phạm ngày càng khó phát hiện do lợi dụng đặc tính ẩn danh, khó truy vết và tốc độ lan truyền nhanh trên không gian mạng. Bối cảnh này buộc cơ quan chức năng phải thay đổi phương thức tiếp cận, kết hợp nghiệp vụ truyền thống và công nghệ hiện đại để đáp ứng yêu cầu giám sát, kiểm soát hành vi vi phạm.
Đẩy mạnh quản lý thuế thương mại điện tử  và kinh doanh trên nền tảng số

Đẩy mạnh quản lý thuế thương mại điện tử và kinh doanh trên nền tảng số

Trong bối cảnh thương mại điện tử (TMĐT) và kinh doanh trên nền tảng số đang bùng nổ, mang lại nhiều giá trị cho nền kinh tế, ngành Thuế đã chủ động triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để hoàn thiện hành lang pháp lý, nâng cao hiệu quả quản lý thuế, góp phần bảo đảm công bằng, minh bạch trong thực thi nghĩa vụ với ngân sách của người nộp thuế.
Bán hàng online vẫn phải tự xuất hóa đơn đúng thời điểm và đúng giá trị giao dịch

Bán hàng online vẫn phải tự xuất hóa đơn đúng thời điểm và đúng giá trị giao dịch

Theo quy định, từ ngày 1/7/2025, các sàn thương mại điện tử, nền tảng số (sàn TMĐT) phải thực hiện khấu trừ và nộp thuế thay cho các hộ, cá nhân kinh doanh. Tuy nhiên, theo ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán thuế Keytas, nghĩa vụ về xuất hóa đơn và trách nhiệm với các giao dịch quá khứ vẫn do người bán tự thực hiện.
Dự thảo Luật Thương mại điện tử: Kỳ vọng lập lại trật tự kinh doanh trên nền tảng số

Dự thảo Luật Thương mại điện tử: Kỳ vọng lập lại trật tự kinh doanh trên nền tảng số

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội vừa đồng ý đưa dự thảo Luật Thương mại điện tử (TMĐT) vào Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025) theo quy trình rút gọn. Với 6 nhóm chính sách và 4 mô hình kinh doanh, dự luật này được kỳ vọng sẽ lập lại kỷ cương, trật tự kinh doanh trên không gian số.
Hơn 752.000 cá nhân, hộ kinh doanh thương mại điện tử nộp thuế 1,5 nghìn tỷ đồng

Hơn 752.000 cá nhân, hộ kinh doanh thương mại điện tử nộp thuế 1,5 nghìn tỷ đồng

Cục Thuế cho biết, trong 6 tháng đầu năm nay đã có 752.176 trường hợp là cá nhân, hộ kinh doanh thương mại điện tử (TMĐT) đã nộp gần 1,5 nghìn tỷ đồng tiền thuế.
Người tiêu dùng cá nhân loay hoay khi giao dịch qua sàn xuyên biên giới

Người tiêu dùng cá nhân loay hoay khi giao dịch qua sàn xuyên biên giới

Trong giao dịch xuyên biên giới, trách nhiệm khai báo hải quan và sử dụng mã HS thuộc về chuyển phát nhanh hoặc đơn vị logistics. Người mua cá nhân, không có nghiệp vụ, có thể đề nghị cơ quan Hải quan xác định trước mã HS bằng cách cung cấp thông tin hàng hóa, hồ sơ.
Tăng cơ hội hợp tác thương mại điện tử xuyên biên giới

Tăng cơ hội hợp tác thương mại điện tử xuyên biên giới

Diễn đàn Ứng dụng Thương mại điện tử (TMĐT) và Công nghệ số Việt Nam dự kiến diễn ra từ 4-6/9/2025 tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn, TP Hồ Chí Minh.
Chống hàng giả trên môi trường số: Minh bạch sản phẩm để tăng niềm tin

Chống hàng giả trên môi trường số: Minh bạch sản phẩm để tăng niềm tin

Khi hàng giả, hàng nhái tràn lan và người tiêu dùng ngày càng mất niềm tin với việc mua sắm online, công nghệ đang được kỳ vọng là “lá chắn thép” giúp xác thực, truy xuất nguồn gốc hàng hóa. Với blockchain, mã QR và định danh số sẽ giúp minh bạch hóa sản phẩm, bảo vệ người tiêu dùng.
Hàng Việt lên sàn: Cần kết nối, cần chuẩn hóa

Hàng Việt lên sàn: Cần kết nối, cần chuẩn hóa

Nhằm mở rộng kênh tiêu thụ nội địa và xuất khẩu qua môi trường trực tuyến, Bộ Công Thương giao Cục Thương mại điện tử (TMĐT) và Kinh tế số chủ trì triển khai loạt chương trình kết nối TMĐT, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, hợp tác xã, làng nghề tiếp cận thị trường số và tham gia TMĐT xuyên biên giới.
Thương mại điện tử Đông Nam Á giảm tốc để bứt phá

Thương mại điện tử Đông Nam Á giảm tốc để bứt phá

Thương mại điện tử (TMĐT) Đông Nam Á đang chứng kiến sự thay đổi chiến lược toàn diện. Năm 2024, giá trị giao dịch trên các nền tảng tăng chậm lại nhưng cho thấy chuyển biến tích cực hơn, thị phần tập trung vào nhóm “ông lớn”.
Khởi động khóa đào tạo thương mại điện tử cho người khuyết tật

Khởi động khóa đào tạo thương mại điện tử cho người khuyết tật

Một chương trình đào tạo thương mại điện tử (TMĐT) dành riêng cho người khuyết tật vừa được khởi động tại Hà Nội, với sự phối hợp của SYS Việt Nam, eComDX (Bộ Công Thương) và Hội Thanh niên Khuyết tật Việt Nam. Thông qua các nền tảng TikTok Shop, người khuyết tật sẽ được trang bị kỹ năng số (livestream bán hàng và affiliate marketing) để tự chủ sinh kế và tham gia vào nền kinh tế số.
Thương mại điện tử đóng góp khoảng 2/3 giá trị nền kinh tế số Việt Nam

Thương mại điện tử đóng góp khoảng 2/3 giá trị nền kinh tế số Việt Nam

Hiện nay, thương mại điện tử (TMĐT) đóng góp khoảng 2/3 giá trị nền kinh tế số Việt Nam, trở thành kênh dẫn dắt quá trình chuyển đổi số doanh nghiệp, mở rộng thị trường tiêu thụ, đặc biệt là đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Siết chất lượng hàng hóa trong môi trường số

Siết chất lượng hàng hóa trong môi trường số

Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, kỳ vọng tạo lập môi trường TMĐT minh bạch, cạnh tranh lành mạnh và người tiêu dùng được bảo vệ tốt hơn.
Mở đường xuất khẩu nhân lực thương mại điện tử ra quốc tế

Mở đường xuất khẩu nhân lực thương mại điện tử ra quốc tế

Thay vì “đưa người học đi xa”, Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Chuyển giao Công nghệ Khoa học Việt Nam (VISTEC) mang công nghệ về địa phương, thiết kế chương trình sát nhu cầu thực tiễn, chuẩn hóa kỹ năng số và thúc đẩy mô hình đào tạo “gắn với doanh nghiệp, hội nhập quốc tế”. Phóng viên Tạp chí Kinh tế - Tài chính đã có cuộc trao đổi với ông Steve Bùi, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Việt - Trung (VCBC) cơ quan chủ quản của VISTEC xoay quanh chủ đề này.
Xem thêm
cong-ty-co-phan-thuong-mai-va-dau-tu-dai-phuc
cong-ty-co-phan-dau-tu-va-phat-trien-lifetech

Tin mới

Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị: Khẳng định vai trò trong cải cách hành chính

Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị: Khẳng định vai trò trong cải cách hành chính

Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Chi cục Hải quan khu vực VI) đã tập trung nguồn lực, cải thiện chất lượng phục vụ và ứng dụng CNTT hiệu quả không ngừng bứt phá trong CCTTHC.
Đẩy mạnh quản lý thuế thương mại điện tử  và kinh doanh trên nền tảng số

Đẩy mạnh quản lý thuế thương mại điện tử và kinh doanh trên nền tảng số

Trong bối cảnh TMĐT và kinh doanh trên nền tảng số bùng nổ, ngành Thuế đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý.
Ép khách hàng vay kèm bảo hiểm: "Luật ngầm" cần loại bỏ

Ép khách hàng vay kèm bảo hiểm: "Luật ngầm" cần loại bỏ

Ép khách vay kèm bảo hiểm là “luật ngầm” không còn chỗ đứng trong thị trường tài chính minh bạch. Hành vi này đang bị siết chặt với mức phạt tới 500 triệu đồng.
Cải cách vì người dân, doanh nghiệp: Thuế tỉnh Nghệ An gửi thông điệp mạnh mẽ

Cải cách vì người dân, doanh nghiệp: Thuế tỉnh Nghệ An gửi thông điệp mạnh mẽ

Thuế tỉnh Nghệ An đã phát hành thư ngỏ gửi đến người nộp thuế trên địa bàn.
Chính sách thuế đối với cơ sở giáo dục công lập

Chính sách thuế đối với cơ sở giáo dục công lập

Cục Thuế đã có văn bản làm rõ về thuế TNDN, thuế GTGT và nghĩa vụ khai thuế... áp dụng với các cơ sở giáo dục công lập có hoạt động liên doanh, liên kết
(INFORGRAPHICS): Thông tin nhân sự lãnh đạo của Cục Hải quan

(INFORGRAPHICS): Thông tin nhân sự lãnh đạo của Cục Hải quan

Từ ngày 1/3/2025, Tổng cục Hải quan được tổ chức lại thành Cục Hải quan, trong đó khối cơ quan Cục có 12 ban và tương đương.
(INFOGRAPHICS): Kết quả nổi bật công tác thuế 6 tháng đầu năm 2025

(INFOGRAPHICS): Kết quả nổi bật công tác thuế 6 tháng đầu năm 2025

Với việc triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp công tác thuế nên ngành thuế đã thu được những kết quả ấn tượng.
(INFOGRAPHICS): Xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2025 bứt phá ấn tượng

(INFOGRAPHICS): Xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2025 bứt phá ấn tượng

Hoạt động xuất khẩu của Việt Nam 6 tháng đầu năm 2025 tiếp tục ghi nhận những bứt phá ấn tượng, khẳng định vai trò là động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế.
(INFORGRAPHICS): 5 nhóm hàng xuất khẩu chục tỷ USD trong nửa đầu năm

(INFORGRAPHICS): 5 nhóm hàng xuất khẩu chục tỷ USD trong nửa đầu năm

Theo thống kê mới nhất của Cục Hải quan, hết tháng 6, kim ngạch xuất khẩu cả nước đạt 219,86 tỷ USD, tăng 14,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
(INFORGRAPHICS): Hướng dẫn các kênh nộp thuế điện tử nhanh chóng, tiện lợi

(INFORGRAPHICS): Hướng dẫn các kênh nộp thuế điện tử nhanh chóng, tiện lợi

Hiện nay, hộ, cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử (TMĐT) có thể nộp thuế qua các kênh sau:
Phiên bản di động