Thương mại điện tử Việt Nam đối mặt “cuộc đua tiêu chuẩn toàn cầu”
![]() |
TMĐT đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động xuất khẩu |
“Mở cửa số” cho thương mại xuyên biên giới
Ngày 7/5/2025, EU và Singapore ký Hiệp định Thương mại Kỹ thuật số Liên minh châu Âu (EU) - Singapore (EUSDTA). Đây là hiệp định thương mại số độc lập đầu tiên của EU và cũng là bước tiến chiến lược của hai bên nhằm thiết lập các tiêu chuẩn toàn cầu cho thương mại điện tử (TMĐT), dữ liệu và bảo vệ người tiêu dùng số.
EUSDTA không chỉ là hiệp định song phương, mà còn là mô hình tham chiếu cho các thỏa thuận thương mại số tương lai.
Một số điểm nhấn quan trọng của EUSDTA: Tự do luân chuyển dữ liệu xuyên biên giới, không ép doanh nghiệp phải lưu trữ dữ liệu tại địa phương. Chấp nhận hợp pháp hóa hóa đơn, hợp đồng điện tử, không cần giấy tờ. Miễn thuế hải quan cho giao dịch kỹ thuật số. Cam kết bảo vệ dữ liệu cá nhân theo các chuẩn quốc tế. Không yêu cầu doanh nghiệp chuyển giao mã nguồn, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tăng cường bảo vệ người tiêu dùng trên môi trường số, chống gian lận, gây nhầm lẫn. |
Bộ Công Thương thống kê, kim ngạch TMĐT xuyên biên giới của Việt Nam năm 2024 đạt hơn 6 tỷ USD, chiếm khoảng 10% tổng doanh số TMĐT. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng này đang chững lại do các rào cản kỹ thuật, quy định kiểm soát dữ liệu và thuế.
Việt Nam đã ký 17 FTA, nhiều hiệp định thế hệ mới như CPTPP, EVFTA có chương riêng về TMĐT, nhưng Việt Nam vẫn thiếu một khung pháp lý riêng biệt và tương thích với các tiêu chuẩn số toàn cầu.
Theo TS Võ Thy Trang (Khoa Kinh tế, Học Viện Tài chính), hiện nay Việt Nam vẫn chưa có hiệp định thương mại số độc lập nào tương tự.
Với EUSDTA, doanh nghiệp Singapore sẽ có lợi thế lớn khi tiếp cận thị trường EU với thủ tục đơn giản, dữ liệu lưu chuyển tự do và giao dịch số được công nhận hợp pháp.
"Nếu không nhanh chóng chuẩn hóa luật chơi, doanh nghiệp Việt Nam sẽ bị lép vế ngay cả ở thị trường khu vực. Doanh nghiệp Việt Nam có nguy cơ bị loại khỏi chuỗi cung ứng số toàn cầu nếu không đáp ứng được các chuẩn mực mới về dữ liệu và bảo vệ người tiêu dùng", TS Võ Thy Trang nhấn mạnh.
Việt Nam cần làm gì để bắt nhịp?
Theo TS Võ Thy Trang, từ EUSDTA, có thể rút ra những vấn đề Việt Nam cần quan tâm, chú trọng trong thời gian tới, đơn cử: Việt Nam cần đàm phán các hiệp định thương mại số độc lập với các đối tác lớn như Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU.
Tiếp đó, cần chuẩn hóa pháp lý và kỹ thuật để đảm bảo TMĐT Việt Nam có thể luân chuyển dữ liệu xuyên biên giới một cách tin cậy.
![]() |
Nội dung cốt lõi của GDPR (quy định bảo vệ dữ liệu chung). Nguồn: gdpr.eu |
Ngoài ra, cần tạo hành lang minh bạch cho giao dịch số và bảo vệ người tiêu dùng, giúp doanh nghiệp Việt Nam đủ điều kiện tham gia sân chơi toàn cầu.
Luật Giao dịch điện tử sửa đổi (2023) đã bước đầu công nhận giá trị pháp lý của chứng từ số, nhưng vẫn còn thiếu các hướng dẫn chi tiết về hóa đơn điện tử xuyên biên giới, lưu trữ dữ liệu và quyền người tiêu dùng.
“Việt Nam cần có khung pháp lý rõ ràng, minh bạch, dễ đối chiếu với tiêu chuẩn EU, nhất là trong bảo vệ dữ liệu cá nhân, minh bạch hóa giao dịch số, và bảo vệ người tiêu dùng xuyên biên giới”, TS Võ Thy Trang nhận định.
Chung quan điểm, nhiều chuyên gia cũng cho rằng, trong bối cảnh ASEAN thúc đẩy liên kết kinh tế số, Việt Nam hoàn toàn có thể chủ động đề xuất một Hiệp định thương mại số ASEAN, với vai trò dẫn dắt nếu tận dụng được vị thế đang nổi trong khu vực, đặc biệt là sau khi dẫn dắt thành công các sáng kiến về chuyển đổi số trong ASEAN 2020.
Bên cạnh đó, Việt Nam cần nhanh chóng chuẩn hóa hệ thống bảo vệ dữ liệu cá nhân, giao dịch điện tử và an toàn mạng theo hướng minh bạch, có thể đối chiếu được với tiêu chuẩn EU. Điều này đặt ra yêu cầu sửa đổi Luật Giao dịch điện tử và Luật An ninh mạng. Đồng thời, ban hành các nghị định hướng dẫn thi hành chi tiết cho lĩnh vực TMĐT.
Nghị định số 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân là bước đi quan trọng nhưng vẫn còn khoảng cách so với chuẩn GDPR (quy định bảo vệ dữ liệu chung) của EU. Do vậy, Việt Nam cần sớm xây dựng hệ thống đánh giá mức độ tuân thủ và có thỏa thuận song phương về luân chuyển dữ liệu với các đối tác như EU, Hàn Quốc, Nhật Bản.
Xây dựng hệ thống đánh giá mức độ tuân thủ và các thỏa thuận song phương về chuyển giao dữ liệu cũng là bước tiếp theo bắt buộc nếu Việt Nam muốn hội nhập hiệu quả.
Tin liên quan

Siết chặt điều kiện vận hành nền tảng thương mại điện tử
15:15 | 27/06/2025 Thương mại điện tử

Tạo môi trường thương mại điện tử công bằng, minh bạch từ tuân thủ pháp luật
21:28 | 25/06/2025 Thương mại điện tử

Muốn đi xa trên sàn số phải đi đúng luật
16:34 | 25/06/2025 Thương mại điện tử

Sản phẩm miền Trung vươn xa cùng thương mại điện tử
11:00 | 26/06/2025 Thương mại điện tử

Bình Định: Hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số hoạt động kinh doanh và xuất nhập khẩu
09:10 | 25/06/2025 Thương mại điện tử

Hồ sơ, thủ tục nộp thuế với cá nhân kinh doanh qua nền tảng TMĐT không có chức năng thanh toán
09:00 | 25/06/2025 Thương mại điện tử

Đáp ứng nhu cầu về nhân lực chất lượng cao cho nền kinh tế số
08:56 | 25/06/2025 Thương mại điện tử

“Truy quét” kinh doanh online ở Bình Thuận, phạt hơn 70 triệu đồng
10:18 | 24/06/2025 Thương mại điện tử

Gỡ rào cản pháp lý để hộ kinh doanh hòa nhịp thương mại điện tử
09:09 | 24/06/2025 Thương mại điện tử

Đề xuất chính sách, hỗ trợ kinh doanh số
10:58 | 23/06/2025 Thương mại điện tử

Hộ kinh doanh cần gì trước vấn nạn hàng giả và tuân thủ thuế
10:04 | 23/06/2025 Thương mại điện tử

Bảo đảm các hộ, cá nhân kinh doanh online thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế
09:30 | 22/06/2025 Thuế

Tạo lập thị trường thương mại điện tử minh bạch, an toàn
10:02 | 20/06/2025 Thương mại điện tử

Bài 5: Hình thành “lá chắn” hiệu quả trong cuộc chiến chống hàng giả trên sàn
14:37 | 19/06/2025 Thương mại điện tử

Giải bài toán rác thải nhựa trong thời kinh doanh số
11:32 | 19/06/2025 Thương mại điện tử

Siết thuế trên sàn, không còn “chợ ảo trốn thuế”
09:33 | 19/06/2025 Thương mại điện tử
Tin mới

6 tháng đầu năm 2025: Chi cục Thuế khu vực I cán mốc số thu 375.891 tỷ đồng

Hải quan khu vực I liên tiếp phát hiện các vụ vận chuyển trái phép ma túy

Nhiều tập thể, cá nhân ngành Hải quan bền bỉ phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Tạm dừng tiếp nhận khai hải quan từ 22 giờ ngày 30/6

Cơ quan thuế làm việc cả thứ Bảy, Chủ Nhật hỗ trợ người nộp thuế khi sắp xếp bộ máy mới

(INFOGRAPHICS): 7 chính sách thuế nổi bật có hiệu lực từ 1/7/2025
09:17 | 27/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS) Lộ trình chuyển đổi toàn diện cho hộ, cá nhân kinh doanh
13:42 | 24/06/2025 Infographics

LONGFORM: Chuyển đổi số và cải cách thuế, góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng
13:40 | 24/06/2025 Megastory/Longform

Tỷ lệ khấu trừ thuế của hộ, cá nhân kinh doanh online
09:36 | 24/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Tín hiệu tích cực trong thu hút FDI tại Việt Nam 5 tháng đầu năm 2025
15:16 | 20/06/2025 Infographics