Chông gai đón đợi nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới

Nền kinh tế Nhật Bản đang đối mặt với nhiều khó khăn.

Trên thực tế, sản lượng ô tô và phụ tùng ô tô giảm đã kéo sản lượng công nghiệp của Nhật Bản cùng đi xuống. Điều này chủ yếu do vụ bê bối liên quan đến các nhà sản xuất ô tô lớn của Nhật Bản, trong đó có Toyota. Hiện nhà sản xuất này đang gia hạn lệnh đình chỉ sản xuất 3 mẫu xe sau cuộc điều tra của Chính phủ về gian lận chứng nhận xe của hãng. Tuy nhiên, xuất khẩu vững chắc báo hiệu rằng nhu cầu toàn cầu vẫn tương đối mạnh, mang lại một số hỗ trợ cho hoạt động sản xuất của Nhật Bản.

Dù vậy, kết quả sản lượng công nghiệp ảm đạm đã làm giảm triển vọng nền kinh tế Nhật Bản sẽ phục hồi trong 3 tháng (tính đến tháng 6/2024) trong bối cảnh hoạt động tiêu dùng vẫn yếu.

Trước những khó khăn của nền kinh tế, đặc biệt là việc đồng yen liên tục trượt giá trong những tháng qua, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) đã quyết định tăng lãi suất và thu hẹp hoạt động mua vào trái phiếu Chính phủ. Theo đó, BoJ đã quyết định nâng lãi suất ngắn hạn kể từ ngày 1/8 lên 0,25% từ mức phạm vi khoảng 0-0,1%. Đây là mức lãi suất cao nhất của BoJ kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và diễn ra sau khi ngân hàng này chấm dứt chính sách lãi suất âm hồi tháng 3 vừa qua. Bên cạnh đó, BoJ cũng quyết định giảm lượng trái phiếu Chính phủ mua vào hàng tháng, xuống còn 3.000 tỷ yen/1 tháng (20 tỷ USD/1 tháng ) từ mức 6.000 tỷ yen/1 tháng. Chính sách này sẽ bắt đầu được áp dụng vào tháng 3/2026.

Theo giới phân tích, quyết định giảm lượng trái phiếu Chính phủ mua vào là một phần trong tiến trình của BoJ hướng tới chính sách thắt chặt định lượng, sau một thời gian dài áp dụng chính sách tiền tệ siêu nới lỏng. Việc giảm mua trái phiếu được cho là sẽ giúp giảm lượng tài sản nắm giữ trên bảng cân đối kế toán phình to. Quyết định trên cho thấy BoJ dường như tự tin vào khả năng đưa lạm phát về mức mục tiêu 2% cùng với việc các doanh nghiệp sẽ tăng lương cho người lao động. Trong báo cáo mới công bố, BoJ dự báo chỉ số giá tiêu dùng lõi, không bao gồm thực phẩm tươi sống, có thể sẽ tăng lên 2,1% trong tài khóa 2025, cao hơn mức dự báo trước đó là 1,9%.

Ngay sau thông báo trên của BoJ, đồng yen đã tăng giá so với đồng USD, giao dịch ở mức 1 USD đổi 151 yen, song sau đó giảm giá trở lại, giao dịch ở mức 153 yen/USD.

Những con số tương phản này cho thấy hoạt động không đồng đều của nền kinh tế Nhật Bản, khi nước này đang vật lộn để quay trở lại quỹ đạo tăng trưởng vững chắc, sau khi ghi nhận năm quý tăng trưởng âm trong 11 quý gần đây. Điều này đòi hỏi các nhà lãnh đạo Nhật Bản cần đưa ra các quyết sách phù hợp để hỗ trợ nền kinh tế.