Chú trọng biện pháp, cách thức tổ chức Chiến lược xuất nhập khẩu 10 năm tới
![]() |
PGS.TS Phạm Tất Thắng |
Nhìn lại Chiến lược XNK hàng hoá thời kỳ 2011-2020, bên cạnh các thành tích đạt được, theo ông, đâu hạn chế, tồn tại đáng lưu ý nhất?
PGS.TS Nguyễn Văn Nam, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thương mại (Bộ Công thương): Cần chương trình, chính sách cụ thể hơn nữa trong nuôi dưỡng, phát triển DN Sự tăng trưởng trong XK của Việt Nam thời gian qua rất đáng ghi nhận, song cần nhìn nhận thẳng thực tế rằng, dù Việt Nam có thể đứng “top” đầu thế giới về XK một mặt hàng nào đó nhưng vẫn chưa chi phối được thị trường và lãi chưa chắc đã rơi vào DN Việt. Nguyên nhân một phần là do các DN, tập đoàn của Việt Nam chưa đủ mạnh, chưa thể đặt giá cho thế giới như các tập đoàn xuyên quốc gia lớn mạnh của các nước trên thế giới. Để nâng cao năng lực cạnh tranh cho DN Việt, hướng tới XK bền vững hơn, cần có chương trình, chính sách cụ thể hơn nữa trong nuôi dưỡng, phát triển DN. Việt Nam phải nỗ lực để làm được điều này. Uyển Như (ghi) |
Tôi cho rằng điểm đáng lưu ý nhất là vai trò của DN nội địa trong XK đã tiến bộ nhưng chưa như kỳ vọng. Sự liên kết của DN nội địa và DN FDI chưa được thể hiện rõ. Đáng chú ý, chủ trương của Việt Nam là cần coi DN nhỏ và vừa, DN tư nhân là động lực cho quá trình phát triển kinh tế. Trong khi đó, nhìn vào cơ cấu XNK có thể thấy, thành phần này tham gia chưa xứng tầm, chưa thực sự là động lực cho XK.
Dự thảo Chiến lược XNK hàng hoá thời kỳ 2021-2030 đặt ra mục tiêu cân bằng cán cân thương mại trong giai đoạn 2021-2025, tiến tới duy trì thặng dư thương mại bền vững giai đoạn 2026-2030; hướng đến cán cân thương mại với các đối tác lành mạnh, hợp lý, từ đó bảo đảm tăng trưởng bền vững trong dài hạn. Ông đánh giá như thế nào về các mục tiêu này?
Chỉ tiêu về cân bằng cán cân thương mại rất quan trọng, ảnh hưởng tới nhiều mặt trong đời sống. Trong thời kỳ 2011-2020, Việt Nam nhiều năm chuyển từ nhập siêu sang xuất siêu, có những thời kỳ xuất siêu năm này cao hơn năm trước. Tuy nhiên, xuất siêu của Việt Nam thiếu bền vững, phụ thuộc nhiều vào sự “nóng lạnh” và duy trì chuỗi cung ứng của thị trường thế giới.
Trong Dự thảo Chiến lược XNK hàng hoá thời kỳ 2021-2030 đặt ra mục tiêu cân bằng cán cân thương mại bền vững là rất cần thiết. Nếu phát huy được tác dụng của các FTA, nhập được nhiều công nghệ nguồn từ Nhật Bản, EU, đặc biệt là vai trò của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) ngày càng được khẳng định; đồng thời thực hiện chủ trương tiếp nhận đầu tư nước ngoài có chọn lọc, XK không thiên về số lượng mà tập trung XK hàng giá trị cao thì mới đảm bảo duy trì cán cân thương mại.
Về mặt hàng XK, Dự thảo Chiến lược XNK 10 năm tới nêu rõ, tăng tỷ trọng hàng công nghiệp chế biến, chế tạo XK từ mức 85,1% năm 2020 lên khoảng mức 90 - 92% tổng kim ngạch XK vào năm 2030; giảm tỷ trọng nhóm hàng nông, lâm, thủy sản trong cơ cấu hàng XK xuống còn 3 - 5% tổng kim ngạch XK vào năm 2030. Theo ông, với điều kiện cụ thể của Việt Nam, các mục tiêu đặt ra như vậy đã hợp lý và khả thi chưa?
Dự thảo Chiến lược XNK hàng hoá thời kỳ 2021-2030 nêu rõ quan điểm: Phát triển XNK bền vững trên cơ sở đảm bảo sự kết hợp hài hòa giữa các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn; nâng cao hàm lượng sáng tạo trong sản phẩm XK; khai thác tốt lợi thế so sánh và lợi thế cạnh tranh, xây dựng và phát triển thương hiệu hàng Việt Nam xuất khẩu… Mục tiêu đặt ra là: Nhịp độ tăng trưởng XK hàng hóa bình quân 6-7%/năm trong thời kỳ 2021-2030. Trong đó, giai đoạn 2021-2025 tăng trưởng XK bình quân 8- 9%/năm; giai đoạn 2026-2030 tăng trưởng bình quân 5-6%/năm. Nhịp độ tăng trưởng NK hàng hóa bình quân 5-6%/năm trong thời kỳ 2021-2030. Trong đó, giai đoạn 2021-2025 tăng trưởng NK bình quân 7- 8%/năm; giai đoạn 2026-2030 tăng trưởng bình quân 4-5%/năm. |
Thực tế dễ thấy rằng, giá trị 1 chiếc điện thoại thông minh hay 1 chiếc máy tính sẽ bằng khá nhiều cân cá tra, cân lúa gạo, bởi vậy các mục tiêu đặt ra như trên là cần thiết. Với các mặt hàng nông, lâm, thuỷ sản, việc giảm tỷ trọng trong cơ cấu hàng XK trong bối cảnh Việt Nam vốn là một nước mạnh về XK nông, lâm, thuỷ sản cũng không có gì đáng lo. Đó là bởi, các mặt hàng nông sản, thực phẩm nếu chế biến sâu sẽ giúp hàng hoá nâng cao giá trị. Hiện nay, nông sản của Việt Nam chủ yếu XK thô, có thể chuyển đổi chế biến sâu để thúc đẩy XK vào các thị trường như Mỹ, EU là điều tuyệt vời.
Nếu Chiến lược XNK hàng hoá 2021-2030 được ban hành với các mục tiêu cơ bản như trên, theo ông đâu là các giải pháp trọng tâm nhằm hiện thực hoá mục tiêu, thu về kết quả tốt nhất?
Theo tôi, đầu tiên là Nhà nước cần có chính sách, môi trường để tăng trưởng XK một cách bền vững, tiến tới cân bằng cán cân thương mại. Trong khâu này, điểm quan trọng là tháo gỡ các thủ tục gây khó khăn cho DN, hỗ trợ DN phát triển. Các DN cũng cần chú trọng đầu tư công nghệ cao và liên kết để tạo chuỗi giá trị, trong đó phải hình thành DN đóng vai trò “nhạc trưởng” trong XNK. Một yếu tố quan trọng nữa trong thời gian tới là cần tiếp nhận các dự án FDI một cách có chọn lọc nhằm nâng cao thực chất năng lực cạnh tranh, sản xuất hàng hoá.
Đặc biệt, các chiến lược từ trước đến nay thường nêu lên mục tiêu rất ấn tượng nhưng biện pháp và cách tổ chức còn yếu. Do vậy, Chiến lược XNK hàng hoá thời kỳ 2021-2030 cần tập trung vào biện pháp và cách thức tổ chức, triển khai để đạt hiệu quả cao nhất.
Xin cảm ơn ông!
Tin liên quan

Nam Á – thị trường xuất khẩu giàu tiềm năng cho doanh nghiệp Việt
20:52 | 26/06/2025 Dòng chảy xuất nhập khẩu

Đến giữa tháng 6, xuất nhập khẩu đạt hơn 390 tỷ USD
09:18 | 25/06/2025 Dòng chảy xuất nhập khẩu

Bãi bỏ quy định đối với hàng hóa xuất nhập khẩu trong bối cảnh dịch Covid-19
10:24 | 24/06/2025 Chính sách thuế, hải quan

Xuất khẩu tại Nghệ An tăng trưởng tích cực nửa đầu năm
16:29 | 02/07/2025 Dòng chảy xuất nhập khẩu

Khởi công 2 công trình thuộc Đề án thí điểm xây dựng Cửa khẩu thông minh
14:33 | 01/07/2025 Xu hướng

“Cửa sáng” cho nông sản Việt vào Nhật
13:49 | 30/06/2025 Xu hướng

Thông tư 40 mở đường tiết giảm chi phí cho doanh nghiệp xuất khẩu
13:40 | 30/06/2025 Cần biết

Giá mủ lập đỉnh: Cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt
12:30 | 28/06/2025 Xu hướng

Tìm giải pháp logistics tối ưu thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa bền vững
10:22 | 28/06/2025 Xu hướng

Doanh nghiệp xuất khẩu vay vốn tăng hơn 50%
15:49 | 27/06/2025 Cần biết

Doanh nghiệp chọn “lối thoát” xuất khẩu cá ngừ
11:02 | 27/06/2025 Xu hướng

Chưa hết nửa năm, nhập khẩu gần 100.000 ô tô
14:47 | 26/06/2025 Dòng chảy xuất nhập khẩu

Cơ hội bứt phá của cá tra Việt khi Hoa Kỳ áp mức thuế 0%
14:13 | 26/06/2025 Xu hướng

Bình Dương thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp thế hệ mới
17:32 | 25/06/2025 Dòng chảy xuất nhập khẩu

Doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng thế nào để xuất khẩu bền vững vào Nhật Bản?
11:54 | 25/06/2025 Xu hướng

Đến năm 2030, Nghệ An sẽ có 9 khu bến cảng
09:27 | 25/06/2025 Dòng chảy xuất nhập khẩu
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới

Cơ hội để ngành điện tử Việt Nam tái cấu trúc
Cải cách quản lý thuế hộ kinh doanh: Phân loại theo doanh thu, tăng ngưỡng chịu thuế
Sửa đổi Luật Thuế TNCN: Tham vấn toàn diện, đảm bảo mục tiêu trình luật đúng hạn

Sơn La tăng tốc, đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử

Doveco: Tiên phong sản xuất xanh, khai mở tầm nhìn bền vững cho nông sản Việt

(INFORGRAPHICS) - Cơ cấu tổ chức bộ máy mới của ngành Thuế từ ngày 1/7/2025
15:14 | 01/07/2025 Infographics

Bài 3: (LONGFORM): Phân cấp, phân quyền trong quản lý thuế: Tăng hiệu quả, giảm thủ tục vì người dân và doanh nghiệp
15:54 | 30/06/2025 Diễn đàn

(INFOGRAPHICS): Kế hoạch hành động của Cục Thuế để phát triển kinh tế tư nhân
08:59 | 30/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Lưu ý khi làm thủ tục định danh điện tử cho doanh nghiệp, tổ chức
09:00 | 29/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): 7 chính sách thuế nổi bật có hiệu lực từ 1/7/2025
09:17 | 27/06/2025 Infographics
Cải cách quản lý thuế hộ kinh doanh: Phân loại theo doanh thu, tăng ngưỡng chịu thuế
Sửa đổi Luật Thuế TNCN: Tham vấn toàn diện, đảm bảo mục tiêu trình luật đúng hạn

Hải quan khu vực VIII phát hiện nhiều sai phạm qua "hậu kiểm"

Hoá đơn trên 5 triệu đồng phải thanh toán không dùng tiền mặt mới được khấu trừ thuế

Hộ, cá nhân kinh doanh sử dụng số định danh cá nhân của người đại diện làm mã số thuế

Cơ cấu tổ chức mới của Bộ Tài chính từ ngày 1/7/2025

Cơ hội để ngành điện tử Việt Nam tái cấu trúc

Doveco: Tiên phong sản xuất xanh, khai mở tầm nhìn bền vững cho nông sản Việt

Viettel khởi công biểu tượng công nghệ mới bên sông Hàn

Batdongsan.com.vn được vinh danh là nền tảng công nghệ bất động sản số 1 Việt Nam

Hai nhà máy AI của FPT lọt TOP 500 siêu máy tính mạnh nhất thế giới

Doanh nghiệp SME siêu nhỏ được tái cấp hạn mức hoàn toàn tự động trên BIZ MBBANK

Hoá đơn trên 5 triệu đồng phải thanh toán không dùng tiền mặt mới được khấu trừ thuế

Bài 4: Thẩm quyền phê duyệt hồ sơ APA: Bước tiến cải cách, kỳ vọng rút ngắn thời gian và tăng tính chủ động cho doanh nghiệp

Máy móc, thiết bị của DN chế xuất không lưu giữ tại kho thuê ngoài

Hải quan triển khai thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính

Giảm thuế giá trị gia tăng từ 1/7/2025 đến hết 31/12/2026

Người khai hải quan được khai bổ sung thông tin về chứng từ chứng nhận xuất xứ

Sơn La tăng tốc, đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử

HanoiPrintPack 2025 quy tụ hơn 150 gian hàng

Hàng loạt thủ tục thương mại điện tử được giao về địa phương giải quyết

Thanh Hóa kiểm soát chuỗi giá trị, mở rộng thị trường số

Khuyến nghị tích hợp truy xuất nguồn gốc trực tuyến trên nền tảng thương mại điện tử

Quảng Ngãi: 300/350 sản phẩm OCOP có mặt trên sàn thương mại điện tử

Thêm một loại hình mới giúp giảm áp lực giá bất động sản vùng đô thị

Các đại dự án bất động sản: Cú hích mới cho thị trường phát triển

C.P. Việt Nam không vi phạm quy định về an toàn thực phẩm khi cung cấp thịt heo, thịt gà

Chủ động ứng phó khi thị trường xăng dầu biến động

Sản phẩm kem massage của Hàn Quốc bị đình chỉ lưu hành, thu hồi trên toàn quốc
