 |
| Cựu Ngoại trưởng Boris Johnson (trái) và đương kim Ngoại trưởng Jeremy Hunt (phải) trong cuộc tranh luận trực tiếp trên truyền hình đầu tiên tối 9/7. |
Giới phân tích cho rằng nếu kết quả tranh luận trên truyền hình này thực sự quyết định cuộc chạy đua, thì Ngoại trưởng Jeremy Hunt hoàn toàn có cơ hội trở thành chủ nhân mới của "nhà số 10 phố Downing" thay thế bà Theresa May chèo lái con thuyền Brexit, đưa nước Anh thoát khỏi bế tắc hiện nay bởi lẽ đương kim Ngoại trưởng Hunt tỏ ra rất sắc sảo khi dồn ép người tiền nhiệm Johnson trong nhiều vấn đề. Xét trên từng màn “giao chiến” riêng lẻ, từ vấn đề quan hệ tương lai với Mỹ cho đến đường hướng giải quyết Brexit với Liên minh châu Âu (EU) trong bối cảnh hạn chót 31/10/2019 đang đến rất gần, đương kim Ngoại trưởng Jeremy Hunt đều chứng tỏ mình nắm rõ vấn đề và chuẩn bị rất cẩn thận, trong khi sự hoạt ngôn cũng không đủ giúp đối thủ của ông này là cựu Ngoại trưởng Boris Johnson giấu đi được sự thiếu nhất quán và mơ hồ về quan điểm cũng như cương lĩnh tranh cử của mình trong các nội dung tranh luận.
Tuy nhiên, trên thực tế, các cuộc tranh luận trực tiếp trên truyền hình, ít nhất là tại Anh, hầu như không có tác động thực sự đến các cuộc bầu cử như truyền thông vẫn kỳ vọng. Dù công chúng Anh có thể nhận thấy sau cuộc tranh luận này, ông Jeremy Hunt, với quan điểm sắc sảo và tính cách ôn hòa, mới là sự lựa chọn an toàn hơn cho nước Anh, nhưng 160.000 đảng viên Bảo thủ trên toàn quốc, chiếm chưa đầy 0,25% dân số Anh, mới là những người quyết định ai sẽ trở thành lãnh đạo mới của đất nước. Hầu hết các đảng viên Bảo thủ đều đã nhận được lá phiếu của mình qua đường bưu điện từ vài ngày trước và rất nhiều trong số đó có lẽ đã kịp điền tên ứng cử viên mà họ ủng hộ.
Theo kế hoạch, hai ứng cử viên này sẽ còn một cuộc tranh luận khác trên truyền hình vào cuối tuần tới với hình thức lần lượt trả lời những câu hỏi phỏng vấn của một người dẫn chương trình, nhưng có lẽ kết quả cuộc bỏ phiếu đã an bài từ trước khi các lá phiếu được gửi đi cuối tuần trước. Tính cách hoặc quan điểm của ông Johnson, cả điểm mạnh và điểm yếu, như thế nào thì chắc chắn không còn là điều lạ lẫm với các đảng viên Bảo thủ, nên khó có khả năng một hoặc hai cuộc tranh luận trên truyền hình có thể làm thay đổi sự ủng hộ mà ông Boris Johnson có được.
Hầu hết các thành viên Bảo thủ, những người có quyền nắm lá phiếu quyết định, đều có quan điểm ủng hộ Brexit, và các cuộc thăm dò đều cho thấy những người này cho rằng các nguy cơ của kịch bản Brexit không thỏa thuận đã bị “phóng đại”. Liên quan đến Tổng thống Mỹ Donald Trump và Brexit, ông Johnson đã nhấn mạnh được quan điểm rằng chiến lược đàm phán của bà Theresa May là một “thảm họa” – một nhận định được rất nhiều đảng viên Bảo thủ ở cấp cơ sở ủng hộ mạnh mẽ. Do vậy, xét về tổng thể, cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên có thể xem như một “thắng lợi kỹ thuật” cho ông Jeremy Hunt, nhưng hầu như không làm thay đổi triển vọng kết quả bỏ phiếu được công bố sau ngày 22/7 tới. Gần như không gì có thể ngăn cản được việc cựu Ngoại trưởng Boris Johnson sẽ trở thành thủ tướng mới của nước Anh, cho dù điều này cũng ít có khả năng tạo ra được đột phá trong tiến trình Brexit hiện tại.
Cũng theo giới phân tích, việc đầu tiên của ông Boris Johnson trên cương vị Thủ tướng Anh có lẽ sẽ là tìm cách đàm phán lại thỏa thuận Brexit. Nhưng có một điều gần như chắc chắn là EU sẽ không nhượng bộ yêu sách từ phía Anh là đặt thời hạn cụ thể, hoặc loại bỏ hoàn toàn, điều khoản về kế hoạch dự phòng cho biên giới Ireland. Sau khi không đạt được những nhượng bộ như mong muốn từ phía EU, Thủ tướng mới của Anh sẽ buộc phải sử dụng biện pháp đe dọa thực hiện Brexit không thỏa thuận sau ngày 31/10/2019. Tuy nhiên điều này chắc chắn sẽ làm bùng lên xung đột gay gắt giữa Chính phủ và Hạ viện Anh. Nếu trường hợp này xảy ra, trong khi không có sự nhượng bộ nào từ phía EU, Thủ tướng mới sẽ buộc phải tổ chức bầu cử sớm với kết quả rất khó dự báo. Xem ra sự chia rẽ và bất ổn trên chính trường Anh vì Brexit có thể kéo dài vô hạn định.
Ngọc Hà
