 |
| 4 ông lớn công nghệ Mỹ. |
Tổng giá trị của Amazon, Apple, Facebook và Google dựa trên giá cổ phiếu đã tăng gấp 3 lần so với 5 năm trước, vượt qua mốc 5.400 tỷ USD, và thực tế là những công ty này đã “chèo lái” tốt hơn hẳn nhiều doanh nghiệp khác trong cơn bão của dịch Covid-19.
Báo cáo của một ủy ban Hạ viện Mỹ gần đây cáo buộc 4 công ty công nghệ lớn hành xử “độc quyền”, đồng thời kêu gọi thúc đẩy những thay đổi mạnh mẽ đối với luật chống độc quyền và quá trình hành pháp. Các cuộc điều tra về mức độ công bằng và minh bạch trong hoạt động của các "ông lớn" công nghệ đang được các nhà hành pháp chống độc quyền tại Mỹ và trên thế giới rốt ráo tiến hành. Lực lượng tiến bộ cho rằng các công ty này đã kìm hãm sự cạnh tranh và khiến bất bình đẳng kinh tế trở nên tồi tệ hơn. Trong khi đó giới bảo thủ cho rằng các công ty này nhận được sự ưu ái về mặt chính trị, dù không có bằng chứng cụ thể.
Vụ kiện được Chính phủ Mỹ đệ trình ngày 20/10 cáo buộc Google duy trì tình trạng “độc quyền bất hợp pháp” trong hoạt động tìm kiếm và quảng cáo trực tuyến. Nội dung đơn kiện kêu gọi tòa án yêu cầu Google dừng các hành vi phi cạnh tranh, và xem xét tiến hành những thay đổi về “cấu trúc” đối với công ty này. Google cho rằng vụ việc là một “sai lầm sâu sắc”. Luật sư Kent Walker của Google bình luận: “Người dùng sử dụng Google bởi họ lựa chọn chứ không phải vì họ bị buộc phải dùng, hay bởi họ không thể tìm thấy thứ gì để thay thế”.
Trong khi đó, những công ty nhỏ hơn hoạt động trong cùng lĩnh vực phàn nàn rằng Google có xu hướng đề xuất các ứng dụng và dịch vụ do họ sản xuất như bản đồ, đặt chỗ du lịch và các đánh giá kinh doanh có thể giúp đem lại lợi nhuận từ quảng cáo hoặc giao dịch. Google phản bác rằng họ chỉ tìm cách cung cấp các kết quả tốt nhất cho người dùng đang tìm kiếm trực tuyến, và rằng người dùng được tự do sử dụng các công cụ tìm kiếm dễ sử dụng khác.
Công cụ tìm kiếm Google kiểm soát khoảng 90% độ phổ biến, và cùng với Facebook, hai doanh nghiệp này gần như đang thống trị thị trường quảng cáo đầy béo bở. Những quan ngại của Mỹ về các hành vi chống cạnh tranh đã xuất hiện từ cách đây ít nhất 8 năm, khi cuộc điều tra của Ủy ban Thương mại Liên bang kết thúc với cam kết thay đổi từ phía Google. Công ty lớn nhất của tập đoàn Alphabet này cũng đang đối mặt với các vụ kiện chống độc quyền tại châu Âu liên quan đến ứng dụng mua sắm và quảng cáo, cũng như cách công ty này quản lý hệ điều hành Android.
Đây là vụ kiện đáng chú ý nhất từ sau những động thái tương tự nhằm vào Microsoft năm 1998, và cũng có thể sẽ được xem là phép thử với các nỗ lực chống độc quyền. Để thắng kiện, Chính phủ Mỹ cần phải đáp ứng các đòi hỏi rất dài về tiêu chuẩn của luật chống độc quyền, cụ thể là chứng minh được người tiêu dùng chịu thiệt hại vì các hành vi mà họ cáo buộc là thao túng và độc quyền.
Chuyên gia Matt Schruers, làm việc tại Hiệp hội Công nghiệp Máy tính và Thông tin Liên lạc, một tổ chức thương mại có sự tham gia của Google, cho rằng vụ kiện “được vội vã tiến hành trước thời điểm bầu cử, trong bối cảnh chính quyền gia tăng sức ép mạnh mẽ đòi hỏi các doanh nghiệp công nghệ phải có những hành động theo ý muốn của họ”. Theo bà, vụ kiện “về cơ bản đã bỏ qua vấn đề giá cả mà chỉ tập trung vào chất lượng và cách tân”. Tất nhiên, điều này không mới, song “các cơ quan về chống độc quyền trước đây từng chần chừ trong việc tiến thêm một bước nếu họ không có bằng chứng về những tác động liên quan đến giá thành, vì vậy vụ kiện lần này có thể được xem là một bước đột phá”.
Minh Châu
