Australia kẹt giữa cạnh tranh Mỹ-Trung: Chọn đồng minh hay bạn hàng?
Tiến thoái lưỡng nan
Sau khi Australia tuyên bố sẽ tiến hành một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc dịch Covid-19, nước này đã vấp phải nhiều chỉ trích từ phía Trung Quốc.
| |
Tổng thống Mỹ Donald Trump, Thủ tướng Australia Scott Morrison và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: Financial Times |
Đại sứ Trung Quốc tại Australia cảnh báo người tiêu dùng Trung Quốc sẽ tẩy chay rượu vang và thịt bò Australia. Một vài tuần sau, Trung Quốc giảm nhập khẩu từ 4 công ty của Australia, áp thuế 80% lên lúa mạch Australia và có các động thái hạn chế nhập khẩu than đá từ nước này. Trung Quốc khẳng định các động thái này không liên quan đến cuộc điều tra trên nhưng lý do chính xác về các quyết định này vẫn chưa rõ ràng.
Trong khi đó, mới đây, chính phủ Trung Quốc đã cảnh báo Australia nên "tránh xa" Mỹ giữa bối cảnh Mỹ - Trung gia tăng căng thẳng, đồng thời cho biết Canberra sẽ rơi vào tình thế "vô cùng nguy hiểm" nếu liên quan đến cuộc đối đầu này.
Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Australia trong khi Mỹ là một trong những đồng minh chiến lược quan trọng của quốc gia này. Tuy nhiên, Bắc Kinh đã cảnh báo bất kỳ sự ủng hộ nào của Australia với Mỹ đều sẽ khiến nền kinh tế nước này nhận "cú đánh chí tử".
"Nếu chính quyền Tổng thống Trump đẩy thế giới vào một cuộc "Chiến tranh Lạnh mới", Trung Quốc sẽ buộc phải tiến hành các biện pháp đối phó với Mỹ và đồng minh. Canberra sẽ đối mặt với tình thế vô cùng nguy hiểm khi trở thành một "người chơi" trong câu lạc bộ ngoại giao do Mỹ dẫn đầu giữa bối cảnh nền kinh tế nước này phụ thuộc lớn vào nền kinh tế Trung Quốc", bài bình luận trên tờ Thời báo Hoàn cầu (Global Times) của Trung Quốc cho biết.
"Nếu Australia ủng hộ Mỹ trong cuộc "Chiến tranh Lạnh mới", quan hệ kinh tế Trung Quốc - Australia sẽ không thể tránh khỏi một cú đánh chí tử”.
Bài bình luận trên trang Global Times của Trung Quốc cũng không ngần ngại đưa ra những cảnh báo thẳng thắn với Australia rằng: "Canberra nên theo dõi liệu cuộc "Chiến tranh Lạnh mới" giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ diễn ra như thế nào và cân nhắc đến quan hệ chiến lược với Washington".
"Khả năng phòng vệ kinh tế của Australia không bằng Mỹ, do đó, ở một mức độ nào đó, Trung Quốc sẽ dễ dàng chống lại Australia qua các biện pháp đáp trả nếu Canberra ủng hộ Washington. Điều đó tức là Australia có lẽ sẽ chịu tổn thất nhiều hơn Mỹ".
Trước đó, Mỹ đã đe dọa sẽ ngừng chia sẻ tin tức tình báo với Australia nếu bang Victoria của nước này tham gia Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc.
Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo cho biết trong một trả lời phỏng vấn với Sky News rằng: “Nếu dự án này tác động xấu tới năng lực bảo vệ thông tin liên lạc của các công dân hoặc mạng lưới an ninh của cộng đồng quốc phòng, tình báo thì chúng tôi sẽ ngừng kết nối, chúng tôi sẽ phải tách ra để bảo vệ sự an toàn cho mạng lưới đối với các thông tin quan trọng. Tôi hy vọng các bạn bè và đối tác trên toàn thế giới, đặc biệt là thành viên của nhóm Five Eyes trong đó có Australia sẽ làm điều tương tự”. Chính quyền liên bang Australia sau đó cho rằng bang Victoria đã vượt thẩm quyền khi tự đứng ra ký thỏa thuận quốc tế. (Five Eyes – nhóm 5 nước có hiệp ước chia sẻ thông tin tình báo gồm: Australia, Canada, New Zealand, Anh và Mỹ - ND).
Như vậy, sau 4 tháng "quay cuồng" trong đại dịch Covid-19, Australia lại tiếp tục phải đối mặt với một tình thế tồi tệ hơn, đó là mắc kẹt giữa Mỹ và Trung Quốc khi 2 nền kinh tế hàng đầu thế giới đang trên bờ vực của một cuộc Chiến tranh Lạnh mới.
Phép thử cam go
Trong một bài phân tích cho Trung tâm Nghiên cứu độc lập, nhà phân tích Alan Dupont nhận định, một sự thay đổi về địa chính trị đang diễn ra trên thế giới và việc Mỹ - Trung đối đầu trên mọi mặt trận từ thương mại, công nghệ, chiến lược cho tới các giá trị đã "đẩy nhanh cuộc Chiến tranh Lạnh diễn ra sớm hơn", đồng thời tạo ra "một cuộc cạnh tranh cam go để chiếm ưu thế toàn cầu" giữa "các hệ thống chính trị đối lập nhau gay gắt" này.
Về phía Australia, ông Dupont cho rằng đây là "phép thử" mà nước này chưa sẵn sàng khi phải lựa chọn giữa Mỹ và Trung Quốc.
"Vấn đề bây giờ là chúng ta cần nghĩ lại về gần như mọi khía cạnh trong chính sách bởi đối tác thương mại quan trọng của chúng ta ngày càng thù địch hơn với chúng ta trong khi đồng minh chủ chốt của chúng ta ngày càng khó đoán và ưu tiên cho bản thân họ trước. Đây không chỉ là môi trường an ninh thách thức nhất chúng ta phải đối mặt từ Thế chiến II mà còn là cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất kể từ cuộc Đại Suy thoái. Đây là một tình thế tiến thoái lưỡng nan không giống với bất kỳ hoàn cảnh nào chúng ta từng trải qua".
Trong khi nhiều nhà kinh tế và các nhà phân tích quan hệ quốc tế cảnh báo về một cuộc Chiến tranh Lạnh khi cho rằng xung đột thương mại là hành vi tự làm tổn hại lẫn nhau thì chuyên gia Dupont nhận định, cuộc khủng hoảng hiện nay có thể vượt xa những tranh cãi về thương mại.
"Cuộc chiến thương mại và công nghệ chỉ là "triệu chứng" của sự chia rẽ địa chính trị nguy hiểm hơn và sâu sắc hơn".
Theo chuyên gia này, việc nghĩ lại về chính sách đối ngoại của chính phủ Australia từng bắt đầu dưới thời Thủ tướng Malcolm Turnbull và ngày càng trở nên cấp thiết hơn dưới thời Thủ tướng Scott Morrison. Mặc dù một cuộc Chiến tranh Lạnh mới sẽ diễn ra trên toàn thế giới nhưng trọng tâm của nó sẽ diễn ra tại Ấn Độ - Thái Bình Dương chứ không phải châu Âu. Mỹ và Trung Quốc đều là những quốc gia ở Thái Bình Dương. Sự căng thẳng giữa 2 quốc gia này sẽ được cảm nhận rõ rệt nhất tại Ấn Độ - Thái Bình Dương, đặc biệt trong những vấn đề trên biển mà 2 bên có nhiều xung đột lợi ích.
"Nhiều người đánh giá thấp khả năng của ông Trump khi cho rằng ông ấy không hiểu rõ về bản chất thách thức từ Trung Quốc so với những người tiền nhiệm. Tuy nhiên, ông Trump đã quyết định Mỹ phải đối phó với Trung Quốc trên mọi mặt trận, nếu không thì nước này có thể rơi xuống vị trí thứ 2 trong trật tự thế giới. Đó là một thách thức hiện hữu với Mỹ và tôi cho rằng ông Trump đã nhận ra điều đó. Theo tôi, quan điểm cốt lõi này của ông ấy đã đúng", nhà phân tích Dupont đánh giá.
Tuy nhiên, đúng như tên gọi "Nước Mỹ trước tiên", vấn đề ở đây là Tổng thống Trump dường như quá chú trọng vào lợi ích của nước Mỹ và xa rời nhiều quốc gia khác, những nước cùng có cùng quan điểm với ông về những thách thức gia tăng từ Trung Quốc, trong đó có Australia.
Trong một bài phân tích trên trang Foreign Affairs về quan hệ quốc tế, chuyên gia Kevin Rudd dự đoán chính trường Mỹ sẽ ngày càng "phân mảnh" hơn do đại dịch Covid-19 và nền kinh tế Mỹ sẽ giảm từ 6 - 14% trong năm nay. Trong khi đó, tình hình ở Trung Quốc cũng không sáng sủa hơn là bao khi đại dịch Covid-19 khiến mục tiêu tăng GDP gấp đôi của Trung Quốc trong 1 thập kỷ trở nên bất khả thi, đồng thời tạo ra ảnh hưởng với quốc gia này trên nhiều cấp độ.
"Cuộc khủng hoảng Covid-19 dường như đã "xé vụn" nhiều điều còn sót lại trong quan hệ Mỹ - Trung", nhà phân tích Rudd cho biết.
Đặt trong bối cảnh Mỹ - Trung ngày càng leo thang căng thẳng, việc phụ thuộc vào 2 quốc gia này về an ninh và kinh tế chứa đựng nhiều rủi ro. Australia sẽ thường xuyên cần các đối tác mới, hoặc phải chấp nhận hành động đơn độc.
"Về ngắn hạn tôi khá bi quan khi cho rằng hiện đã quá muộn để đảo ngược xu hướng trong quan hệ Mỹ - Trung”, chuyên gia Dupont cho biết, đồng thời đánh giá: "Tuy nhiên, chúng ta có thể tìm cách giảm nhẹ tác động của cuộc Chiến tranh Lạnh này khi không thể ngăn cản nó", trong đó bao gồm các biện pháp nhằm “làm giảm căng thẳng, khôi phục lại hệ thống thương mại, tăng cường vai trò của các quốc gia tầm trung, đối phó với rủi ro xung đột cũng như thực hiện chính sách an ninh và kinh tế hiệu quả hơn"./.
Tin liên quan

Bay Vietjet, chạm ngõ Perth – viên ngọc thiên nhiên của xứ sở chuột túi
15:00 | 25/06/2025 Nhịp sống thị trường

Mận Úc chính thức ra mắt tại Việt Nam
11:52 | 12/02/2025 Thị trường - Doanh nghiệp

Tổng thống Trump tuyên bố bắt đầu kỷ nguyên vàng cho nước Mỹ
10:23 | 21/01/2025 Nhìn ra thế giới

Ukraine không chấp nhận đứng ngoài đàm phán song phương Nga-Mỹ
10:40 | 14/02/2025 Nhìn ra thế giới

Ông Trump đề nghị áp dụng thuế quan "có đi có lại" với các đối tác thương mại
10:39 | 14/02/2025 Nhìn ra thế giới

Thị trường xe điện, xe hybrid tại Việt Nam dự kiến tăng 25-30%
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

Các cường quốc châu Âu khẳng định phải tham gia đàm phán về Ukraine
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

Canada tìm cách thương lượng với Mỹ về thuế quan
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

61 quốc gia thông qua tuyên bố chung về nhu cầu trí tuệ nhân tạo
11:51 | 12/02/2025 Nhìn ra thế giới

Liên minh châu Âu ra mắt sáng kiến InvesAI với nguồn vốn hơn 206 tỷ USD
11:48 | 12/02/2025 Nhìn ra thế giới

Trung Quốc và Anh hướng tới khôi phục đối thoại chiến lược
14:27 | 11/02/2025 Nhìn ra thế giới

Tổng thống Mỹ chính thức áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu
10:13 | 11/02/2025 Nhìn ra thế giới

Tổng thống Mỹ chuẩn bị công bố mức thuế 25% với thép và nhôm
10:54 | 10/02/2025 Nhìn ra thế giới

Điện Kremlin và Nhà Trắng chưa xác nhận cuộc điện đàm giữa lãnh đạo Nga-Mỹ
10:54 | 10/02/2025 Nhìn ra thế giới

Nga, Mỹ gấp rút chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh Putin-Trump
09:59 | 07/02/2025 Nhìn ra thế giới

IMF đánh giá thận trọng về các biện pháp thuế quan của Mỹ
09:59 | 07/02/2025 Nhìn ra thế giới
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới

Giá Đô la Mỹ trong nước tiếp tục biến động ngược chiều với giá thế giới

Công nghiệp, dịch vụ và tiêu dùng nội địa dẫn dắt tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm 2025

Cảnh sát biển quyết liệt phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật trên biển

3 kịch bản tác động của thuế đối ứng của Mỹ đối với xuất khẩu Việt Nam

Giá vàng trong nước tháng 6/2025 hạ nhiệt, giảm 1,27% so với tháng 5/2025

(INFORGRAPHICS) - Cơ cấu tổ chức bộ máy mới của ngành Thuế từ ngày 1/7/2025
15:14 | 01/07/2025 Infographics

Bài 3: (LONGFORM): Phân cấp, phân quyền trong quản lý thuế: Tăng hiệu quả, giảm thủ tục vì người dân và doanh nghiệp
15:54 | 30/06/2025 Diễn đàn

(INFOGRAPHICS): Kế hoạch hành động của Cục Thuế để phát triển kinh tế tư nhân
08:59 | 30/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Lưu ý khi làm thủ tục định danh điện tử cho doanh nghiệp, tổ chức
09:00 | 29/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): 7 chính sách thuế nổi bật có hiệu lực từ 1/7/2025
09:17 | 27/06/2025 Infographics

Hải quan khu vực XX hướng dẫn doanh nghiệp quy định về ưu đãi đầu tư

Nửa đầu năm, quy mô kim ngạch qua Hải quan khu vực V xấp xỉ 100 tỷ đô

Giải quyết thủ tục hành chính thuế kịp thời đáp ứng yêu cầu chính quyền 2 cấp

Hải quan khu vực XIV: Đảm bảo duy trì hoạt động thông suốt

Công bố lãnh đạo chủ chốt của Thuế tỉnh Phú Thọ

6 tháng đầu năm, Thái Nguyên thu ngân sách đạt 11.062 tỷ đồng

Những doanh nghiệp liên tục góp mặt trong VIX50 suốt 5 năm

Truyền thông và thương hiệu: Nền móng niềm tin, đòn bẩy giúp doanh nghiệp tăng trưởng

Cỗ máy gia tốc từ Nghị quyết 57-NQ/TW: Một bài học sống động

Hải Phòng sau sáp nhập: Cơ hội mới cho thị trường bất động sản bứt tốc

Cơ hội để ngành điện tử Việt Nam tái cấu trúc

Doveco: Tiên phong sản xuất xanh, khai mở tầm nhìn bền vững cho nông sản Việt

Đề xuất hoàn thiện cơ sở pháp lý về thời hạn xử lý nghĩa vụ tài chính đất đai

Hàng hóa phục vụ phát triển khoa học, công nghệ được miễn thuế nhập khẩu

Quy định mới về kiểm tra, xác định trị giá hải quan

Thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa từ kho ngoại quan của doanh nghiệp chế xuất

Giảm 50% mức thu của 46 loại phí, lệ phí

Thủ tục hải quan khi thay đổi địa chỉ theo đơn vị hành chính mới

3 kịch bản tác động của thuế đối ứng của Mỹ đối với xuất khẩu Việt Nam

Hoạt động xuất khẩu qua địa bàn Hà Tĩnh tăng trưởng đáng kể

Xuất khẩu rau quả hụt hơi: Chặng nước rút 4,9 tỷ USD khó về đích

Cà phê Việt: Nửa năm, chinh phục trọn kế hoạch

65 tỷ USD: Mục tiêu lớn trên hành trình bền bỉ của nông nghiệp Việt Nam

Chú trọng nâng cao năng lực chế biến sâu và bảo quản nông sản sau thu hoạch

Sàn TMĐT nộp thuế thay, người bán vẫn phải cập nhật thông tin

Hơn 95% hàng hóa Việt Nam hiện diện trong hệ thống phân phối hiện đại

Hậu kiểm thực phẩm online: Sẽ so ảnh mạng, đối chiếu hàng thật

Luật mới sẽ buộc sàn và người bán chia sẻ trách nhiệm

Xăng RON95-III tiếp tục giảm 1.210 đồng/lít, giá tối đa 19.906 đồng/lít

Yêu cầu ngừng kinh doanh, sử dụng 7 sản phẩm dưỡng da của Công ty Toàn Cầu Đông Nam
Lý giải nguyên nhân giá vật liệu xây dựng 6 tháng đầu năm tăng kỷ lục

10/11 nhóm hàng đẩy CPI tháng 6 lên 0,48%

Bất động sản phía Nam đang “hút” dòng tiền đầu tư từ miền Bắc

OCOP Việt: Hành trình vươn ra thế giới

Thị trường bất động sản kỳ vọng sự "bùng nổ"
