 | Ống thép, tôn Hòa Phát xuất khẩu mạnh sang Mỹ, Canada |
| Canada tăng nhập khẩu đồ gỗ của Việt Nam |
| Tôm Việt Nam chiếm 30% thị phần tại Canada |
 |
| Giá trị xuất khẩu và nhập khẩu giữa Việt Nam và Canada. Nguồn: VCCI |
Thúc đẩy nhờ CPTPP
Canada là nền kinh tế lớn thứ 10 về GDP, thứ 12 về xuất khẩu và thứ 13 về nhập khẩu của thế giới năm 2019. Vì thế, Canada đã và đang trở thành một đối tác thương mại rất tiềm năng của Việt Nam ở thị trường châu Mỹ. Đặc biệt, nhờ Hiệp định CPTPP, giá trị thương mại hàng hóa song phương giữa Canada và Việt Nam đã đạt mức kỷ lục 8,9 tỷ đô Canada vào năm 2020, tăng 12% so với năm trước và 37% sau hai năm Hiệp định có hiệu lực bất chấp ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch Covid-19 tới thương mại toàn cầu.
Theo bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), từ góc độ thương mại hàng hóa, Việt Nam có tiềm năng lớn ở nhiều sản phẩm nông lâm thủy sản và các sản phẩm công nghiệp nhẹ. Trong khi đó, Canada lại là một quốc gia công nghiệp phát triển giàu tài nguyên, có thế mạnh sản xuất và xuất khẩu nhiều nguyên nhiên liệu và các sản phẩm công nghiệp nặng. Sự bổ sung tương đối trong cơ cấu sản phẩm của Việt Nam và Canada hứa hẹn tạo ra nhiều cơ hội và giá trị gia tăng cho thương mại song phương.
Trong khi đó, bà Deborah Paul, Đại sứ Canada tại Việt Nam khẳng định, CPTPP đã cải thiện khả năng tiếp cận cho hoạt động thương mại hàng hóa và dịch vụ giữa Canada và Việt Nam, củng cố một bộ quy tắc chung, giảm chi phí đối với thương mại và giúp cho hoạt động đầu tư dễ dự đoán hơn. Hơn nữa, CPTPP còn thiết lập khả năng tiếp cận miễn thuế cho thương mại hàng hóa giữa Canada và Việt Nam, đồng thời, làm cho những sản phẩm chất lượng cao của Canada có giá phải chăng hơn đối với người tiêu dùng tại Việt Nam.
 |
| Kết quả khảo sát doanh nghiệp về tình hình xuất nhập khẩu với một số quốc gia trong CPTPP. Nguồn: VCCI |
Tận dụng ưu đãi thuế quan
Theo tài liệu từ Trung tâm WTO và Hội nhập – VCCI, theo thỏa thuận tại CPTPP, hơn 94% dòng thuế xuất khẩu vào Canada và gần 66% dòng thuế nhập khẩu từ Canada được miễn thuế ngay từ đầu năm 2019. Hơn nữa, hàng rào phi thuế theo hướng minh bạch và thuận lợi hơn cho dòng hàng hóa lưu chuyển cho hai bên cũng đã có sự cải thiện rất mạnh mẽ. Tuy nhiên, tỷ lệ tận dụng ưu đãi CPTPP còn khiêm tốn. Theo VCCI, xuất khẩu của Việt Nam sang Canada mới chỉ chiếm 1,48% trong tổng xuất khẩu đi thế giới của Việt Nam, hàng hóa từ Việt Nam mới chỉ chiếm 1,16% thị phần nhập khẩu hàng hóa của nước này (năm 2019). Do đó, tiềm năng và dư địa cho doanh nghiệp Việt Nam vẫn rất lớn.
Hơn nữa, theo Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ (Bộ Công Thương), trước CPTPP, thị trường này chưa có bất kỳ FTA nào với Việt Nam. Nên các cam kết cắt giảm thuế quan của Canada đối với hàng hóa của Việt Nam trong CPTPP là rất đáng kể. Nhiều sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam được xóa bỏ thuế ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực hoặc theo lộ trình ngắn. Canada cũng thực hiện những cam kết chung của CPTPP liên quan đến cắt giảm các rào cản phi thuế quan cho hàng hóa từ các nước thành viên CPTPP trong đó có Việt Nam. Theo tính toán, Việt Nam có thể tiết kiệm 100 triệu USD nhờ thuế về 0%, giúp gia tăng lợi ích cho doanh nghiệp xuất khẩu sang Canada.
Do đó, để các doanh nghiệp Việt Nam tận dụng được các ưu đãi thuế quan từ CPTPP tại thị trường Canada, các chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp phải nắm vững kiến thức và thực hiện đúng theo các cam kết. Bà Nguyễn Thị Thu Trang cho hay, để được hưởng ưu đãi thuế quan CPTPP, sản phẩm của Việt Nam xuất khẩu sang Canada hoặc sản phẩm Canada nhập khẩu vào Việt Nam phải đáp ứng được quy tắc xuất xứ của Hiệp định. Do đó, doanh nghiệp phải tìm hiểu về quy tắc xuất xứ áp dụng cho hàng hóa của mình, đồng thời chuẩn bị các tài liệu, chứng cứ cần thiết để chứng minh hàng hóa đáp ứng các quy tắc xuất xứ theo yêu cầu.
Đặc biệt, CPTPP có một Chương riêng (Chương 5) về Hải quan và Tạo thuận lợi thương mại. Theo VCCI, Hải quan Việt Nam trong những năm qua đã được đẩy mạnh cải cách và có nhiều tiến triển đáng kể tạo thuận lợi cho các hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp. Do đó, các cam kết về hải quan và tạo thuận lợi thương mại trong CPTPP được đánh giá là sẽ đem lại nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu của cả Việt Nam và Canada.
Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng cần phải tìm hiểu chi tiết và cập nhật thường xuyên các quy định pháp luật nội địa của Canada và bảo đảm tuân thủ đầy đủ; nghiên cứu kỹ thị trường Canada, đặc biệt là các thị trường ngách, tìm hiểu kỹ thị hiếu và nhu cầu của người tiêu dùng, từ đó xây dựng và quảng bá thương hiệu cho sản phẩm Việt Nam. Một số sản phẩm chủ lực mà các doanh nghiệp Việt Nam có thể xuất khẩu sang Canada là: điện thoại và linh kiện, giày dép, quần áo, đồ nội thất, máy móc thiết bị cơ khí, đồ gỗ, nông sản…
Bình Nam
