Lấp lỗ hổng "né" thuế từ thương mại điện tử
![]() | Xuất khẩu thành công nhờ “tấm hộ chiếu thông hành” từ sàn thương mại điện tử quốc tế |
![]() | Chuyển đổi số để chống thất thu thuế thương mại điện tử |
![]() |
PGS. TS Đinh Trọng Thịnh. |
Bên cạnh sự phát triển "nóng" trong thời gian qua, TMĐT ở nước ta cũng bộc lộ nhiều bất cập. Vậy theo ông, có những "kẽ hở" nào mà các đối tượng đang lợi dụng để mua hàng xuyên biên giới qua TMĐT?
Với tốc độ phát triển của internet, nhiều nền tảng công nghệ như Google, Youtube, Facebook… dù không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam, nhưng những năm qua đã có nguồn thu rất lớn từ thị trường Việt Nam. Đây là vấn đề tương đối mới và phức tạp đối với ngành Thuế và đặt ra nhiều thách thức cho ngành Thuế trong việc thu đúng, thu đủ và thu kịp thời các khoản thuế cho NSNN.
Theo số liệu mới nhất từ Tổng cục Thuế, về quản lý thu thuế đối với hàng hóa, dịch vụ xuyên biên giới, số thu từ hoạt động này thông qua các tổ chức tại Việt Nam khai thay, nộp thay thuế từ năm 2018 đến nay đạt 5.432 tỷ đồng (số liệu lũy kế đến ngày 29/6/2022), tốc độ thu bình quân đạt 130%, số thu trung bình đạt khoảng 1.200 tỷ đồng/năm. Từ 2018 đến nay, năm 2021 là năm có số thu lớn nhất với 1.591 tỷ đồng (năm 2018 là 770 tỷ đồng; năm 2019 đạt 1.167 tỷ đồng; năm 2020 đạt 1.143 tỷ đồng; 6 tháng đầu năm 2022 số thu đạt gần 760 tỷ đồng).
Tuy nhiên, hiện nay số thuế thu từ lĩnh vực này chưa tương xứng với doanh thu của các nền tảng kinh doanh trong nước và xuyên biên giới ở Việt Nam, có thể gây thất thoát cho ngân sách nhà nước, tạo tình trạng bất bình đẳng giữa những người kinh doanh.
Trên thực tế, không chỉ là đối với TMĐT qua biên giới mới có việc trốn thuế, né thuế, mà ngay cả TMĐT trong nội địa cũng là một trong những vấn đề cấp thiết có nhiều bất cập trong quản lý. Bởi các doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng đang tìm những "lỗ hổng" để né thuế.
Các doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng thường tìm cách né thuế, chia nhỏ thành nhiều tài khoản khác nhau để kinh doanh, dẫn đến việc kê khai thuế có sự không chuẩn xác và rất khó kiểm soát. Nhiều trang mạng xã hội có nguồn gốc ở nước ngoài và không có pháp nhân quản lý ở Việt Nam gây không ít khó khăn trong việc nắm bắt thông tin và thực hiện thu thuế.
Một khó khăn nữa là hiện nay phát sinh nhiều đối tượng hoạt động kinh doanh TMĐT với các giao dịch diễn ra quá nhiều và mang tính nhỏ lẻ, không đăng ký kinh doanh, không đăng ký thuế, không xác định được địa điểm kinh doanh, thời gian kinh doanh do hoạt động mua, bán diễn ra liên tục 24/7.
Đối với hoạt động TMĐT xuyên biên giới, doanh nghiệp nước ngoài thường viện dẫn theo hiệp định thuế, xác định không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam nên không kê khai, nộp thuế Thu nhập doanh nghiệp. Các hoạt động kinh doanh chủ yếu thông qua các ứng dụng số trên mạng internet và chuyển hàng qua chuyển phát nhanh. Do đó, việc thu thuế gặp khó khăn về cơ chế ràng buộc khi yêu cầu các doanh nghiệp, cá nhân này phải có sự tuân thủ nghĩa vụ nộp thuế tại Việt Nam.
Đó là chưa kể đến chiêu thức, thanh toán chủ yếu bằng tiền mặt, không có hóa đơn, nếu thanh toán qua ngân hàng thì sử dụng các tài khoản ngân hàng không đăng ký với cơ quan Thuế.
Bên cạnh đó, một trong những nguyên nhân dẫn đến thất thu thuế là do hành lang pháp lý về quản lý hoạt động TMĐT chưa hoàn thiện, quản lý đầy đủ đối tượng nộp thuế, quản lý các nguồn thu, kiểm soát giao dịch kinh doanh để quản lý đối tượng thu thuế, kiểm soát dòng tiền thanh toán.
Vậy theo ông, chúng ta cần làm gì để chống thất thu thuế từ các hoạt động TMĐT trong thời gian tới?
Quản lý thuế trong lĩnh vực TMĐT là lĩnh vực rất mới, không chỉ với Việt Nam mà còn với không ít nước phát triển. Nhiều quốc gia phát triển vẫn gặp khó khăn, lúng túng trong việc quản lý thuế đối với các nền tảng công nghệ lớn hay các sàn TMĐT. Hệ thống thuế nói riêng cũng như quản lý công nói chung vẫn có độ trễ nhất định. Cần thẳng thắn nhìn nhận các công cụ quản lý thường không theo kịp hoặc đi sau sự phát triển của thị trường, bao gồm cả hoạt động thu thuế TMĐT.
Thời gian gần đây, với sự chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính và nỗ lực của ngành thuế, hoạt động thu thuế TMĐT dần vào nề nếp. Các văn bản, cơ chế chính sách về thuế với TMĐT, việc quản lý người mua, bán trên các sàn, các nền tảng công nghệ đang dần được hoàn thiện.
Theo tôi, việc Tổng cục Thuế khai trương Cổng thông tin điện tử (Etaxvn.gdt.gov.vn) dành cho nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam để thực hiện nghĩa vụ thuế và triển khai đồng bộ công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế đã cho thấy bước tiến lớn trong thu thuế TMĐT, góp phần tăng thu ngân sách nhà nước, đồng thời cho thấy Tổng cục Thuế đã dần thích nghi với quản lý hoạt động TMĐT.
Bên cạnh đó, ngoài cơ quan Thuế, rất cần có sự vào cuộc đồng bộ của các bộ, ngành, địa phương đặc biệt là hệ thống các ngân hàng thương mại trong công tác trao đổi thông tin, thu thập số liệu và xây dựng cơ sở dữ liệu bảo đảm nâng cao hiệu lực quản lý về thuế đối với hoạt động TMĐT. Chỉ khi có nguồn thông tin tin cậy cơ quan Thuế mới đưa ra được các giải pháp quản lý thuế trong hoạt động kinh doanh TMĐT hiệu quả.
Cùng với đó, ngành Thuế cần đầu tư xây dựng các công cụ phần mềm chuyên dụng trong tìm kiếm dấu vết, phát hiện và xử lý giao dịch TMĐT có gian lận, né thuế.
Xin cảm ơn ông!
Tin liên quan

Vingroup - Shopee bắt tay mở rộng hạ tầng logistics thương mại điện tử
09:20 | 07/06/2025 Thương mại điện tử

Quảng Trị: Làm chủ thương mại điện tử bằng trí tuệ nhân tạo
21:31 | 06/06/2025 Thương mại điện tử

Thương mại điện tử Việt Nam đối mặt “cuộc đua tiêu chuẩn toàn cầu”
09:47 | 06/06/2025 Thương mại điện tử

Bình Định số hoá 100% hộ kinh doanh, SME trước năm 2030
21:27 | 06/06/2025 Thương mại điện tử

Yêu cầu thu hồi lô dung dịch thuốc nhỏ mắt, tai Ofleye Drops trên toàn quốc
09:30 | 06/06/2025 Tiêu dùng

Bài 3: Mỗi cú click - Một lần đánh cược lòng tin của người tiêu dùng
17:27 | 05/06/2025 Thương mại điện tử

Mở “mặt trận” chống hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng trên truyền hình
14:39 | 05/06/2025 Tiêu dùng

Shopee miễn phí vận chuyển toàn sàn và tăng trợ lực cho doanh nghiệp Việt
07:52 | 05/06/2025 Nhịp sống thị trường

Truy thu thuế đối với 25.201 cá nhân, hộ kinh doanh thương mại điện tử
14:55 | 04/06/2025 Thương mại điện tử

OCOP Ninh Bình lên sàn thương mại điện tử: nhiều tiềm năng, lắm rào cản
13:38 | 04/06/2025 Thương mại điện tử

Tội phạm lập công ty “ma”, rửa tiền núp bóng thương mại điện tử
09:37 | 04/06/2025 Thương mại điện tử

Cảnh báo mối nguy rò rỉ dữ liệu từ thương mại điện tử
14:43 | 03/06/2025 Thương mại điện tử

Phát hiện sản phẩm Viên nang giảm cân Hồng Hạc Phục Linh có chứa chất cấm
10:59 | 03/06/2025 Tiêu dùng

Shopee tạo kênh tố cáo, tăng bảo vệ người tiêu dùng
10:52 | 03/06/2025 Thương mại điện tử

Bài 2: Bị tố “tiếp tay” cho hàng giả, hàng nhái, Shopee và TikTok lên tiếng
14:44 | 02/06/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Rà soát dữ liệu từ các sàn thương mại điện tử và nền tảng số để thu thuế theo quy định
11:17 | 02/06/2025 Thương mại điện tử
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới

Chi cục Thuế khu vực XV: Triển khai hiệu quả hóa đơn điện tử với hộ kinh doanh

Lạng Sơn: Thu giữ 24.000 quả trứng gia cầm không rõ nguồn gốc

Xuất khẩu Việt Nam sang Canada: Ưu đãi CPTPP bị "bỏ quên", 81% vẫn dùng MFN

Hải quan khu vực VI phát hiện vi phạm đối với lô hàng vận chuyển độc lập

Cảnh sát biển liên tiếp triệt phá thành công nhiều vụ án ma túy

(INFOGRAPHICS): 5 tiêu chí xác định người nộp thuế “rủi ro cao” trong đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử
17:01 | 06/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Từ 1/7/2025: Số định danh cá nhân sẽ thay thế mã số thuế cá nhân
09:43 | 05/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Từ 1/6/2025, trốn thuế sẽ bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử
11:01 | 03/06/2025 Infographics

LONGFORM: Bỏ thuế khoán- Đảm bảo tính minh bạch và bình đẳng trong thực hiện nghĩa vụ thuế
14:02 | 26/05/2025 Megastory/Longform

(INFOGRAPHICS): Cơ chế thuế dành cho doanh nghiệp, hộ, cá nhân kinh doanh theo Nghị quyết số 198/QH15
16:15 | 20/05/2025 Infographics

Chi cục Thuế khu vực XV: Triển khai hiệu quả hóa đơn điện tử với hộ kinh doanh

2 giải pháp hóa đơn điện tử đối với hộ cá nhân kinh doanh

Hải quan khu vực VI quyết liệt triển khai các nhiệm vụ công tác trọng tâm

"Điểm danh" nhiều doanh nghiệp nợ thuế lớn tại Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh

Có thể truy cứu trách nhiệm hình sự nếu thanh toán không minh bạch nhằm trốn thuế

Đà Nẵng thu thuế nội địa 5 tháng đạt trên 12.000 tỷ đồng

HTCAA phối hợp với cơ quan thuế hỗ trợ hộ kinh doanh triển khai Nghị định 70/2025/NĐ-CP

Bất động sản Hải An lên hạng: Sức hút từ quy hoạch và hạ tầng

Phát huy vai trò báo chí trong bảo vệ thương hiệu doanh nghiệp

Hướng nghiệp sát với thực tế sẽ tạo nhiều cơ hội tìm kiếm công việc phù hợp

Động lực lớn cho các nhà đầu tư nhà ở xã hội

Thaifex 2025: Sữa Việt khẳng định vị thế ở sân chơi châu lục

Hướng dẫn mới nhất về tem điện tử thuốc lá, rượu sản xuất tiêu thụ trong nước

Có căn cứ rõ ràng để áp thuế đối với nước giải khát có đường

Sửa đổi quy định về thủ tục hải quan đối với hàng gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh

Hướng dẫn chính sách thuế TNDN đối với dự án đầu tư tại cụm công nghiệp

Tăng thuế thuốc lá là chính sách vì sức khoẻ và nền kinh tế

Chính sách thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản

Xuất khẩu Việt Nam sang Canada: Ưu đãi CPTPP bị "bỏ quên", 81% vẫn dùng MFN

Sụt đơn hàng xuất khẩu: Cảnh báo sớm cho nguy cơ bị thay thế

Lợi thế mới trên đường xuất khẩu: Không chỉ là chất lượng, mà còn là cách sản xuất

5 tháng đầu năm: Gỗ Việt khởi sắc trở lại

Cà phê Việt lập kỷ lục xuất khẩu: cơ hội lớn trong áp lực nguồn cung tăng

Hợp tác SPS thực chất: cơ hội mới cho nông sản Việt vào Mỹ

Cơ chế đặc thù trong phát triển nhà ở xã hội là rất cần thiết

Giá bán bất động sản nghỉ dưỡng không có biến động

Thông tin sáp nhập tỉnh, thành tác động lên giá nhà ở

Phân khúc nhà phố thương mại đang đối mặt với thực tế khó khăn

Loạt giải pháp kiểm soát giá, ổn định thị trường bất động sản
