Cộng đồng DN góp ý dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992

Hội nghị thu hút sự quan tâm của đông đảo doanh nghiệp. Ảnh: H.H

Doanh nghiệp, doanh nhân bị… bỏ quên

TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI cho biết, trong bản Hiến pháp năm 1992 cũng như dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992, cụm từ doanh nhân không xuất hiện. “Trong điều kiện hiện nay, vấn đề này cần phải được cân nhắc bởi doanh nhân ngày càng trở thành lực lượng quan trọng quyết định sự hưng thịnh của đất nước”.

TS. Lộc phân tích: “Đảng ta đã có nghị quyết về xây dựng phát huy vai trò của đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, vì vậy cần phải tăng cường mối liên kết nông dân - công nhân - trí thức”. Từ đó, TS. Lộc đề xuất: “Trong hội thảo này chúng ta cần phải trở lại với tư tưởng Hồ Chí Minh về doanh nghiệp doanh nhân để cân nhắc đề xuất việc đề cập đến vai trò của doanh nhân trong thời đại mới”.

“Bác Hồ khi viết Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã đến một nhà tư sản giàu nhất Hà Nội viết bản Tuyên ngôn độc lập. Sau 2 tuần khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Công hòa, Bác đã tiếp giới doanh nhân. Như vậy, giới doanh nhân là giới đầu tiên được Bác tiếp sau khi đất nước non trẻ ra đời. Sau đó Bác có gửi thư cho giới công thương nói rõ: Giới công thương phải phấn đấu để xây dựng một nền kinh tế vững vàng. Người khẳng định: Nền kinh tế của quốc gia vững vàng thịnh vượng nghĩa là sự nghiệp kinh doanh của doanh nhân vững vàng”.

“Trở lại biểu tượng khối đại đoàn kết dân tộc, tư tưởng Hồ Chí Minh, thực hiện nghị quyết của Bộ Chính trị về xây dựng đội ngũ doanh nhân, tôi nghĩ, việc đề cập đến cụm từ doanh nhân và vai trò của doanh nhân trong khối đại đoàn kết dân tộc trong giai đoạn mới là rất cần thiết” – TS. Lộc nói.

Đồng quan điểm với TS. Lộc, ông Lê Duy Bình, Giám đốc Công ty Economica Vietnam (Công ty Cổ phần Tư vấn về Quản lý Kinh tế) và luật gia Vũ Xuân Tiền, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty tư vấn VFAM cũng cho rằng, “lực lượng có vai trò quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đã bị ban soạn thảo… bỏ quên”.

Theo ông Lê Duy Bình, điều này gây không ít băn khoăn cho một cộng đồng không nhỏ những người đang ngày đêm cần mẫn làm công việc kinh doanh, với mục tiêu là tạo ra của cải cho bản thân, xã hội và vì sự thịnh vượng của quốc gia.

Ông Bình cho rằng, Điều 2 của Dự thảo sửa đổi Hiến pháp như hiện nay “tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức” đã tạo cảm giác cộng đồng doanh nhân vẫn còn bị phân biệt đối xử, và vai trò cũng như đóng góp của họ chưa được đánh giá một cách tương xứng.

“Giới doanh nhân mong muốn các nhà xây dựng Hiến pháp có sự đánh giá đầy đủ hơn về các nỗ lực của doanh nghiệp, doanh nhân vì sự giàu có của đất nước, vì sự tiến bộ của xã hội và cân nhắc cách thể hiện nội dung này nhằm loại bỏ sự thể hiện còn mang tính phân biệt đối xử ngay trong bộ luật gốc này”- ông Bình đề xuất.

Khẳng định quyền, nghĩa vụ của doanh nhân

Để khẳng định vai trò của doanh nghiệp, doanh nhân trong Hiến pháp, TS. Vũ Tiến Lộc đề nghị, dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 có thể có 2 lựa chọn: Cách 1, có thể chỉ nói đến tất cả quyền lực thuộc về nhân dân. Cách 2, nếu đã nói đến công nhân, trí thức thì phải nói đến doanh nhân, bởi cụm từ doanh nhân xuất hiện trong hiến pháp sẽ có ý nghĩa to lớn, tạo thêm động lực cho giới này trong việc bỏ thêm trí tuệ xây dựng đất nước, đóng góp cho đất nước trong thời gian tới.

Quan điểm về hai cách thể hiện này trong dự thảo cũng nhận được sự tán đồng của luật gia Vũ Xuân Tiền và ông Vũ Quốc Tuấn- nguyên Chủ tịch Hiệp hội làng nghề Việt Nam.

Liên quan đến sở hữu và tự do kinh doanh, ông Vũ Quốc Tuấn phân tích, tại Điều 34 Dự thảo quy định “1. Mọi người có quyền tự do kinh doanh. 2. Nhà nước bảo hộ quyền tự do kinh doanh” và Điều 56 Dự thảo quy định “1. Tổ chức, cá nhân được tự do kinh doanh, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với Nhà nước theo quy định của pháp luật. 2. Nhà nước thực hiện chính sách chống độc quyền và bảo đảm môi trường cạnh tranh lành mạnh trong kinh doanh. 3. Tài sản hợp pháp của tổ chức, cá nhân được Nhà nước thừa nhận, bảo hộ và không bị quốc hữu hóa …”. Đây là điểm mới rất quan trọng về chức năng của Nhà nước trong kinh tế thị trường, khác với Điều 26 Hiến pháp 1992, khẳng định rõ quyền và nghĩa vụ của doanh nhân trong kinh doanh.

Tuy nhiên, ông cũng kiến nghị, sau khoản 2 “Nhà nước bảo hộ quyền tự do kinh doanh” cần bổ sung “Nhà nước tạo môi trường thuận lợi cho các doanh nhân trong sản xuất kinh doanh” để xác lập đúng vị trí của doanh nghiệp doanh nhân trong Hiến pháp.

Để doanh nghiệp, doanh nhân được bình đẳng trong kinh doanh, ông Tuấn cũng đề nghị, nên tiến thêm một bước, khẳng định kinh tế tư nhân (bao gồm kinh tế cá thể và tư bản tư nhân) là bộ phận chủ lực của nền kinh tế, với vai trò không thể thiếu đã được thể hiện qua thực tế cuộc sống trong việc bảo đảm phát triển bền vững, giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo, giải quyết các vấn đề xã hội.

Hồ Huệ