Doanh nghiệp kinh doanh vàng gặp khó để chứng minh nguồn gốc hàng hóa

Việc quản lý thị trường vàng còn nhiều bất cập, giá vàng biến động mạnh. Ảnh: ST

Trong phiên thảo luận tổ liên quan đến các vấn đề kinh tế - xã hội ngày 23/5, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) phản ánh, việc quản lý thị trường vàng còn nhiều bất cập, giá vàng biến động mạnh, chênh lệch lớn giữa giá trong nước và thế giới, dẫn đến buôn lậu vàng diễn biến phức tạp, làm chảy máu ngoại tệ, có khả năng tác động tiêu cực đến việc ổn định kinh tế vĩ mô.

Tương tự, đại biểu Tạ Thị Yên (đoàn Điện Biên) cũng bày tỏ lo ngại, những biến động của thị trường vàng cho thấy sự không ổn định, nhưng đây không phải là nhu cầu thực tế của người dân mà có thể là do một số đối tượng đầu cơ, lũng đoạn thị trường để trục lợi.

Vì vậy, các đại biểu Quốc hội đề nghị cần có giải pháp dài hạn để quản lý ổn định thị trường vàng, tránh những tác động tiêu cực đến nền kinh tế, xáo trộn tâm lý của người dân. Theo đại biểu Phạm Đức Ấn (đoàn Hà Nội) – Chủ tịch HĐTV Ngân hàng Agribank, phương pháp quản lý thị trường vàng là vấn đề lớn cần đánh giá nhiều khía cạnh để có chính sách quản lý phù hợp.

Hiện Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang thực hiện đấu thầu vàng để tăng cung vàng ra thị trường. Theo thông tin từ NHNN, qua 6 phiên đấu giá thành công, 48.400 lượng vàng miếng SJC đã được cung ứng ra thị trường. Tuy nhiên, đại biểu Phạm Văn Hòa lại cho rằng, việc đấu giá vàng của NHNN chỉ là giải pháp tạm thời, nên đã đến lúc bỏ độc quyền vàng miếng và nhập khẩu vàng của NHNN, đồng thời sửa đổi quy định của Chính phủ để cho phép doanh nghiệp nhập khẩu vàng nguyên liệu và in vàng miếng dưới sự quản lý chặt chẽ của NHNN.

Cũng về vấn đề đấu thầu vàng, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) cho rằng, NHNN thực hiện đấu thầu vàng để tăng cung nhằm giảm giá nhưng thực tế, sau mỗi phiên đấu thầu, giá vàng lại tăng hơn. Nên về dài hạn cần sửa Nghị định số 24/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu, bởi chính Nghị định này đang sinh ra "tác động ngược".

Cùng với đó, đại biểu Hoàng Văn Cường đề xuất phát hành chứng chỉ vàng, để người dân có thể mua vàng với giá tham chiếu và không phải mất công giữ, nhờ đó góp phần điều chỉnh giá vàng trong nước về ngang với thế giới.

Đại biểu Trần Hữu Hậu, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tây Ninh phát biểu. Ảnh: Quochoi.vn

Trong khi đó, tại phiên thảo luận ở hội trường về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri theo chương trình Kỳ họp thứ 7 diễn ra cùng ngày, từ phản ánh của cử tri, đại biểu Trần Hữu Hậu (đoàn Tây Ninh) cho biết, khó khăn lớn nhất của các doanh nghiệp kinh doanh vàng hiện nay là chứng minh nguồn gốc xuất xứ hàng hóa với các cơ quan chức năng.

Theo đại biểu, nguyên nhân của khó khăn này do phần lớn doanh nghiệp kinh doanh vàng là doanh nghiệp tư nhân, chuyển đổi từ hộ kinh doanh cá thể sang doanh nghiệp theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước. Do đó tài sản, hàng hóa, vốn kinh doanh còn chưa rõ ràng. Đại biểu lấy ví dụ, số vàng của gia đình từ nhiều đời để lại được đưa vào kinh doanh mà không ghi trong vốn khi đăng ký thành lập doanh nghiệp và cũng không kê khai.

Bên cạnh đó, việc mua vàng lẻ của người dân mang đến bán do thói quen thì doanh nghiệp cũng không kê khai thông tin, trong khi người dân cũng ngại không cung cấp thông tin cá nhân. Hơn nữa vàng mua từ nhiều người dân, nấu chung không thể xác minh nguồn gốc… nên những điều này gây khó khăn cho công tác kiểm tra và quản lý của nhà nước.

Về mặt quản lý nhà nước, đại biểu Trần Hữu Hậu nhận định, mặc dù đã có những quy định rõ ràng từ lâu nhưng công tác kiểm tra, giám sát, quản lý của các cơ quan chức năng thời gian vừa qua còn chưa chặt chẽ, chưa thường xuyên, khiến cho doanh nghiệp chủ quan, lơ là trong việc thực hiện các quy định.

Từ vấn đề này, các doanh nghiệp kinh doanh vàng đề xuất cho phép các doanh nghiệp tự kê khai lại hàng hóa tồn kho theo một thời điểm mà nhà nước quy định, bảng kê khai này là căn cứ để xác định nguồn gốc vàng hiện có. Sau thời điểm đó, mọi hàng hóa xuất nhập doanh nghiệp phải thực hiện đúng, đủ các quy định về quản lý liên quan.

Phát biểu giải trình, làm rõ một số nội dung đại biểu Quốc hội nêu tại phiên họp, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho hay, những kiến nghị về quản lý thị trường vàng liên quan đến nhiều bộ, ngành nên sẽ nghiên cứu những đề xuất của đại biểu Quốc hội để có văn bản trả lời cử tri.

Hiện NHNN đang tiến hành thanh tra 2 ngân hàng và 4 công ty vàng liên quan đến việc chấp hành các quy định của pháp luật về hoạt động kinh doanh vàng cũng như thực hiện chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ...