 |
| Nhiều doanh nghiệp rất cần được hỗ trợ nhưng lại không đáp ứng được điều kiện đề ra trong luật. Ảnh: N.H |
Nhận định trên được đưa ra tại hội thảo “Thúc đẩy triển khai Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa” do Cục Phát triển doanh nghiệp – Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức ngày 26/11 tại TPHCM.
Phát biểu tại hội thảo, bà Bùi Thu Thuỷ, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, sau 2 năm Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được nhiều địa phương triển khai tốt, có khoảng hơn 50 địa phương đã xây dựng các đề án, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Nhiều địa phương cũng dành nguồn kinh phí từ ngân sách địa phương cho các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Nhờ đó, số lượng doanh nghiệp đăng ký thành lập mới tăng liên tục trong thời gian qua. Tuy nhiên bên cạnh đó, việc triển khai luật cũng còn rất nhiều hạn chế.
Thứ nhất, số doanh nghiệp giải thể, phá sản rất lớn, cho thấy hoạt động của doanh nghiệp chưa bền vững.
Thứ hai, dù đã có rất nhiều giải pháp và nỗ lực cắt giảm hàng loạt chi phí, nhưng chỉ số xếp hạng về môi trường kinh doanh của Việt Nam vẫn bị tụt hạng.
Ngoài ra, doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn còn rất khó khăn và gần như chưa tham gia được vào các chuỗi liên kết. Đặc biệt xuất khẩu chủ yếu vẫn phụ thuộc vào các doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp trong nước tham gia chưa đến 30% trong tổng kim ngạch xuất khẩu.
Bên cạnh đó, một số chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được đề cập trong Luật hiện chưa triển khai được trên thực tế do quy định pháp lý chưa hoàn thiện và thống nhất. Điển hình như cơ chế ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp nhỏ và vừa đang vênh với quy định trong Luật Thuế hiện nay, vì vậy muốn có ưu đãi thuế thu nhập cho doanh nghiệp nhỏ và vừa phải chờ sửa đổi Luật Thuế hay chính sách thuế sử dụng đất phi nông nghiệp phải chờ điều chỉnh Luật Đất đai...
“Từ những con số đó cho thấy vẫn còn nhiều thách thức đối với công tác hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Chúng ta đã hỗ trợ nhưng vẫn chưa đủ độ, chưa có tác động lớn đối với khu vực doanh nghiệp” – bà Thủy đánh giá. Qua các báo cáo, các địa phương rất lúng túng trong việc thiết kế các nội dung hỗ trợ tập trung vào nhóm doanh nghiệp ưu tiên, rất ít địa phương có thể xác định được các chuỗi ngành thế mạnh để có hỗ trợ phù hợp. Nhiều địa phương cũng chưa bố trí được kinh phí cho hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp.
Từ góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Đình Tuệ, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa – Hiệp hội doanh nghiệp TPHCM chỉ ra rằng, mặc dù luật đưa ra nhiều nội dung hỗ trợ nhưng lại đi kèm những điều kiện phức tạp, nên nhiều doanh nghiệp không đáp ứng được điều kiện. Điển hình như chính sách hỗ trợ đào tạo nhân lực dành cho doanh nghiệp khởi nghiệp, nghĩa là đào tạo cho người chuẩn bị khởi nghiệp, nhưng lại đi kèm điều kiện là nhân sự đó phải được doanh nghiệp giới thiệu.
Theo ông Tuệ, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa cần xác định được những khó khăn của doanh nghiệp để có giải pháp hỗ trợ, thay vì đề ra chính sách rồi yêu cầu doanh nghiệp đáp ứng các điều kiện thì mới được hỗ trợ.
Ông Nguyễn Duy Tân, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp tỉnh Tiền Giang cũng nêu lên rằng, nhiều cán bộ xây dựng đề án, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp ở địa phương không nắm rõ những vấn đề của doanh nghiệp và cách vận dụng chính sách để doanh nghiệp nhận được hỗ trợ.
Ông Frank Weiand, cố vấn kỹ thuật Dự án Thúc đẩy cải cách và nâng cao năng lực kết nối do USAID tài trợ (LinkSME) cho biết, theo phân tích từ Dự án LinkSME, tiềm năng tăng trưởng của Việt Nam qua việc tăng cường chuỗi cung ứng trong nước là 58 tỷ USD.
Do đó, dự án LinkSME sẽ giúp nâng cao năng lực cung ứng của doanh nghiêp nhỏ và vừa Việt Nam và tăng cường liên kết kinh doanh giữa các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam với các chuỗi cung ứng. Dự án được tài trợ 22,1 triệu USD, đến tháng 9/2023. Hiện dự án đang hỗ trợ kết nối trong ngành điện tử và kim khí và sắp tới sẽ mở rộng ra các ngành khác.
Nguyễn Hiền
