Kinh tế phục hồi và tăng trưởng đột phá từ thương mại điện tử

	Thương mại điện tử thúc đẩy kinh tế phục hồi sau đại dịch
	Thách thức quản lý thuế đối với thương mại điện tử
	Tạo thuận lợi quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử

Ông Nguyễn Ngọc Dũng, Chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử (VECOM).

Ông đánh giá như thế nào về sự phát triển của kênh TMĐT Việt Nam trong thời gian qua?

Thương mại điện tử đã “bùng nổ” trong giai đoạn 2020-2021 và được chuyên gia kinh tế dự báo sẽ đạt quy mô khoảng 39 tỷ USD vào năm 2025. Đây cũng sẽ là xu thế phát triển bền vững trong việc đa dạng các kênh bán hàng thời gian tới, dù có dịch bệnh hay không.

Đáng chú ý, đại dịch Covid-19 làm tiến độ phát triển ứng dụng cho TMĐT từ người bán đến người mua rút ngắn lại 1-2 năm so với kế hoạch đến năm 2025. Tốc độ tăng trưởng của TMĐT trong các năm gần đây khoảng 30 - 35%/năm và thời gian tới sau đại dịch sẽ là một bức tranh hoàn toàn thay đổi. Bức tranh mới thay đổi đến từ cả người mua hàng, nhà kinh doanh lẫn các nền tảng bán lẻ trực tuyến. Đến nay, Việt Nam có đến 8 triệu người tiêu dùng kỹ thuật số mới từ khi đại dịch bắt đầu, trong đó 55% đến từ các khu vực không thuộc cấp thành thị.

Các thương hiệu, nhà bán trên sàn TMĐT Việt Nam tập trung chủ yếu ở 2 thành phố lớn là Hà Nội và TPHCM. Doanh số của các nhà bán hàng quốc tế cũng đang có mức phát triển vượt bậc chỉ sau 2 thành phố lớn ở Việt Nam do các sàn bắt đầu mở rộng các sản phẩm quốc tế.

Mức độ duy trì cao khi tiêu dùng kỹ thuật số đã trở thành một lối sống khi có đến 97% người tiêu dùng mới vẫn đang sử dụng dịch vụ và 99% có ý định tiếp tục sử dụng trong tương lai. Trong khi đó, 30% nhà bán hàng kỹ thuật số tin rằng họ không thể vượt qua đại dịch nếu không có các nền tảng kỹ thuật số.

Vậy theo ông, vai trò của TMĐT trong việc thúc đẩy nền kinh tế sau đại dịch như thế nào?

Chúng ta trước kia xem TMĐT như một kênh để bổ trợ cho các kênh khác. Nhưng qua đợt dịch Covid-19 đã làm thay đổi rất nhiều, TMĐT trở thành cứu cánh cho rất nhiều ngành kinh tế. Tính đến năm 2022, Việt Nam là thị trường thương mại điện tử lớn thứ hai tại Đông Nam Á, chỉ sau Indonesia. Không chỉ là những sản phẩm thuộc phân khúc trung bình mà những sản phẩm có giá trị cao, cần sự tư vấn và bảo hành lâu dài người tiêu dùng vẫn ưu tiên mua sắm trực tiếp.

Trên đà phát triển, trong thời gian sắp tới mức độ tăng trưởng của TMĐT sẽ bứt phá với những con số đáng kinh ngạc. Việt Nam sẽ đưa TMĐT trở thành mũi nhọn để phát triển. Việt Nam chắc chắn phải nằm trong top 3 của khu vực về tăng trưởng. TMĐT với vai trò trên tầm cao mới sẽ thúc đẩy cho nền kinh tế sau đại dịch. Bởi, hiện lực lượng người làm việc trên online chiếm số lượng đông, nên việc mua sắm trên online là chủ yếu.

Trong quý 1/2022, tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam khả quan và dự báo sẽ tiếp tục duy trì đà tăng trưởng trong thời gian tới. Việt Nam đã và đang có những tín hiệu phục hồi kinh tế mạnh mẽ, tạo công ăn việc làm... nên cho phép kỳ vọng sẽ kéo theo chi tiêu của người tiêu dùng tăng mạnh mẽ. Đây cũng là động lực để doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Chất lượng hàng hóa trên kênh TMĐT là vấn đề được người tiêu dùng quan tâm. Trong bối cảnh hiện nay, các doanh nghiệp kinh doanh hàng hóa thực hiện ra sao, thưa ông?

Trước kia chúng ta nghe nhiều về câu chuyện chất lượng sản phẩm không như quảng cáo, nhưng hiện nay khi người tiêu dùng ngày càng thông minh hơn nên để tham gia sàn TMĐT, các đơn vị đều phải đầu tư rất nhiều. Chỉ cần một đơn hàng giao không đúng, bị "tố" trên báo chí, mạng xã hội sẽ bị tẩy chay, đào thải và để vực lại kinh doanh tốn rất nhiều công sức. Do đó, khi các đơn vị kinh doanh bán hàng hóa chất lượng qua mạng hiện đều phải có chính sách hậu mãi, chính sách đổi trả để hỗ trợ chứ không phải câu chuyện "hàng mua rồi miễn đổi trả" như ngày trước. Người tiêu dùng thậm chí có thể trả hàng khi không hài lòng, chứ chưa nói đến hàng kém chất lượng.

Thời gian qua, nhiều sản phẩm của Việt Nam đã được đưa ra thế giới thông qua các sàn TMĐT. Ông nhận định ra sao về tiềm năng của thị trường này trong thời gian tới?

Thông qua các sàn thương mại quốc tế lớn như Amazon hay Alibaba, các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là những doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể tiếp cận hàng trăm triệu khách hàng tại nhiều quốc gia. Ngoài các trang thương mại điện tử lớn của quốc tế, gần đây, một số trang thương mại điện tử trong nước cũng thúc đẩy mạnh xuất khẩu hàng Việt, đặc biệt là nông sản.

Thời gian qua, Hiệp hội TMĐT Việt Nam cũng đã tổ chức kết nối, tạo ra môi trường và đưa các doanh nghiệp là thành viên của hiệp hội tham gia các chương trình về xúc tiến, hỗ trợ. Một năm đơn vị đi trên 30 tỉnh, thành để kết nối, giúp doanh nghiệp làm sao thay đổi nhận thức, quyết tâm đầu tư để hoạt động bán hàng trên sàn TMĐT trong nước và quốc tế. Bên cạnh đó, hiệp hội cũng xây dựng các sàn bán hàng mang tính chất nội bộ để doanh nghiệp thực tập ở “ao làng” trước khi vươn ra thế giới. Cùng với vai trò lãnh đạo của các địa phương trong việc ủng hộ mạnh mẽ cho TMĐT dự báo trong thời gian tới, rất nhiều sản phẩm của các địa phương sẽ được lan tỏa, bán trên các sàn.

Tuy nhiên, khó khăn của việc xuất khẩu thông qua TMĐT không phải từ vấn đề công nghệ mà vấn đề về kiến thức, thủ tục hoạt động ngoại thương, giao tiếp theo thông lệ quốc tế… cũng đang là hạn chế đối với nhiều doanh nghiệp nên nhiều sản phẩm rất tốt chưa tiếp cận được với người tiêu dùng quốc tế. Việc đưa ra những sản phẩm trải nghiệm, tìm ra những sản phẩm đặc trưng, sản xuất những sản phẩm mà người tiêu dùng quốc tế cần cũng là vấn đề đang được đặt ra cho các doanh nghiệp.

Xin cảm ơn ông!