Kiên trì điều hành giá theo cơ chế thị trường

Đó sẽ là thách thức cho những người làm công tác quản lý giá khi vừa phải tiếp tục điều hành giá theo lộ trình, vừa phải góp phần bình ổn giá, kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Phóng viên Báo Hải quan đã có cuộc phỏng vấn Phó Cục trưởng phụ trách Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) Nguyễn Anh Tuấn về vấn đề này.

Ông đánh giá như thế nào khi vẫn có ý kiến cho rằng chính sách điều tiết giá những mặt hàng quan trọng, thiết yếu như điện, than, xăng dầu, dịch vụ công... còn bất cập?

Tình hình kinh tế thế giới, trong nước năm 2012 có những diễn biến phức tạp, công tác tham mưu về các giải pháp tài chính nói chung, giải pháp quản lý giá, bình ổn giá nói riêng gặp khó khăn, đòi hỏi phải nghiên cứu đề xuất kịp thời các giải pháp cho phù hợp với yêu cầu quản lý trong bối cảnh kinh tế vĩ mô có những dấu hiệu bất ổn. Có thể nói, với những kết quả đã đạt được, theo chức năng nhiệm vụ được giao, Cục Quản lý giá đã hoàn thành tốt nhiệm vụ trong năm 2012.

Riêng đối với một số mặt hàng nhạy cảm như xăng dầu, điện, than, dịch vụ công, năm qua đã được nhất quán điều hành theo lộ trình giá thị trường có sự quản lý của Nhà nước. Tuy nhiên, trong quá trình điều hành, để góp phần kiềm chế lạm phát, tạo điều kiện cho sản xuất kinh doanh và hỗ trợ thị trường, cơ quan quản lý đã xử lý kết hợp hài hòa thuế, Quỹ Bình ổn giá (BOG) và thận trọng thời điểm điều chỉnh giá, tránh tác động tiêu cực đến nền kinh tế.

Cụ thể, đối với giá xăng dầu, gas đã điều hành có tăng có giảm kịp thời theo tín hiệu thị trường, kết hợp với các biện pháp thuế, Quỹ BOG theo nguyên tắc chia sẻ lợi ích giữa Nhà nước - người tiêu dùng và DN. Có thời điểm, cơ quan quản lý quyết định giữ ổn định giá xăng dầu bằng cách lùi thuế về mức 0%, ngừng mức trích Quỹ và DN chấp nhận không tính khoản lợi nhuận định mức (300 đồng).

Kể cả từ thời điểm cho phép DN thực hiện quyền quyết định giá trong biên độ và tần suất điều chỉnh giá theo quy định tại Nghị định số 84/2009/NĐ-CP, DN vẫn phải thực hiện đăng ký giá trước khi thực hiện để liên Bộ Tài chính - Công Thương giám sát và xem xét lựa chọn phương án xử lý hài hòa về thuế, phí và Quỹ BOG cho phù hợp.

Đối với giá điện, trên cơ sở kiến nghị của EVN, giá điện bình quân được Bộ Công Thương đồng ý điều chỉnh tăng 2 lần trong năm 2012, mỗi lần tăng 5%. Giá bán than cho điện được giữ ổn định ở mức thấp từ 1-3-2011 đến 1-7-2012. Từ ngày 1-7-2012, giá than bán cho sản xuất điện được điều chỉnh tăng cùng với việc điều chỉnh giá điện từ 10,2%-11,5% tùy chủng loại. Tuy nhiên, giá than bán cho điện mới chỉ bằng khoảng 70% giá thành than năm 2011 và bằng 33-39% giá than XK cùng chủng loại (thời điểm tháng 8-2012).

Đối với dịch vụ khám chữa bệnh, Cục Quản lý giá ngay từ đầu tháng năm 2012 đã có công văn đề nghị Bộ Y tế hướng dẫn các cơ sở y tế căn cứ nguyên tắc tính giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh; lập phương án giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh trong phạm vi mức tối đa khung giá do liên Bộ quy định; đề nghị Bộ Y tế chủ trì, chỉ đạo việc triển khai thực hiện thận trọng lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh năm 2013 của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập trong cả nước...

Năm 2013 giá một số mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, điện, than, dịch vụ công sẽ được điều hành theo hướng như thế nào, thưa ông?

Công tác điều hành giá điện, than, xăng dầu, dịch vụ công vẫn kiên trì mục tiêu theo cơ chế giá thị trường, có sự điều tiết của Nhà nước với lộ trình phù hợp và yêu cầu kiểm soát lạm phát; tăng cường quản lý thị trường, giá cả, kiểm tra thanh tra theo quy định của pháp luật góp phần kiểm soát chỉ số giá tiêu dùng cả năm theo chỉ tiêu của Quốc hội và Chính phủ đề ra.

Năm 2013 tiếp tục thực hiện lộ trình điều chỉnh giá theo cơ chế thị trường, xóa bao cấp qua giá đối với các loại hàng hóa, dịch vụ còn bao cấp qua giá vào thời điểm thích hợp, với liều lượng hợp lý phù hợp với mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô; thực hiện công khai, minh bạch giá các hàng hóa, dịch vụ này đi đôi với các giải pháp hỗ trợ hợp lý đối với những ngành sản xuất gặp khó khăn, hỗ trợ đối với người nghèo, người có thu nhập thấp, thực hiện các chính sách an sinh, xã hội.

Giá xăng dầu sẽ bám sát theo quy định tại Nghị định số 84/2009/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu và các văn bản của Chính phủ sửa đổi bổ sung trong năm 2013; kết hợp hài hòa lợi ích của Nhà nước, DN và người tiêu dùng thông qua việc sử dụng linh hoạt công cụ thuế, trích lập và sử dụng Quỹ BOG.

Bên cạnh đó, chú trọng đến mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô; phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối bảo đảm tổ chức tốt khâu NK và cung ứng xăng dầu, không được để thiếu nguồn, cũng như không được để xảy ra tình trạng đầu cơ, găm hàng, gây tình trạng bất ổn cho thị trường trong nước; thực hiện tiết giảm tối đa chi phí sản xuất kinh doanh để tạo điều kiện giãn tần suất và biên độ tăng giá khi giá thế giới tăng.

Việc điều chỉnh giá điện được thực hiện theo từng bước có lộ trình với nguyên tắc có kiềm chế, có tính đến điều kiện kinh tế, xã hội tại thời điểm điều chỉnh, và phù hợp với mục tiêu kiềm chế lạm phát, hạn chế tác động đến sản xuất và đời sống xã hội.

Đối với giá than cho điện, căn cứ vào các điều kiện kinh tế xã hội và trên cơ sở báo cáo chi tiết của Tập đoàn Công nghiệp Than và Khoáng sản Việt Nam về kết quả kiểm toán giá thành than năm 2011, năm 2012, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Công Thương tính toán và báo cáo Thủ tướng Chính phủ giá than bán cho sản xuất điện cụ thể, hướng đến mục tiêu giá than bán cho điện bù đắp được giá thành toàn bộ như Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo.

Xin cảm ơn ông!

Minh Anh (thực hiện)