Bịt lỗ hổng từ khâu đăng ký kinh doanh

Công an khám xét nhà các bị can trong vụ án. Ảnh: Công an cung cấp

Qua tra cứu dữ liệu người nộp thuế trên ứng dụng quản lý thuế tập trung, cơ quan Thuế phát hiện bà N.T.H. (huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định) đang làm đại diện pháp luật cho 116 công ty trên địa bàn TPHCM. Ngay sau đó, cơ quan Công an TPHCM đã khởi tố, bắt giam N.T.H cùng 12 bị can khác về tội “Rửa tiền” và “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới”. Đối tượng H. đã đăng ký thành lập 116 công ty, doanh nghiệp có tên bằng tiếng nước ngoài trong khoảng thời gian từ tháng 12/2023 đến tháng 3/2024. Lực lượng chức năng xác định, đây là băng nhóm tội phạm có yếu tố nước ngoài, do đối tượng người nước ngoài móc nối đối tượng người Việt Nam hoạt động phạm tội.

Chỉ một vụ án trên nhưng cho thấy có lỗ hổng rất lớn trong quản lý, cấp phép đăng ký kinh doanh. Bởi chỉ trong thời gian ngắn (khoảng 4 tháng), đối tượng đã dùng một căn cước công dân để thành lập đến 116 công ty mà Sở Kế hoạch và Đầu tư không phát hiện và có biện pháp ngăn chặn, nhất là khi cơ quan Thuế từng có văn bản cảnh báo.

Nhìn thẳng thực tế, vấn đề cấp phép thành lập doanh nghiệp trong thời gian qua đã có nhiều cải thiện về thủ tục. Khảo sát doanh nghiệp tại báo cáo Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2023 được Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố vào tháng 5/2024 cho thấy, các doanh nghiệp đều đánh giá thủ tục gia nhập thị trường thuận lợi hơn, với nhiều chuyển biến tích cực trong giải quyết thủ tục hành chính trong đăng ký doanh nghiệp.

Tuy nhiên, tạo thuận lợi không có nghĩa là tạo “lỗ hổng” cho các hành vi vi phạm pháp luật. Vấn đề này cần phải đảm bảo đủ chặt chẽ, rà soát vi phạm ngay từ khâu đăng ký kinh doanh, không để xảy ra tình trạng “thả gà ra đuổi” như vụ việc nêu trên.

Hiện Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang soạn thảo Nghị định thay thế Nghị định số 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp với nguyên tắc tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp, đồng thời bảo đảm mục tiêu quản lý nhà nước trong trong lĩnh vực đăng ký doanh nghiệp…

Theo đó, các quy định mới cần tạo điều kiện, thủ tục phù hợp nhu cầu thực tế doanh nghiệp cũng như bối cảnh kinh doanh liên tục có nhiều biến động, trong đó nên có sự liên thông đăng ký doanh nghiệp giữa các cơ quan liên quan, nhất là giữa cơ quan thuế và cơ quan quản lý đăng ký kinh doanh để tăng cường quản lý, bịt lỗ hổng thành lập “doanh nghiệp ma” cho những hành vi trốn thuế, rửa tiền, buôn lậu…