Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEAN (DG) là cơ chế hợp tác cao nhất của Hải quan ASEAN, được tổ chức thường niên và luân phiên giữa các cơ quan Hải quan ASEAN. Năm nay, Hải quan Việt Nam đăng cai tổ chức Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEAN lần thứ 33. Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn đã trả lời phỏng vấn Tạp chí Hải quan trước thềm diễn ra hội nghị.

Theo cơ chế luân phiên và được Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEAN lần thứ 32 (năm 2023) quyết định, Hải quan Việt Nam đăng cai tổ chức Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEAN lần thứ 33, Tổng cục trưởng có thể cho biết quy mô và tầm quan trọng của hội nghị này?

Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn:

Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEAN lần thứ 33 được tổ chức từ 4 - 6/6/2024 tại TP Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang, Việt Nam. Tham dự sự kiện này có khoảng 100 đại biểu đến từ 10 đoàn Hải quan các nước ASEAN do các Tổng cục trưởng làm Trưởng đoàn; Ban Thư ký ASEAN; lãnh đạo của cơ quan Hải quan các nước đối tác và tổ chức quốc tế gồm Tổ chức Hải quan thế giới (WCO), Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Australia, Hải quan Trung Quốc, Hải quan Hàn Quốc, Hải quan Nhật Bản và đại diện Khu vực tư nhân gồm: Hội đồng Tư vấn kinh doanh ASEAN, Hội đồng Kinh doanh ASEAN - Hoa Kỳ và Hội đồng Kinh doanh ASEAN – EU.

Với việc chủ trì hội nghị quan trọng nhất của Hải quan ASEAN, Việt Nam thể hiện là thành viên có trách nhiệm và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trong khu vực ASEAN. Qua đó, nâng cao vị thế, vai trò của Hải quan Việt Nam, thực hiện đúng chủ trương chủ động tham gia và phát huy vai trò của Việt Nam tại các cơ chế đa phương, trong đó có ASEAN.

Hải quan Việt Nam lựa chọn TP Phú Quốc là địa điểm tổ chức hội nghị lần này và tin tưởng đây là cơ hội tốt để quảng bá hình ảnh đặc trưng về đất nước, con người và văn hóa Việt Nam, đem đến trải nghiệm độc đáo vẻ đẹp thiên nhiên, lịch sử và văn hóa giàu bản sắc dân tộc. Từ đó mong muốn mang thông điệp về một Việt Nam phát triển an toàn, thân thiệt tới bạn bè trong khu vực và thế giới.

Việc đăng cai tổ chức sự kiện khẳng định vai trò của Hải quan Việt Nam như thế nào trong khu vực, thưa Tổng cục trưởng?

Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn:

Từ khi Việt Nam trở thành thành viên của ASEAN, Hải quan Việt Nam đã đăng cai tổ chức thành công 3 hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEAN tại Việt Nam lần lượt vào các năm 1995, 2004 và 2014. Vì vậy, Hải quan Việt Nam càng nỗ lực chuẩn bị kỹ càng hơn để tổ chức thành công hội nghị năm 2024 và các cuộc họp của Ủy ban điều phối hải quan (CCC), các Nhóm làm việc kỹ thuật trong nhiệm kỳ Chủ tịch của Hải quan Việt Nam từ tháng 6/2024 đến tháng 6/2025, góp phần nâng cao vị thế, hình ảnh của Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế.

Việc tổ chức hội nghị nhằm thực hiện nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan Hải quan nước thành viên trong khu vực ASEAN. Đồng thời, nâng cao vị thế, vai trò của Hải quan Việt Nam và phù hợp với chủ trương chung về nâng tầm đối thoại đa phương của Việt Nam nói chung và của Hải quan Việt Nam nói riêng.

Không chỉ đăng cai tổ chức thành công các Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEAN, Hải quan Việt Nam cũng đã tổ chức thành công một số sự kiện quốc tế lớn như: Hội nghị các Tổng cục trưởng Hải quan các nước ASEM tại Quảng Ninh vào năm 2019 và Hội nghị và triển lãm công nghệ của WCO tại Hà Nội vào năm 2023, được bạn bè quốc tế đánh giá cao; thể hiện vai trò tiên phong, tích cực và trách nhiệm của Hải quan Việt Nam trong hợp tác đa phương và song phương. Khẳng định vai trò của Hải quan Việt Nam là một đơn vị thành viên luôn tuân thủ các quy định của WCO, đóng góp tích cực trên nhiều diễn đàn quan trọng trong khu vực ASEAN và thế giới.

Tổng cục trưởng có thể chia sẻ về những nội dung mà Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEAN lần thứ 33 sẽ đề cập tới?

Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn:

Giai đoạn phát triển mới với việc Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) chính thức được thành lập vào năm 2015 đã đặt ra yêu cầu mới đối với cơ quan Hải quan các nước trong khu vực đẩy nhanh công cuộc cải cách, hiện đại hóa, áp dụng các chuẩn mực và thông lệ quốc tế tốt nhất, cũng như ứng dụng các thành tựu của Cách mạng công nghiệp 4.0 vào quy trình nghiệp vụ và quản lý hải quan.

Bên cạnh đó, trước những diễn biến phức tạp của tình hình kinh tế - chính trị thế giới cũng như sự suy giảm của hệ thống thương mại đa phương, chiến tranh thương mại hay tác động của dịch Covid-19, các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức chung trong hợp tác kinh tế, giao lưu thương mại.

Để hiện thực hóa tầm nhìn của ASEAN về “Một khu vực phát triển và thịnh vượng cho tất cả người dân”, “Một ASEAN- Một bản sắc- Một tầm nhìn”; việc xây dựng và phát triển một khuôn khổ để tăng cường hợp tác sâu rộng trong lĩnh vực hải quan tại khu vực ASEAN ngày càng trở nên quan trọng.

Với những yêu cầu đặt ra, Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEAN lần này sẽ quyết định phương hướng hợp tác hải quan trong thời gian tới, đặc biệt là định hướng cho Kế hoạch chiến lược phát triển hải quan giai đoạn 2026-2030, cũng như phương hướng tiếp tục triển khai Danh mục biểu thuế chung ASEAN, Cơ chế một cửa ASEAN, Hệ thống Quá cảnh hải quan ASEAN, Thỏa thuận công nhận lẫn nhau doanh nghiệp ưu tiên ASEAN và các chiến dịch, sáng kiến hợp tác đấu tranh chống buôn lậu và gian lận thương mại chung của ASEAN.

Ngoài ra, cơ chế tham vấn với các đối tác và khu vực tư nhân giúp Hải quan ASEAN tìm kiếm nguồn lực hỗ trợ phù hợp để triển khai các sáng kiến của Hải quan ASEAN; nhằm thực hiện các mục tiêu phù hợp với tình hình phát triển kinh tế trong giai đoạn mới như Hải quan xanh, xây dựng hệ sinh thái về dữ liệu hải quan, hiện đại hóa hải quan, trao đổi dữ liệu điện tử, quản lý hải quan đối với thương mại điện tử, đơn giản hóa thủ tục hải quan cho các lô hàng trị giá thấp...

Hội nghị này có phải là một trong những cơ hội tốt để Hải quan Việt Nam học hỏi kinh nghiệm nhằm triển khai xây dựng thành công mô hình Hải quan thông minh. Xin Tổng cục trưởng chia sẻ thêm về vấn đề này?

Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn:

Trong bối cảnh phát triển công nghệ như hiện nay, Hải quan Việt Nam đang trong tiến trình triển khai Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030 với mục tiêu xây dựng Hải quan số, mô hình Hải quan thông minh.

Hội nghị được tổ chức tại Việt Nam là cơ hội để Hải quan Việt Nam hợp tác, trao đổi, học hỏi kinh nghiệm của Hải quan các nước trong khu vực và các nước đối tác. Những kinh nghiệm được Hải quan các nước trong khu vực và các nước đối tác chia sẻ, giới thiệu tại hội nghị cũng sẽ giúp cho Hải quan Việt Nam có được hướng đi phù hợp trong xu hướng phát triển công nghệ nhanh chóng như hiện nay.

Đặc biệt, hội nghị cũng là cơ hội để Hải quan Việt Nam giới thiệu về các nỗ lực hiện đại hóa, ứng dụng công nghệ của Hải quan Việt Nam trong việc triển khai các nội dung chuyển đổi số, xây dựng Hải quan thông minh, góp phần nâng cao hình ảnh của Hải quan Việt Nam.

Xin cảm ơn Tổng cục trưởng!