Hải quan TP. Hồ Chí Minh: Thách thức thu ngân sách nửa cuối năm 2018

Ô tô nhập khẩu trong những tháng đầu năm 2018 về cảng Sài Gòn giảm mạnh. Ảnh: T.H​​​.

Xuất khẩu, nhập khẩu đều tăng mạnh

Theo báo cáo của Cục Hải quan TP.HCM, tổng kim ngạch XNK tính từ đầu năm 2018 đến ngày 15/5 đạt 37,08 tỷ USD, tăng 13,3% so với 6 tháng đầu năm 2017. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu đạt 19,94 tỷ USD, tăng 17,4%; kim ngạch xuất khẩu đạt 17,14 tỷ USD, tăng 8,8% so với cùng kỳ năm 2017. Kim ngạch XNK tăng tập trung chủ yếu vào các nhóm mặt hàng: Linh kiện điện tử, điện thoại, máy vi tính, máy móc, giày dép, cao su, hàng dệt may, xăng dầu các loại, hóa chất, thuốc trừ sâu, dược phẩm, rau quả, hàng thủy sản, kim loại, ô tô và linh kiện…

Tuy kim ngạch XNK hàng hóa tăng, nhưng số lượng tàu biển XNC từ đầu năm đến nay lại giảm mạnh hơn 11,5%, chỉ có hơn 3.300 lượt. Trong đó, có 1.853 lượt tàu nhập cảnh và 1.451 lượt tàu xuất cảnh.

Theo phân tích của Cục Hải quan TP.HCM, trong 5 tháng qua, kim ngạch nhóm mặt hàng ôtô các loại nhập khẩu giảm sâu, chỉ đạt hơn 35 triệu USD, giảm gần 274 triệu USD so với cùng kỳ năm 2017. Tất cả các dòng xe nhập khẩu đều giảm. Trong đó, dòng xe 9 chỗ ngồi trở xuống giảm mạnh nhất, chỉ đạt hơn 17 triệu USD, giảm hơn 10 lần so với năm trước; dòng xe ô tô vận tải cũng giảm ở mức cao chỉ đạt 11 triệu USD, trong khi cùng kỳ đạt hơn 102 triệu USD… khiến số thu ngân sách từ mặt hàng này chỉ đạt 2.000 tỷ đồng, giảm hơn 5.040 tỷ đồng so với cùng kỳ 2017.

Mặc dù kim ngạch ô tô nhập khẩu giảm mạnh, nhưng kim ngạch nhập khẩu các mặt hàng tăng nhờ mặt hàng dầu, nhiêu liệu bay tăng đột biến trong 5 tháng đầu năm. Theo Cục Hải quan TP.HCM, kim ngạch NK dầu, nhiêu liệu bay tăng 334,5 triệu USD. Giá xăng dầu thế giới tăng cao, thị trường New York đạt mức 72,24 USD/ thùng, giá dầu Brent Luân Đôn ở mức 79,22 USD/thùng, nhưng do kim ngạch nhập khẩu mặt hàng xăng giảm đến 214 triệu USD so với cùng kỳ năm 2017 và các dòng thuế xăng dầu giảm theo lộ trình cắt giảm thuế quan FTAs, nên số thu NSNN từ nhóm xăng dầu chỉ tăng nhẹ, không đáng kể.

Tháng 5/2018, thu NSNN đạt khá do Công ty TNHH điện tử Samsung chuyển đổi mục đích sử dụng hàng miễn thuế nên tăng thu khoảng 1.000 tỷ đồng đã rút ngắn khoảng cách số thu giữa năm nay so với cùng kỳ năm trước. Nếu tháng 4/2018 chỉ đạt 89,52% so với số thu cùng kỳ năm 2017, thì tháng 5/2018 đạt 94,76%, chênh lệch giảm chỉ còn khoảng 2.200 tỷ đồng. Như vậy, tính đến hết ngày 31/5/2018, thu NSNN của Cục Hải quan TP.HCM đạt 41.020 tỷ đồng, đạt 37,98% dự toán năm (108.000 tỷ đồng).

Thách thức nửa cuối năm

Căn cứ tình hình thực tế XNK tại TP.HCM, phân tích kim ngạch XNK 5 tháng đầu năm 2018, phân tích yếu tố tăng giảm nguồn thu, Cục Hải quan TP.HCM ước thu NSNN trong tháng 6 năm 2018 đạt khoảng 9.000 tỷ đồng, lũy kế đến 6 tháng đầu năm 2018 ước đạt 50.020 tỷ đồng, đạt 46,31% dự toán, đạt 94,95% so với cùng kỳ năm 2017. Với tiến độ này sẽ là thách thức không nhỏ đối với Cục Hải quan TP.HCM trong 6 tháng cuối năm.

Theo Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP.HCM Phan Minh Lê, để đạt được mục tiêu 108.000 tỷ đồng, ngay trong tháng 6/2018 và quý III/2018, Cục Hải quan TP.HCM chỉ đạo các đơn vị thuộc và trực thuộc quyết liệt tổ chức thực hiện các nhóm giải pháp chính. Trong đó, hỗ trợ tối đa cho cộng đồng DN chấp hành tốt pháp luật hải quan, có số thuế nộp NSNN lớn để hoạt động thuận lợi nhất trong thông quan hàng hóa. Hạn chế tham vấn và kiểm tra sau thông quan đối với nhóm doanh nghiệp này. Triển khai và tập huấn cho cán bộ công chức hải quan và cộng đồng doanh nghiệp hiểu và thực hiện đúng Nghị định số 59/2018/NĐ-CP ngày 20/4/2018 của Chính phủ và Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 38/2015/TT-BTC ngày 23/5/2015 của Bộ Tài chính, trong đó triển khai tổ chức mô hình tham vấn và tham vấn 1 lần sử dụng nhiều lần một cách hiệu quả nhất. Phân tích, đánh giá kim ngạch XNK hàng kỳ, hàng tháng, hàng quý để đề ra các kế hoạch, giải pháp triển khai tổ chức thực hiện thu NSNN trong toàn Cục Hải quan TP.HCM. Rà soát trên hệ thống để phát hiện các lô hàng không đủ điều kiện tính thuế theo mức thuế ưu đãi để điều chỉnh lại theo mức thuế thông thường, tăng thu cho NSNN và tự khắc phục trong khâu thông quan.

Tiếp tục thực hiện nghiêm túc và hiệu quả Chỉ thị số 555/CT-TCHQ của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, phối hợp các chi cục tổ chức tham vấn nhanh chóng, chính xác, hiệu quả, thu đúng và đủ thuế cho NSNN. Nghiên cứu đặc thù chung tại từng chi cục để thay đổi phương thức quản lý theo hướng vừa tạo thuận lợi thương mại, tạo điều kiện cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng trong cộng đồng doanh nghiệp, vừa quản lý chặt chẽ theo chính sách pháp luật, chống nợ đọng thuế.