Doanh nghiệp xuất khẩu cá ngừ chuyển hướng sang thị trường nhỏ

	Tận dụng CPTPP, xuất khẩu cá ngừ sang Nhật Bản tăng cao
	Xuất khẩu cá ngừ kỳ vọng nửa cuối năm

Chế biến cá ngừ xuất khẩu tại Công ty Thủy sản Bình Định. Ảnh: T.H

Theo bà Nguyễn Hà, chuyên gia thị trường cá ngừ của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), XK cá ngừ của Việt Nam sang nhiều thị trường chính trong tháng 2/2023 đã có sự tăng trưởng so với cùng kỳ. Tuy nhiên, nguyên nhân tăng trưởng phần lớn là do tháng 2/2022 rơi vào thời điểm Tết nên kim ngạch XK thấp.

Hiện sự chênh lệch tỷ giá đang khiến cho các sản phẩm của Việt Nam đang có giá cao hơn so với các nước đối thủ tại các thị trường nhập khẩu lớn như EU, Mỹ… Bên cạnh đó, giá cá ngừ nguyên liệu trên thị trường thế giới từ cuối năm ngoái tới nay đang có xu hướng ngày càng tăng cao, khiến cho các nhà nhập khẩu trì hoãn các đơn hàng để chờ giá giảm. Những lý do này đang khiến cho XK cá ngừ của Việt Nam sang các thị trường giảm so với cùng kỳ.

Tại Mỹ, XK cá ngừ của Việt Nam vẫn tiếp tục sụt giảm mạnh, giảm 45% trong tháng 2/2023, đạt hơn 20 triệu USD. Lũy kế 2 tháng đầu năm 2023, XK sang Mỹ đạt gần 37 triệu USD, giảm 54% so với cùng kỳ năm 2022.

Còn tại khối thị trường các nước tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) mặc dù XK cá ngừ sang Nhật Bản và Mexico trong tháng 2/2023 tăng trưởng rất khả quan đạt lần lượt 28% và 194% so với cùng kỳ, nhưng sự tăng trưởng này vẫn không đủ bù đắp lại lượng sụt giảm XK sang thị trường lớn nhất trong khối trong thời gian qua là Canada. XK cá ngừ của Việt Nam sang Canada ngày càng sụt giảm mạnh.

Tính riêng trong tháng 2/2023, XK cá ngừ sang thị trường này giảm tới 81%, chỉ đạt gần 800 nghìn USD. Chính sự sụt giảm sang thị trường này đã ảnh hưởng tới kết quả XK sang khối thị trường CPTPP. XK sang khối thị trường này trong tháng 2 giảm 13% và tính lũy kế 2 tháng đầu năm XK giảm 3% so với cùng kỳ.

Trong khi đó, XK sang EU lại có sự đảo chiều trong tháng 2. Kim ngạch XK cá ngừ sang khối thị trường này tăng 59% so với tháng 2/2022, đạt gần 14 triệu USD. Con số này góp phần nâng tổng kim ngạch XK trong 2 tháng đầu năm sang EU lên hơn 22 triệu USD, tuy nhiên vẫn không đủ bù đắp lại lượng sụt giảm trong tháng 1 nên vẫn giảm 5% so với cùng kỳ. XK sang cả 3 thị trường lớn nhất trong khối là Đức, Hà Lan và Tây Ban Nha đều tăng trưởng cao lần lượt là 77%, 372% và 58%.

Trong bối cảnh XK sang các thị trường nhập khẩu chính như Mỹ, Nhật Bản, Ai Cập và Australia giảm so với cùng kỳ, XK cá ngừ chế biến khác của Việt Nam sang Israel trong tháng đầu năm lại tăng với tốc độ “phi mã” 2.283% so với cùng kỳ. Với tốc độ tăng trưởng này, Israel từ vị trí thứ 10 trong top các thị trường nhập khẩu cá ngừ chế biến khác của Việt Nam tháng 1/2022 đã vươn lên thành thị trường nhập khẩu lớn thứ 2 trong kể từ tháng 1/2023.

Theo VASEP, hiện tại, giá cá ngừ nguyên con trên thị trường thế giới vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Hạn ngạch ưu đãi thuế quan dần được sử dụng hết. Tất cả những điều này dự kiến sẽ tiếp tục thúc đẩy XK nhóm các sản phẩm cá ngừ chế biến khác mã HS16, đặc biệt là các sản phẩm loin cá ngừ hấp đông lạnh của Việt Nam trong 3 tháng đầu năm 2023.

Ngoài thị trường EU, XK cá ngừ của Việt Nam sang Israel, Thái Lan và Nga cũng đang có sự tăng trưởng ấn tượng trong tháng 2/2023 lần lượt là 131%, 55% và 255%.

Bên cạnh đó, sự suy giảm nhu cầu nhập khẩu tại các thị trường lớn đang khiến các doanh nghiệp XK cá ngừ chuyển dịch sang khai phá các thị trường nhỏ tiềm năng. XK sang các thị trường nhỏ đang có sự tăng trưởng đột phá ở mức 3 con số trở lên so với cùng kỳ, như Hàn Quốc tăng 525%, Anh tăng 182% hay Australia tăng 104%, Phần Lan tăng 654%, Algeria tăng 363%...

Năm 2022, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam lần đầu tiên vượt mốc 1 tỷ USD, các doanh nghiệp kỳ vọng, XK trong năm nay sẽ phục hồi vào nửa cuối năm.