 |
| Thủy sản có nhiều cơ hội xuất khẩu vào thị trường ASEAN. Ảnh: ST |
Tổng cục Thống kê cho biết, trước diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19 trên thế giới, đặc biệt là tại các nước đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam, kim ngạch xuất nhập khẩu của các DN đã chịu ảnh hưởng. Với thị trường ASEAN, tình hình xuất nhập khẩu 6 tháng đầu năm có sự sụt giảm. Cụ thể, hàng hóa xuất khẩu vào ASEAN đạt 11,1 tỷ USD, giảm 14,2%; hàng hóa nhập khẩu đạt 14,2 tỷ USD, giảm 11,9% so với cùng kỳ. Đây là tình trạng giảm chung của các thị trường xuất nhập khẩu. Xét về tổng kim ngạch, trong số các thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, thị trường ASEAN vẫn đứng thứ 4 về xuất khẩu, đứng thứ 3 về nhập khẩu của các DN Việt Nam.
Theo đánh giá của các chuyên gia, DN Việt Nam có nhiều cơ hội để xuất khẩu sản phẩm sang thị trường ASEAN với những mặt hàng như thủy sản, cà phê, rau quả; riêng mặt hàng rau quả xuất khẩu qua ASEAN tăng trưởng tốt, đặc biệt đã tăng tới 69% trong năm 2019. Đặc biệt, mặt hàng gạo thì thị trường ASEAN chiếm hơn 50% sản lượng xuất khẩu gạo của Việt Nam. Hiện Việt Nam đã dự thầu cung cấp tối đa 300.000 tấn gạo G2G cho Philippines, dự kiến nhu cầu nhập khẩu gạo của nước này trong năm 2020 và 2021 tiếp tục tăng cao do sản lượng nội địa giảm. Do vậy, triển vọng xuất khẩu gạo vào thị trường trong ASEAN là rất lớn…
Các DN đều đánh giá, ASEAN là thị trường không khó tính như nhiều thị trường khác tại Đông Bắc Á, EU, Hoa Kỳ. Ngoài ra, Việt Nam còn được đánh giá sẽ là cửa ngõ để EU đến với ASEAN khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam - EU (EVIPA) dự kiến sẽ có hiệu lực vào tháng 8 tới đây. Đặc biệt, Việt Nam và các nước ASEAN đã thực hiện Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) năm 2010 và đang thực hiện cắt giảm thuế quan.
Ông Dương Viết Lĩnh, Phòng kinh doanh, Công ty TNHH MTV 176 cho biết, trước dịch Covid-19, công ty thường sản xuất, xuất khẩu các mặt hàng cho đối tác tại EU. Tuy nhiên, khi Covid-19 xảy ra, hoạt động xuất khẩu bị ngưng trệ. Vì thế, để tận dụng cơ sở máy móc, nhân công, Công ty đã chuyển sang sản xuất khẩu trang, thiết bị bảo hộ cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu. Trong đó, thị trường ASEAN cũng đang được công ty đẩy mạnh do thuận lợi về vị trí địa lý cũng như các thủ tục về xuất nhập khẩu và thuế quan.
Theo chuyên gia kinh tế TS. Cấn Văn Lực, thị trường ASEAN khá thuận lợi với các DN Việt Nam do có sự tương đồng về sản phẩm dịch vụ. Tuy nhiên, thị trường này đã được khai thác nhiều năm qua, nhưng giao dịch nội khối chưa xứng với tiềm năng, một số DN chưa thực sự quan tâm đến thị trường này.
Mặc dù đánh giá cao thị trường ASEAN, nhưng theo TS. Cấn Văn Lực, chính vì có sự tương đồng về sản phẩm, dịch vụ nên mức độ cạnh tranh sẽ tương đối khốc liệt. Nhiều DN các nước ASEAN cũng đang chuyển sang sản xuất các thiết bị y tế, khẩu trang… nên DN Việt Nam cũng sẽ khó khăn hơn để đưa mặt hàng này vào thị trường nội khối.
Đồng quan điểm, ông Steve Bui, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nhân và đầu tư Việt Nam – Hàn Quốc phân tích thêm, trong các quốc gia ASEAN, quốc gia "đáng dè" chừng nhất là Indonesia do đây là quốc gia có sự tương đồng với Việt Nam về môi trường kinh doanh cũng như giá nhân công. Do đó, lượng DN có sự dịch chuyển đầu tư thì có thể Việt Nam sẽ phải cạnh tranh với Indonesia.
Bên cạnh đó, thực tế DN Việt Nam vẫn còn nhiều điểm hạn chế hơn so với các DN ASEAN. Có chuyên gia cho rằng, các DN có tầm thì chưa chú trọng vào thị trường ASEAN, còn lại chủ yếu là DN nhỏ và vừa, nhưng với công nghệ chưa tiên tiến thì chỉ phù hợp với thị trường Lào, Campuchia, Myanmar. Do đó, điều quan trọng là các DN phải nâng cao năng lực cạnh tranh, nắm chắc các quy định, điều kiện về tiêu chuẩn, thuế quan. Ngoài ra, các DN phải liên tục cập nhật xu hướng tiêu dùng, tình hình thị trường để có sự chủ động, đưa ra chiến lược kinh doanh phù hợp.
Hương Dịu
