Đề xuất gỡ vướng về kiểm dịch y tế quốc tế

Bốc xếp hàng hóa tại cảng Cát Lái- TP.HCM. Ảnh: T.Hòa

Theo ông Nguyễn Hồng Tâm, Phó Giám đốc Trung tâm, trên thực tế khi thực hiện, tất cả các tàu xuất cảnh đều không khai “Giấy khai báo y tế hàng hải” và trang web không cho phép Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế TP.HCM duyệt, xử lý hồ sơ xuất cảnh (không có nút lệnh xử lý).

Theo quy định, tại Khoản 1 Điều 6 và Mục a khoản 3 Điều 6 Nghị định 103/2010/NĐ-CP ngày 1-10-2010 của Chính quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm và kiểm dịch y tế biên giới thì chủ phương tiện vận tải (tàu thuyền) phải khai báo y tế phương tiện vận tải khi nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh.

Tuy nhiên, Cổng thông tin một cửa quốc gia hiện nay lại không có mục “Giấy khai báo y tế hàng hải” và “Nút lệnh xử lý” nên Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế TP.HCM không thể xử lý được các hồ sơ xuất cảnh.

Bên cạnh đó, nhiều hồ sơ nhập cảnh đã được tiếp nhận nhưng không có “Giấy khai báo y tế hàng hải” nên kiểm dịch y tế cũng không xử lý hồ sơ được. Hồ sơ không khai báo hành trình tàu trong vòng 30 ngày, nên Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế TP.HCM phải yêu cầu bổ sung.

Đối với việc nộp hồ sơ, có nhiều trường hợp tàu nộp hồ sơ sau ngày nhập cảnh nên không thể xử lý được. Chẳng hạn có tàu nhập cảnh ngày 29-5-2015, nhưng mãi 10 ngày sau nhập cảnh mới nộp hồ sơ .

Tất cả các hồ sơ tàu nhập cảnh đều không thể hiện câu trả lời “Yes” và “No” tại phần các câu hỏi về y tế trong giấy khai báo y tế hàng hải, nên Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế TP.HCM không thể xác định được tình trạng sức khỏe của những người trên tàu tại thời điểm khai báo do đó không thể xử lý hồ sơ được.

Theo Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế TP.HCM, trong thời gian tới, có thể có những hồ sơ đã xử lý đồng ý cho nhập cảnh, nhưng sau đó có thay đổi cần phải kiểm tra thực tế trước khi nhập cảnh. Chẳng hạn ngày 19-5, Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế TP.HCM duyệt hồ sơ, lúc đó dịch bệnh Mars-CoV chưa có ở Hàn Quốc, nên tàu đi từ Hàn Quốc dự kiến nhập cảnh vào Việt Nam ngày 22-5 sẽ được duyệt đồng ý nhập cảnh. Tuy nhiên, đến ngày 21-5, có thông tin dịch bệnh đã xảy ra tại Hàn Quốc, nhưng hồ sơ đã xử lý không thể đảo ngược trạng thái được.

Để tránh tình trạng trên, Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế TP.HCM đề xuất hướng giải quyết theo 1 trong 2 giải pháp sau:

Cổng thông tin một cửa quốc gia đồng ý với Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế TP.HCM tình trạng xử lý căn cứ trên thông tin được cập nhật đến thời điểm xử lý và tình trạng này hoàn toàn có thể thay đổi khi có những thông tin mới hơn về dịch bệnh và có cơ chế để kiểm dịch y tế thông báo ngay với Cổng thông tin một cửa quốc gia khi cần thay đổi trạng thái đã xử lý.

Hoặc Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế TP.HCM chỉ xử lý đồng ý tàu nhập cảnh ở thời điểm gần với thời điểm tàu đến phao số O để giảm thiểu các thay đổi có thể xảy ra. Khi đó, phần mền của Cổng thông tin một cửa quốc gia cần cho phép sắp xếp hồ sơ theo ngày, giờ tàu dự kiến đến để có thể theo dõi được tại thời điểm đó những tàu nào cần phải xử lý hồ sơ nhập cảnh, những tàu nào cần chờ thêm để cập nhật thông tin dịch bệnh.

Để vận hành thông suốt cổng thông tin một cửa quốc tế, tạo thuận lợi cho cơ quan quản lý và doanh nghiệp hoạt động tại cảng biển, Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế TP.HCM vừa kiến nghị Tổng cục Hải quan xem xét, gỡ vướng.