Cải thiện thể chế tăng hiệu lực cho quản trị doanh nghiệp

Ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế trung ương (CIEM)

	AmCham: Chủ động hiện đại hóa thủ tục hải quan giúp cải thiện hiệu quả XNK
	7 giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh
	Rà soát hoàn thiện khung pháp lý về cơ chế bảo lãnh thông quan

Ông đánh giá như thế nào về tình hình quản trị của các DN Việt Nam hiện nay?

Mục tiêu của Chính phủ là muốn cộng động DN không chỉ đông về số lượng mà phải tạo ra nhiều DN có chất lượng. Nhưng nhiều chuyên gia phàn nàn rằng DN Việt Nam không chịu lớn, chưa có năng lực cạnh tranh bền vững và toàn cầu. Vì thế, tại Việt Nam, các DN vẫn chưa có nhận thức đầy đủ về quản trị DN, khái niệm quản trị tốt ít được đề cập rạch ròi tại các chủ trương hay thực tế hoạt động. Trong khi, DN có quản trị tốt sẽ đem lại nhiều lợi ích cho DN nói riêng và nền kinh tế nói chung.

Chúng tôi đã đánh giá mức độ quản trị tốt của công ty niêm yết thì thấy rằng có mối liên hệ rõ ràng, công ty quản trị tốt thường có giá cổ phiếu cao hơn. Quản trị tốt giúp giảm được nhiều tranh chấp nội bộ trong DN. Bởi ở Việt Nam có nhiều DN đã và đang phát triển tốt, nhưng chỉ vì tranh chấp nội bộ làm giảm hiệu quả kinh doanh. Đây là yếu tố tác động ngay đến sự bền vững của DN. Vì thế, DN muốn lớn phải quản trị tốt.

Vậy để thúc đẩy quản trị, các DN và cơ quan chức năng cần có những thay đổi gì, thưa ông?

Quản trị DN tốt cần nhiều yếu tố thúc đẩy, trong đó, thể chế là một yếu tố, bên cạnh đó là việc phải nâng cao giáo dục, sự sẵn sàng và nhận thức của chỉnh bản thân DN. Theo tôi thấy, yếu tố thể chế hiện đã có bước phát triển tốt. Luật DN 2014 ra đời đã giúp nâng cao giá trị DN Việt Nam lên 80 bậc trên bảng xếp hạng thế giới, nhưng hiện còn nhiều vấn đề hạn chế.

Tiêu biểu như nhiều thể chế vẫn chưa đạt được như thông lệ quốc tế tốt, đặc biệt là vấn đề bảo vệ cổ đông. Theo đó, tất cả cổ đông cần phải được bảo vệ để giúp thúc đẩy đầu tư kinh doanh, khiến nhà đầu tư dù lớn hay nhỏ, thay vì đầu tư vào những lĩnh vực không mong muốn như mua vàng, mua USD, gửi tiết kiệm… thì sẽ chuyển vào đầu tư vào kinh doanh tạo ra DN, sản phẩm mới, tạo ra đóng góp cho xã hội. Do đó, nhiều kiến nghị sửa đổi Luật DN lần này đã tính đến việc bảo vệ cổ đông, nâng cao trách nhiệm của Hội đồng quản trị và những người quản lý công ty, để giảm thiểu việc lợi dụng địa vị chiếm đoạt tài sản cổ đông, tạo điều kiện dễ dàng cho cổ đông khởi kiện Hội đồng quản trị…

DN muốn lớn phải quản trị tốt. Ảnh: ST

Hơn nữa, quản trị kinh doanh tốt còn cần được thay đổi từ việc khởi sự kinh doanh, dù hiện nay, DN đã đánh giá cao công tác này nhưng điều này chưa đủ, do so sánh với các quốc gia khác thì quá trình khởi sự kinh doanh của nước ta vẫn dài hơn về thời gian và thủ tục. Việc này khiến DN vẫn phải trả thêm nhiều chi phí về thời gian, cơ hội, vật chất, thậm chí đôi khi khiến một số DN cũng nản lòng. Do vậy, khởi sự kinh doanh cũng phải tiếp cận chuẩn mực quốc tế. Còn dư địa cải cách thì phải làm triệt để, làm đến cùng đến khi cải cách là tốt nhất, nhất là trong bối cảnh Việt Nam hội nhập thì buộc chúng ta phải cạnh tranh với nước khác.

Với tình hình trên, điều cần làm để thay đổi là phải tăng cường phối hợp giữa các cơ quan nhà nước, thay vì DN cứ phải chạy đến từng cơ quan theo lĩnh vực, ngành quản lý, thì DN có thể chỉ cần đến một nơi, “một cửa” hoặc một cổng thông tin. Việc thu gọn đầu mối sẽ giúp các cơ quan quản lý tốt hơn, có thể kiểm tra chéo nhau, phối hợp chia sẻ thông tin. Làm được điều này thì sẽ giúp cả DN và cơ quan quản lý cùng có lợi, nâng cao hiệu lực hiệu quả quản trị, góp phần tăng trưởng kinh tế.

Xin cảm ơn ông!