Rao bán cả hàng cấm qua mạng xã hội

Nhiều loại vũ khí, công cụ hỗ trợ được rao bán công khai.

Nở rộ các nhóm kín bán hàng cấm

Tại Hội thảo “Nâng cao năng lực phòng, chống và xử lý vi phạm trong thương mại điện tử Việt Nam” do Tổng cục Quản lý thị trường tổ chức mới đây, đại diện Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) cho biết, trên không gian mạng hiện nay có rất nhiều hình thức vi phạm liên quan đến thương mại điện tử. Vi phạm phổ biến vẫn là bán hàng giả của các nhãn hàng lớn. Lực lượng Công an đã phát hiện và xử lý nhiều đối tượng bán hàng giả, hàng fake của các thương hiệu lớn như: LV, Gucci, Montblanc... Hàng giả chủ yếu là túi, ví, dây lưng, đồng hồ, quần áo, sản phẩm thời trang, mỹ phẩm... được sản xuất tại Trung Quốc, nhập lậu về Việt Nam. Báo động có tình trạng rao bán vũ khí, công cụ hỗ trợ, các thiết bị ghi âm, ghi hình, định vị tiềm ẩn nguy cơ lớn về mất an ninh, trật tự xã hội. Nguồn hàng vũ khí, công cụ hỗ trợ được rao bán trên mạng chủ yếu nhập lậu từ các cửa khẩu như Trung Quốc, Campuchia, Thái Lan. Các đối tượng bán hàng thường vận chuyển hàng hóa vi phạm qua xe khách liên tỉnh, giao hàng tiết kiệm, grab… không ghi địa chỉ người gửi và khai báo không đúng hàng hóa gửi để "qua mặt" lực lượng chức năng.

“Trên thực tế, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã điều tra các nhóm đối tượng trên “vukhituve...”, “shopdenpinchichdien...” thu nhiều súng M84Cal.6mm, Sport S731, Retoy P114, G19C, M66, súng hơi Condor, 2000 hộp đạn, pháo bi, pháo hoa, kiếm, dùi cui… Qua rà soát trên mạng, Cục bước đầu phát hiện một số đối tượng thành lập nhóm kín chuyên trao đổi mua bán ma túy, với phương thức thủ đoạn là: Tạo các tài khoản ảo trên mạng xã hội facebook, telegram, zalo để quảng cáo, rao bán các chất ma túy”, đại diện Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao nhấn mạnh.

Theo đại diện Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), các mặt hàng bị làm giả, làm nhái rao bán trên trang thương mại điện tử rất đa dạng và khó phát hiện, do hình ảnh và thông tin sản phẩm cung cấp trên các trang bán hàng là thật. Người bán hàng lại thường không có kho hàng, chỉ bán online, làm cộng tác viên trung gian... nên lực lượng chức năng khó kiểm tra, xử lý. Một thủ đoạn khác là các đối tượng chỉ chạy 1 link bán hàng trên 50 fanpage khác nhau, mỗi page chỉ cần bán vài đơn hàng là họ khóa trang, xóa dấu vết nên ngoài các giải pháp kỹ thuật, cần sự phối hợp của các đơn vị.

Chống hàng giả trên thương mại điện tử

Để tháo gỡ vướng mắc trong thực tế khi cá nhân mua hàng hóa trên các sàn giao dịch thương mại điện tử, website thương mại điện tử bán hàng, đại diện Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan) đề xuất, cần có các quy định cụ thể về định mức miễn thuế và các trường hợp được miễn kiểm tra chuyên ngành. Chẳng hạn về miễn giấy phép, kiểm tra chuyên ngành ngoài các trường hợp được quy định, đối với hàng hóa giao dịch qua thương mại điện tử quy định: “Hàng hóa nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử có trị giá hải quan theo từng mặt hàng trong đơn hàng từ 2 triệu đồng Việt Nam trở xuống hoặc trên 2 triệu đồng Việt Nam đối với hàng hóa nhập khẩu đơn chiếc (trừ hàng hóa phải kiểm dịch, hàng hóa thuộc danh mục quản lý của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, hàng hoá thuộc danh mục phế liệu được phép nhập khẩu) được miễn giấy phép, điều kiện, miễn kiểm tra chuyên ngành nhưng tổng trị giá hàng hóa được miễn không quá 96 triệu đồng Việt Nam/năm đối với mỗi tổ chức, cá nhân”.

Căn cứ vào mức độ rủi ro của hàng hóa xuất nhập khẩu, cơ quan Hải quan áp dụng thủ tục hải quan phù hợp. Theo đó, hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử được chia thành các nhóm hàng hóa với mức độ rủi ro khác nhau. Ngoài ra, căn cứ vào đặc điểm của từng nhóm hàng hóa được phân loại, tại Nghị định quy định về hồ sơ hải quan khác nhau. Đồng thời, số hóa hồ sơ hải quan gửi đến Hệ thống cùng với thông tin đơn hàng, không yêu cầu nộp/xuất trình hồ sơ giấy khi làm thủ tục hải quan hướng tới hải quan phi giấy tờ. Đặc biệt, thủ tục hải quan quy định đảm bảo việc đơn giản, nhanh chóng và áp dụng các biện pháp kĩ thuật hiện đại nhằm đảm bảo việc kiểm tra, giám sát, kiểm soát của cơ quan Hải quan nhưng không làm ảnh hưởng đến tốc độ thông quan của hàng hóa.

Về phía lực lượng Quản lý thị trường, để phòng ngừa, ngăn chặn hiệu quả các hành vi vi phạm trên thương mại điện tử, Tổng cục Quản lý thị trường xác định, thương mại điện tử là mặt trận đấu tranh chủ yếu trong những năm tới. Bởi thương mại điện tử tăng trưởng rất nhanh, nếu không đấu tranh mạnh mẽ thì sẽ là nơi hàng giả, hàng lậu, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ phát triển tràn lan, khó kiểm soát. Bên cạnh đó, cần xây dựng hệ thống quản lý không gian mạng, hệ thống giám sát, cảnh báo nguy cơ, rủi ro cho chuyển đổi số xuyên suốt, thống nhất từ Trung ương tới các địa phương để kịp thời xử lý các sự cố, các vụ việc vi phạm.

Mặt khác, thương mại điện tử, mạng xã hội là không gian vô cùng rộng lớn, xuyên biên giới, do vậy, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị và con người để phục vụ nhiệm vụ đấu tranh phòng chống hàng giả trên thương mại điện tử. Ngoài ra, đẩy mạnh công tác phối hợp giữa các cơ quan liên quan trong việc thanh kiểm tra, kiểm soát hoạt động lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ.