Linh kiện điện tử đã qua sử dụng hay chất thải?

Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư. Ảnh: T.H

Linh kiện hay chất thải?

Theo Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư (Cục Hải quan TPHCM), mới đây, một doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài mở tờ khai làm thủ tục xuất khẩu mặt hàng khai báo là các thiết bị, linh kiện điện tử, màn hình điện thoại, bo mạch, tai nghe điện thoại, đồng hồ. Do hàng xuất khẩu khai báo là linh kiện điện tử đã qua sử dụng, Chi cục nghi vấn đây là các thiết bị, linh kiện điện tử thải hoặc các thiết bị có các linh kiện điện tử nêu tại mã chất thải số 16.01.13 thuộc chất thải hộ gia đình và chất thải sinh hoạt từ các nguồn khác quy định tại mục 16 phụ lục III Ban hành kèm theo Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT ngày 10/1/2022 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường, nên đã chỉ thị thông tin trên qua hệ thống VNACCS hướng dẫn doanh nghiệp khai bổ sung chi tiết tên hàng đúng theo quy định tại phụ lục II Thông tư số 38/2015/TT-BTC (sửa đổi tại Thông tư số 39/2018/TT-BTC).

Ngày 5/7/2023, doanh nghiệp bổ sung cho mỗi lô hàng thông qua hệ thống thông quan điện tử tập trung Giấy chứng nhận vận chuyển (theo mẫu phụ lục III thuộc đoạn 31b Công ước Basel) do nhà cung cấp dịch vụ được ủy quyền đứng tên khai chứng từ, xác nhận “không phải là chất thải” theo hướng dẫn kỹ thuật về vận chuyển xuyên biên giới linh kiện và thiết bị đã qua sử dụng; Giấy chứng nhận vận chuyển này được đính kèm trong hồ sơ hải quan cung cấp cho cơ quan Hải quan khi Công ty khai báo mỗi tờ khai xuất khẩu. Chúng được liên kết với thông tin hàng hóa thể hiện trên tờ khai hải quan thông qua số Chứng từ vận chuyển bằng đường hàng không (AWB) của từng lô hàng.

Ngày 27/7/2023, doanh nghiệp cung cấp Thư cam kết không số ngày 24/7/2023 cam kết sản phẩm, chỉ định các đơn vị bảo hành: Nhà cung cấp dịch vụ được ủy quyền cho nhà cung cấp dịch vụ trên khắp Việt Nam để hỗ trợ, sữa chữa, thay thế các sản phẩm bị lỗi và mang sản phẩm lỗi này xuất khẩu sang Singapore dưới hợp đồng mua bán giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp tại Singapore. Cam kết linh kiện đã qua sử dụng xuất khẩu không được xem là chất thải; ngày 10/8/2023, doanh nghiệp cung cấp Chứng từ vận chuyển bằng đường hàng không của từng lô hàng (Airway Bill - AWB) thông qua hệ thống thông quan điện tử tập trung.

Chưa có quy định cụ thể

Trong quá trình giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp, Cục Hải quan TPHCM gặp vướng mắc trong việc xác định tính chất mặt hàng vì các quy định hiện hành chưa có quy định cụ thể đối với trường hợp nêu trên.

Cụ thể, căn cứ Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 ngày 17/11/2020; căn cứ Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10/1/2022 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường; căn cứ Thông tư số 02/2022/TT -BTNMT ngày 10/1/2022 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường, Cục Hải quan TPHCM cho rằng, không có tiêu chí cụ thể xác định mặt hàng linh kiện điện tử đã qua sử dụng không thuộc các thiết bị, linh kiện điện tử thải hoặc các thiết bị điện có các linh kiện điện tử nêu tại mã chất thải số 16.01.13 - mục 16 phụ lục III hay các trường hợp nêu tại Điều 40 Thông tư số 02/2022/TT -BTNMT.

Đồng thời, hiện cũng chưa có tổ chức giám định nào có chức năng giám định linh kiện điện đã qua sử dụng còn khả năng phục hồi, chưa hết hạn sử dụng, còn giá trị sử dụng theo đúng mục đích ban đầu và xác định không phải là chất thải, mà hiện nay việc xác định mặt hàng xuất khẩu của doanh nghiệp có phải là chất thải hay là linh kiện điện tử đã qua sử dụng còn giá trị sử dụng chỉ có các công văn cam kết của chính doanh nghiệp và Giấy chứng nhận vận chuyển xác nhận không phải là chất thải theo hướng dẫn kỹ thuật về vận chuyển xuyên biên giới linh kiện và thiết bị đã qua sử dụng theo Công ước Basel do nhà cung cấp dịch vụ được ủy quyền đứng tên khai chứng từ.

Giấy chứng nhận vận chuyển theo Phụ lục III thuộc đoạn 31b Công ước Basel do nhà cung cấp dịch vụ được ủy quyền đứng tên khai chứng từ có được xem là một chứng từ pháp lý để xác nhận lô hàng không phải là chất thải theo các quy định hiện hành hay không, Cục Hải quan TPHCM thắc mắc.

Để tạo thuận lợi và tránh thiệt hại cho doanh nghiệp, trong thời gian chờ hướng dẫn của Tổng cục Hải quan, Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư đề xuất thực hiện giải quyết thủ tục 10 lô hàng chưa thông quan nêu trên dựa trên các chứng từ doanh nghiệp cung cấp, đối với mỗi lô hàng doanh nghiệp xuất trình chứng từ gồm: Invoice, thư cam kết hàng xuất khẩu không phải là chất thải kèm danh sách các AASP tại Việt Nam, Giấy chứng nhận vận chuyển theo Phụ lục III thuộc đoạn 31b Công ước Basel do nhà cung cấp dịch vụ được ủy quyền đứng tên khai liên kết với lô hàng bằng vận đơn hàng không.

Theo Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư, qua kiểm tra các bộ hồ sơ, cơ quan Hải quan nhận thấy, trị giá khai báo của các linh kiện điện tử đã qua sử dụng không phải là trị giá của chất thải, đơn cử như: camera 3,06 USD/cái; màn hình điện thoại 11,58 USD/cái; camera trước 28,57 USD/cái; đồng hồ 58,43 USD/cái; tai nghe có khung chụp qua đầu 2,94 USD/cái;... Cùng với đó, hình ảnh đóng gói của lô hàng: đóng gói rất cẩn thận, mỗi thiết bị được đóng vào từng hộp carton có dán tem nhãn, chèn lót bảo vệ tránh hư hỏng trong quá trình vận chuyển…