Liệu pháp mới: Cai nghiện ma túy không dùng thuốc

Ma túy là một trong những nguyên nhân dẫn đến động cơ phạm tội của nhiều người

Theo báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tính đến hết tháng 9-2014, nước ta có hơn 204.000 người nghiện, trung bình mỗi năm có thêm 7.000 người nghiện mới.

Cùng với đó là thực trạng trẻ hóa đối tượng nghiện ma túy khi có tới 74% số người nghiện ở độ tuổi lao động (từ 18-35 tuổi) và 1% số người nghiện ma túy dưới 18 tuổi; tỷ lệ người sử dụng các chất dạng Amphetamine (ATS) thường gọi là ma túy tổng hợp ngày càng gia tăng. Trong khi đó, mỗi năm ngân sách Nhà nước phải chi hơn 9 triệu đồng cho một người cai nghiện bắt buộc, tuy nhiên tỷ lệ tái nghiện lên đến 90%. Ma túy và những hệ lụy của nó đang trở thành thách thức lớn cho toàn xã hội.

Là một người từng đi cai nghiện nhưng khi hòa nhập vào cộng đồng anh Trần Thành Thắng (Mường Ẳng- Điện Biên) vẫn tiếp tục sử dụng ma túy. Anh Thắng cho biết: Tôi đã vướng ma túy từ nhiều năm nay. Tôi cũng được gia đình đưa đến các trung tâm cai nghiện và bản thân cũng quyết tâm cai nghiện tại nhà không dưới 20 lần. Thế nhưng vẫn tái nghiện, nghiện rồi lại đi cai, nhưng đầu óc tôi không thể dứt khỏi sự cám dỗ của ma túy.

Theo ông Lê Trung Tuấn, nguyên nhân khiến nhiều người vừa bước ra khỏi trung tâm cai nghiện lại tái nghiện là do tâm lý. Khi tiếp xúc với những địa điểm, vật dụng, bạn bè... đã từng sử dụng chung ma túy, những ký ức được hồi tưởng lại nên có cảm giác nhớ nhung và lúc này người vừa được cai nghiện sẽ tìm đến ma túy.

Là người có 6 năm nghiện ma túy, đã cai thành công 14 năm nay, ông Lê Trung Tuấn cho biết: Quá trình căng thẳng tâm lý xuất hiện qua ba trạng thái. Thứ nhất, tiếp xúc, hồi tưởng lại những đối tượng liên quan đến việc sử dụng ma túy, bơm kim tiêm, bạn nghiện. Thứ hai, căng thẳng tâm lý của người nghiện xuất hiện qua các cảm xúc tiêu cực, thất vọng, buồn chán, mặc cảm, nóng giận. Thứ ba, căng thẳng tâm lý dễ rơi vào những tình huống “nguy cơ” dẫn đến hành vi sử dụng ma túy.

Ông Lê Trung Tuấn cho biết, cầu nối giữa yếu tố căng thẳng tâm lý và hành vi sử dụng lại ma túy chính là quá trình ghi nhớ tự động của cảm giác hưng phấn, các khoái cảm do ma túy mang lại cho người sử dụng. Hay nói cách khác, mỗi khi có căng thẳng tâm lý người nghiện lại tự động nhớ tới cảm giác dễ chịu từ những lần sử dụng ma túy trước đây. Sự nhớ lại này dẫn tới sự căng thẳng về thể chất. Do đó, họ thực hiện hành vi tiếp tục sử dụng ma túy, thậm chí sử dụng liều lượng cao hơn để loại bỏ các căng thẳng.

Cai nghiện không dùng thuốc

Xác định người nghiện hút ma túy tái nghiện chủ yếu là do tâm lý, ông Lê Trung Tuấn- Giám đốc PSD đã đưa ra phương pháp chống tái nghiện trên cơ sở xóa bỏ sự lệ thuộc vào ma túy bằng ngôn ngữ tình cảm.

Phương pháp này nhằm ngăn chặn sự hình thành tất cả những động cơ tiềm ẩn thúc đẩy hành vi sử dụng ma túy, trong đó căng thẳng tâm lý là động cơ chủ yếu. Phương pháp tập trung vào giai đoạn chống tái nghiện bằng liệu pháp tâm lý và không dùng thuốc từ đó tạo cho người nghiện niềm tin ma túy hoàn toàn chữa được.

Ông Tuấn nhận định: Điều trị bằng phương pháp này người nghiện có thể loại bỏ cảm giác nhớ ma túy khi tiếp cận với hình ảnh quen thuộc như: Bơm kim tiêm, bạn nghiện... và làm chủ được bản thân khi căng thẳng tâm lý.

Khi học viên đến Trung tâm PSD để cai nghiện, các tư vấn viên sẽ tìm hiểu hoàn cảnh bản thân gia đình, quá trình nghiện và xác định các tình huống tác nhân kích hoạt ham muốn sử dụng lại ma túy. Sau đó các chuyên gia sẽ đưa ra những bài tập luyện để loại bỏ căng thẳng bằng kỹ thuật đặc biệt.

Trong quá trình điều trị, các chuyên gia sẽ xác định những cảm xúc tiêu cực có thể thúc đẩy hành vi tái sử dụng ma túy ở học viên. Đồng thời, các chuyên gia sẽ chuyển đổi những cảm xúc tiêu cực dưới tác động của ngôn ngữ dạng nói và viết. Bên cạnh đó, học viên sẽ được luyện tập thường xuyên bằng các bài tập tâm lý đặc biệt để có thể tự chủ được hành vi sử dụng ma túy khi gặp phải các tình huống dẫn đến nguy cơ tái nghiện.

Ông Tuấn cho biết, phương pháp điều điều trị cai nghiện bằng ngôn ngữ tình cảm sẽ kéo dài trong một năm. Sau một năm, học viên có thể làm chủ bản thân không bị những hình ảnh quen thuộc như bơm kim tiêm, bạn nghiện, lời rủ rê từ bạn bè... lôi kéo. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả trong quá trình điều trị phải cần đến sự quyết tâm của học viện.

Liệu pháp cai nghiện bằng ngôn ngữ tình cảm thành công bước đầu đạt 60%. Phương pháp đã được thực hiện với 15 học viên là những người đã cắt cơn liên tục được 10-30 ngày. Trong đó 10 người chống tái nghiện thành công, 5 người bỏ điều trị vì bản thân chưa quyết tâm bỏ nghiện- ông Tuấn đánh giá.