Hiệu ứng domino

	Trước thềm FED tăng lãi suất, tỷ giá chịu sức ép lớn
	Kỳ vọng Fed tăng lãi suất tác động mạnh đến thị trường tài chính Mỹ
	Làn sóng các nước cấm xuất khẩu lương thực có thể gây ra hiệu ứng domino

Nhiều chuyên gia quan ngại việc FED tăng lãi suất

Đây là cảnh báo vừa được Ngân hàng thế giới (WB) đưa ra trong bối cảnh nhiều ngân hàng trung ương công bố lãi suất ở mức cao nhất kể từ năm 1970.

Trong tuần qua, Ngân hàng Dự trữ liên bang Mỹ (FED) đã tăng lãi suất thêm 0,75 điểm phần trăm - lần tăng lãi suất mạnh thứ ba liên tiếp. Trước đó, các ngân hàng trung ương của nhiều nước, trong đó có Indonesia, Na Uy, Phillipines, Nam Phi, Thụy Điển, Thụy Sĩ , Anh cũng đồng loạt thông báo về việc tăng lãi suất. Động thái trên đã tác động nhất định đối với thị trường. Thậm chí, có ý kiến cho rằng nền kinh tế thế giới có thể đang đối mặt với những điều kiện bất lợi tương tự như trong cuộc khủng hoảng tài chính châu Á hồi năm 1997. Cuộc đua với lạm phát đang là thách thức của hầu hết các nước. Giám đốc Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva cảnh báo: "Nếu chúng ta không làm giảm lạm phát, điều này sẽ gây tổn hại cho những người dễ bị tổn thương nhất, bởi vì sự bùng nổ về giá thực phẩm và năng lượng đối với những người khá giả là sự bất tiện - đối với những người nghèo, đó là thảm kịch".

Trên thực tế, việc tăng lãi suất ở các nước phát triển sẽ luôn tác động đến các nước có thu nhập thấp và có thể thắt chặt các điều kiện tài chính bên ngoài đối với các thị trường mới nổi và các nước đang phát triển. Đối với Mỹ, đồng USD mạnh mang lại một số lợi thế trong việc giúp làm giảm lạm phát, ngay cả khi việc này có thể gây ra một số vấn đề về khả năng cạnh tranh dài hạn. Tuy nhiên, đối với phần lớn thế giới, đồng USD mạnh lên là một tin xấu, có tác động lan tỏa đến các nền kinh tế khác. Bên cạnh đó, sự mất giá của các đồng tiền toàn cầu ngoại trừ đồng USD cũng có liên quan chặt chẽ đến tình trạng mất cân bằng trong hệ thống tiền tệ toàn cầu.

Khi lãi suất tăng ở Mỹ, những người đầu tư vào các thị trường mới nổi để nhận được tỷ suất sinh lợi nhận thấy đầu tư vào thị trường Mỹ hấp dẫn hơn. Điều này sẽ dẫn đến dòng vốn ồ ạt đổ vào Mỹ và tăng dòng chảy từ các nước đang phát triển. Nếu không có các chính sách tiền tệ thắt chặt hơn một cách tương ứng, chi phí đi vay tăng lên sau đó sẽ làm cạn kiệt dự trữ ngoại hối, đồng USD tăng giá, dẫn đến tổn thất bảng cân đối đối với các quốc gia có nghĩa vụ ròng bằng USD.

Việc tăng lãi suất có xu hướng tạo ra tỷ lệ cho vay tiêu dùng và vay kinh doanh cao hơn, làm chậm nền kinh tế bằng cách buộc giới chủ phải cắt giảm chi tiêu. Tỷ lệ gia tăng của giá cả sinh hoạt đã vượt qua biên độ tăng lương, sức mua hộ gia đình ngày càng suy yếu, gieo mầm mống cho lạm phát đình trệ. Các quan chức FED đã nhiều lần nhấn mạnh rằng FED buộc phải tăng lãi suất để chống lạm phát với cái giá đánh đổi là sự sụt giảm đà tăng trưởng GDP, tỷ lệ thất nghiệp tăng và các ảnh hưởng tiêu cực khác đối với thị trường chứng khoán và bất động sản.

Rõ ràng việc tăng lãi suất trên diện rộng, song thiếu sự phối hợp và tính toán các tác động tới nhu cầu toàn cầu có thể dẫn tới các tổn hại không đáng có đối với nền kinh tế thế giới. Do đó, Ngân hàng thế giới (WB) kêu gọi các nước cần tham khảo cách thức các nền kinh tế tiên tiến đã cùng hạ giá đồng USD vào giai đoạn 1985–1987 để có thể đưa ra sự phối hợp nhằm giảm thiểu các rủi ro cho nền kinh tế thế giới.