Giòn tan, ngon mắt tôm sông Ba Chẽ

Món tôm sông chao dầu giòn tan, ngon mắt.

Là vùng đất tươi đẹp ngã ba sông, Ba Chẽ không chỉ có cảnh quan hoang sơ, những trang trại, vựa cây trái dọc dòng sông mà còn có những món ăn dân dã, độc đáo, ngon khó quên: Tôm sông.

Nhớ lần gần đây về thăm vùng đất ngã ba sông Ba Chẽ, chúng tôi còn lưu lại những kỷ niệm đẹp về vùng đất đẹp, hiếu khách. Xuôi dòng sông Ba Chẽ, ngắm những đổi thay đôi bờ, tôi được người bạn đồng hành vốn là dân bản địa giới thiệu về nét văn hóa của địa phương này lại càng kích thích sự tò mò, say mê khám phá hơn.

Và có lẽ, điều đặc biệt trong chuyến đi lần này chắc chắn là được thưởng thức món tôm sông tự nhiên được đánh bắt ngay tại sông Ba Chẽ, chế biến ở những quán nhỏ ven sông. Đã có dịp nếm thử món ăn này tại nhiều nơi từ Tây Nam Bộ cho đến một vài tỉnh, thành miền Trung, nhưng tôm sông Ba Chẽ thì chưa có cơ hội thưởng thức nên tôi cùng những đồng nghiệp đi cùng trong chuyến công tác ấy rất háo hức được “thử” qua món ăn vừa quen mà lại vừa lạ ấy!

Khúc sông Ba Chẽ dọc từ cầu Ba Chẽ đi lên qua đảo Nu Tân Chuông rồi ngược chiều đi lên mấy hôm nay đục ngầu màu phù sa, có lẽ là kết quả của trận mưa nhỏ hôm trước. Trong màn sương nhẹ chưa tan thấp thoáng là những chiếc thuyền của ngư dân Ba Chẽ đang chèo dọc sông. Vừa trỏ ra xa vừa bảo đó là đò người dân đi đặt bẫy tôm sông, anh bạn kể thêm: Không biết từ bao giờ, giống tôm này đã có cùng dòng sông Ba Chẽ. Có lẽ do đặc thù vị trí ngã ba sông lại có vùng tiếp giáp với biển, chất nước cũng như nguồn thức ăn đổ ra từ các nhánh sông, suối rất phong phú nên giống tôm này phát triển rất nhanh, rất nhiều ở sông Ba Chẽ. Dọc dòng sông Ba Chẽ tới khu vực Thủy Cơ nước lợ, giống tôm này rất nhiều. Tôm có nhiều mùa trong năm nhưng nhiều nhất vẫn là dịp hè, thời điểm đó tiết trời ấm áp, phù hợp cho tôm sinh trưởng và phát triển. Bây giờ đang cận mùa. Thời tiết, nước sông đục như hôm nay sẽ rất nhiều tôm.

Theo những ngư đân vùng sông nước này thì tôm sông Ba Chẽ ngon nổi tiếng, thường tôm có quanh năm nhưng nhiều nhất vào dịp hè, từ tháng 4 đến tháng 8 vì thời tiết phù hợp cho tôm sinh trưởng và phát triển. Tuy đa dạng, sẵn có nhưng bắt tôm sông không hề dễ, bởi chúng sống sâu dưới sông, kiếm ăn ở tầng đáy. Ngày trời mưa, dòng sông đục ngầu lại là thời điểm chúng ra khỏi hang đi kiếm phù du. Để bẫy tôm có thể dùng các loại mồi thông thường nhưng hấp dẫn chúng nhất vẫn là giun, dế, đặc biệt cá mặn, dậy mùi... Mồi ngon được đặt vào cái đó tre thả xuống lòng sông, chẳng mấy chốc mà tôm vào đầy đó. Ngày không mưa rất khó để bẫy tôm thế nhưng trời đổ mưa, nước sông đục phù sa, nhiều thức ăn có thể bẫy được hàng chục kg.

Vào ngày trời mưa, nước đục, có thể đánh được hàng chục kg tôm sông.

Kết thúc chuyến đi, nói là làm, chúng tôi được đãi ngay một bữa tôm sông. Thoạt nhìn thì tôm sông khá giống với tôm càng xanh nước ngọt. Anh Nguyễn Huy Điệp, chủ quán Điệp già quán (khu 1, thị trấn Ba Chẽ), chia sẻ: Tôm sông là giống tự nhiên đã rất ngon rồi, chế biến thì đơn giản thôi. Một số thực khách rất thích ăn tôm đực bởi tôm đực thường to hơn rất nhiều so với tôm cái, có con to hơn đầu ngón chân. Tôm sông có càng dài, thân nhỏ, thuôn tròn, đầu rất to. Thông thường, các bộ phận của tôm đều chế biến được món ngon, thân tôm bóc mang rang, kho; đầu tôm to thường chứa rất nhiều gạch, ngậy béo. Tôm có thể chế biến được nhiều món nhưng ngon và làm đồ nhậu hợp nhất có lẽ là tôm chao giòn.

Tôm đưa về rửa sạch rồi bỏ lên chao giòn với dầu nóng. Khắc hẳn với ban đầu, qua dầu, tôm nhanh chóng chuyển màu đỏ rực, ngon mắt. Tôm chao giòn ăn được cả càng, đầu có vị thơm bùi. Ngon nhất có lẽ là phần thân, thịt chắc, ngọt lịm. Món ngon, ngồi quán gần sông ngắm cảnh đẹp, gió mát cùng với anh bạn người địa phương nhiệt tình, chúng tôi nhủ có lẽ như vậy đã là quá đủ "gia vị" cho một món ăn ngon, chuyến đi đáng nhớ rồi.