Giải bài toán ngân sách và quyền lợi doanh nghiệp

Khuyến khích hộ kinh doanh cá thể chuyển đổi thành DN. Ảnh: T.H.

Chiếm 2% số thu ngân sách

Theo Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Trần Vĩnh Tuyến, trên địa bàn TP.HCM hiện có trên 250.000 hộ kinh doanh cá thể, nhưng chỉ đóng góp 2% tổng số thu ngân sách của thành phố. Việc quản lý các hộ kinh doanh cá thể hiện nay bằng phương pháp thủ công, khiến bộ máy quá tải. Một cán bộ thuế quản lý khoảng 500 hộ cá thể. Theo quy định, hiện nay, hộ kinh doanh cá thể đóng thuế khoán hàng năm dựa trên doanh thu được ấn định trước. Doanh thu này được xác định dựa trên con số báo cáo của người kinh doanh, xác minh của cán bộ ngành thuế, thống nhất, bàn bạc giữa các bên liên quan trong đội tư vấn thuế phường, xã và có thông báo công khai để nhiều người quan tâm được biết. Hộ kinh doanh cá thể được mua hóa đơn từ cơ quan Thuế để xuất cho khách hàng. Từ đầu năm 2016, mỗi tờ hóa đơn xuất ra sẽ phải đóng thuế 1,5% giá trị doanh thu trên hóa đơn.

Từ thực tế đi kiểm tra tại các chợ đầu mối trên địa bàn TP.HCM, tại buổi làm việc với các đơn vị ngành Tài chính TP.HCM và đại diện các quận, huyện mới đây, Bí thư Thành ủy TP.HCM Đinh La Thăng cho rằng phải xem lại vấn đề về thuế khoán, tại sao số lượng hộ kinh doanh cá thể gấp chục lần lượng DN mà chỉ đóng góp 2% tổng số thu của thành phố, vấn đề này đặt ra phải xem lại cán bộ thuế có móc nối hạ thấp thuế , đồng thời vai trò của Hội đồng Tư vấn thuế ở phường, xã ra sao đối với việc khoán thuế.

Trong thời gian qua, lãnh đạo TP.HCM cũng đã liên tục chỉ đạo các quận huyện vận động các hộ kinh doanh cá thể thành lập DN. Đây được coi là một trong những biện pháp nhằm minh bạch hóa tình hình thu thuế, đóng thuế ở nhóm đối tượng vốn được đánh giá là có nhiều khả năng thất thu thuế cũng như tiêu tốn nhiều nhân lực dù số thu chiếm tỷ lệ nhỏ trong tổng thu này. Phó Chủ tịch UBND Trần Vĩnh Tuyến yêu cầu ngành Thuế phải vận động, khuyến khích, tạo cơ chế thuận lợi để các hộ kinh doanh cá thể tiến lên thành lập DN. Trước mắt xem xét chấm dứt hoạt động thuế khoán tại 3 chợ đầu mối trên địa bàn TP.HCM.

Phải hấp dẫn khi chuyển thành DN

Theo lãnh đạo TP.HCM, việc có thêm nhiều DN mới đi lên từ cơ sở kinh doanh, hộ cá thể cũng góp phần hiện thực hóa mục tiêu có thêm 50.000 DN mới trong năm 2017 và có 500.000 DN vào năm 2020 ở đầu tàu kinh tế của cả nước này. “Tuy nhiên, việc chuyển hộ kinh doanh cá thể thành DN cũng cần giải quyết bài toán vì sao họ ngại chuyển lên DN, phải tạo điều kiện, cho họ thấy rõ được quyền lợi khi chuyển thành DN để hộ cá thể mạnh dạn chuyển đổi”- Bí thư Đinh La Thăng chỉ đạo.

Theo phân tích của các chuyên gia, hình thức kinh doanh hộ gia đình đã trở thành một đặc trưng của nền kinh tế Việt Nam. Số lượng hộ kinh doanh hiện rất lớn, góp phần giải quyết công ăn việc làm và đóng góp cho nền kinh tế. Nếu yêu cầu phải chuyển đổi sang hình thức DN để được mua hóa đơn, sẽ có không ít hộ gia đình phải từ bỏ hoạt động kinh doanh bởi không đáp ứng với các tiêu chuẩn, yêu cầu đối với DN như các chuẩn mực kế toán, tổ chức quản lý… Đây chính là nguyên nhân dẫn đến sự khó khăn thực tiễn cho mục tiêu chuyển đổi hộ kinh doanh thành DN. Theo lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM, qua tìm hiểu cho thấy hộ kinh doanh cá thể ngại lên DN do chi phí hoạt động cao hơn. Các ngành đã có giấy phép kinh doanh khi chuyển thành DN sẽ phải xin lại giấy phép cũng là trở ngại...

Cục trưởng Cục Thuế TP.HCM Trần Ngọc Tâm cho rằng, các hộ kinh doanh quy mô nhỏ thì cứ tiếp tục kinh doanh như vậy. Nhưng các hộ kinh doanh thường xuyên sử dụng hóa đơn thì cần chuyển đổi lên DN. Khi đã thành DN thì sẽ được tự đặt in hóa đơn và tự sử dụng, tự khai, tự nộp thuế và hậu kiểm. Cơ quan Thuế cam kết hỗ trợ các thông tin, thủ tục về kế toán, thuế…

Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM cho biết, Sở đã phối hợp với các quận, huyện tổng hợp, phân loại, đánh giá tình hình hoạt động của hộ cá thể, xây dựng kế hoạch chung và hướng dẫn chuyển đổi hình thức kinh doanh. Sở cũng đã làm việc với ngành thuế, bảo hiểm... để rà soát, điều chỉnh, bổ sung các quy định phù hợp; đề xuất chính sách khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi loại hình hoạt động, đồng thời đưa ra giải pháp hỗ trợ. Thủ tục cũng được giải quyết nhanh nhằm tạo thuận lợi nhất cho hộ cá thể…