 |
| Cần có giải pháp tổng thể để quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng đạt hiệu quả cao và tiết kiệm nguồn lực. Ảnh: N.H |
Mạnh ai nấy làm
Cuộc đua chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trong lĩnh vực ngân hàng. Đặc biệt khi hành vi của người tiêu dùng có sự thay đổi nhanh chóng trong thời gian diễn ra dịch Covid-19 đã thúc đẩy các ngân hàng phải chuyển đổi số mạnh mẽ hơn để tiếp cận khách hàng.
Ông Nguyễn Toàn Thắng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết, các ngân hàng đang tiếp tục phát triển mảng bán lẻ dựa trên nền tảng ứng dụng công nghệ số, cùng với việc đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số. Các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng trên điện thoại di động và ngân hàng trực tuyến cũng ngày càng phát triển. Trong xu thế đó, các ngân hàng đẩy mạnh đầu tư ứng dụng các công nghệ mới, hiện đại như công nghệ phi tiếp xúc, ứng dụng sinh trắc học trong xác thực khách hàng, tích hợp các dịch vụ khác nhau trên cùng một ứng dụng, giao dịch từ xa, trợ lý ảo…
Quan sát cuộc đua chuyển đổi số của các ngân hàng thời gian qua, chuyên gia tài chính ngân hàng Cấn Văn Lực nhận thấy các ngân hàng đang thiếu liên kết, thiếu chia sẻ, gây lãng phí lớn về nguồn lực. Phụ trách mảng ngân hàng số của Ngân hàng Quân đội (MB), ông Vũ Thành Trung cũng thừa nhận thực tế này. Điển hình như việc triển khai giải pháp định danh khách hàng điện tử (eKYC), ông Trung cho hay, thời gian qua, ngân hàng nào cũng chạy đua triển khai, dẫn tới tốn kém không ít chi phí thay vì dùng nguồn lực này để hỗ trợ khách hàng. Từ thực tế đó, các ngân hàng cho rằng, cần có giải pháp để các ngân hàng có thể sử dụng kết quả định danh của nhau để mở tài khoản cho khách hàng. “Trong tương lai, khách hàng sẽ chỉ cần mở một tài khoản nhưng có thể sử dụng dịch vụ của nhiều ngân hàng khác nhau, tương tự như ở nhiều nước châu Âu” - ông Đinh Văn Chiến, Phó Tổng giám đốc TPBank nhìn nhận.
Đồng quan điểm này, ông Phạm Công Quỳnh Lân, Phó Tổng giám đốc VietinBank cho rằng, eKYC là một trong những minh chứng cho sự đồng bộ trong chuyển đổi số cho toàn xã hội chứ không riêng ngành ngân hàng. Do đó, phải có một cơ quan đầu mối để triển khai giải pháp này.
Ông Phạm Anh Tuấn, Ủy viên HĐQT Vietcombank cũng chia sẻ: “Trong các cuộc họp với Ngân hàng Nhà nước, chúng tôi đề nghị cần có một chuẩn chung cho eKYC, đừng để đến khi tất cả các ngân hàng đã triển khai xong xuôi thì Ngân hàng Nhà nước mới ban hành chuẩn mực như đã làm với thẻ trước đây”. Theo ông Tuấn, hiện tại không giải pháp eKYC nào “nói chuyện” được với nhau, tất cả các dữ liệu được thu thập bởi eKYC của công ty A đều sử dụng được hoặc khai thác cho công ty B. Theo đó, cần có một liên minh về eKYC để các ngân hàng cùng tham gia và chia sẻ thông tin.
“Khát” nhân sự chuyển đổi số
Bên cạnh việc lãng phí nguồn lực do thiếu liên kết, chia sẻ, quá trình chuyển đổi số của các ngân hàng còn phải đối mặt với vấn đề thiếu hụt nhân sự trầm trọng. Ông Tuấn chia sẻ, nhân sự chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng hiện không nhiều, đa phần đều chạy lòng vòng từ ngân hàng này qua ngân hàng khác. Mặc dù đội ngũ IT trong các ngân hàng không hề ít, nhưng số người có tư duy đầy đủ liên quan đến chuyển đổi số thì còn hạn chế. Do đó, theo ông Tuấn, bản thân các ngân hàng cần tăng cường công tác đào tạo và tự đào tạo cho hệ thống của mình để bổ sung nguồn lực, bên cạnh đó cần tìm kiếm thêm nguồn lực từ trong nước và nước ngoài. Như tại Vietcombank, hiện chức danh giám đốc và một phó tổng giám đốc của ngân hàng số đều do người nước ngoài đảm nhiệm.
Ông Tuấn cũng lo ngại việc các ngân hàng cạnh tranh lẫn nhau để thu hút nhân sự sẽ tự đẩy mình vào thế khó, bởi điều này vô tình đẩy mức lương ngày càng tăng cao.
Trong xu thế cạnh tranh gay gắt đó, ông Nguyễn Hải Long, Phó Tổng giám đốc Agribank thừa nhận, Agribank là đơn vị yếu thế nhất vì là ngân hàng 100% vốn Nhà nước, bị khống chế về mức lương. “Mỗi năm Agribank mất khoảng 10 cán bộ IT, trong năm 2019 ngân hàng chỉ tuyển mới được 2 cán bộ, năm nay ngân hàng cũng nỗ lực tuyển nhưng gặp rất nhiều khó khăn do mức lương khởi điểm chỉ ở mức 5-7 triệu đồng, thấp hơn rất nhiều so với mặt bằng chung trong lĩnh vực này” – ông Long chia sẻ.
Lãnh đạo nhiều ngân hàng khác cũng chia sẻ nỗi khốn khổ khi nhân sự về chuyển đổi số rời bỏ để chuyển sang một đơn vị mới. Ông Lân cho hay, cạnh tranh về nhân sự chuyển đổi số không chỉ diễn ra giữa các ngân hàng mà còn giữa ngân hàng với các công ty fintech - những đối thủ chấp nhận trả rất nhiều tiền để lôi kéo được nhân sự tốt.
Lý giải về sự khan hiếm nhân sự chuyển đổi số, lãnh đạo các ngân hàng nhận định, xu hướng chuyển đổi số diễn ra rầm rộ trong vài năm gần đây khiến nhu cầu nhân sự trong lĩnh vực này tăng cao, trong khi nguồn lực chưa đáp ứng kịp. Theo ông Trung, nhìn lại 3 năm gần đây, thị trường xuất hiện rất nhiều vị trí công việc mà trước đây chưa từng có, thậm chí có những vị trí mà người làm ngân hàng chưa từng tưởng tượng ra, như phân tích trải nghiệm khách hàng, phân tích dữ liệu…
Trước thực trạng như trên, chuyên gia Cấn Văn Lực cho rằng, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần sớm có các chương trình đào tạo về nhân sự chuyển đổi số, cụ thể là các kỹ năng phân tích dữ liệu, phân tích trải nghiệm khách hàng, quản trị rủi ro trong môi trường số... Hiện tại, một số trường đại học đã có mở khoa fintech như Đại học Ngân hàng TPHCM, Đại học Kinh tế quốc dân, song vẫn cần phải tăng cường hơn. Bên cạnh đó, cần có vai trò đóng góp của các ngân hàng để đưa kiến thực thực tiễn vào chương trình đào tạo.
Nguyễn Hiền- Nguyễn Quốc Huỳnh
