"Bỏ quên" hàng lậu để trốn trách nhiệm

	Khởi tố nữ hành khách “bỏ quên” 3 valy tổ yến tại sân bay
	Bỏ quên 14 container hạt điều tại cảng
	Phát hiện hàng lậu, hàng cấm trên xe ô tô chạy quá tốc độ
	12 valy hành lý “bỏ quên” tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất

Động cơ ô tô cũ trong container hàng "bỏ quên" tại cảng Cát Lái. Ảnh: T.H.

Số hàng hóa tiền tỷ "bỏ quên" trong nhà vệ sinh

Nhiều trường hợp đẩy các valy hàng vào khu vực nhà vệ sinh - nơi không có camera- rồi bỏ lại. Kiểm tra các trường hợp này, cơ quan Hải quan phát hiện các valy chứa toàn hàng cấm, hàng lậu có trị giá cao, như tổ yến, nước hoa, điện thoại di động, vảy tê tê...

Cuối năm 2019, lô hàng gồm 2 valy xách tay, 1 ba lô và một thùng carton do Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Nam- Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) và Chi cục Hải quan sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất phối hợp tạm giữ, phát hiện trong các kiện hàng chứa tổng cộng 168 cây thuốc lá hiệu Heets (thuốc lá dùng cho máy Iqos) và 10 lọ nước hoa. Trong đó, 66 cây thuốc đã xác định được chủ sở hữu, số còn lại gồm 102 cây thuốc lá và 10 lọ nước hoa được cất giấu trong valy và 1 thùng carton chưa xác định chủ sở hữu.

Cách đó không lâu, tại khu vực ga đến, cơ quan Hải quan tạm giữ 7 valy hành lý nhập khẩu qua cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất của hành khách CHEW CHUN KIAT, sinh năm 1994, quốc tịch Malaysia. Số hành lý trên được nhập khẩu trên chuyến bay MH 766 ngày 13/6/2019 từ Kula Lumpur đến sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất TPHCM. Tuy nhiên, đến nay hành khách này vẫn chưa đến nhận hàng.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, trong thời gian gần đây, nhiều kiện hành lý được cơ quan Hải quan phát hiện bị bỏ quên tại sân bay thời gian dài nhưng không đến nhận. Vào tháng 5/2019, 12 kiện hành lý nhập khẩu bỏ quên tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất của 2 hành khách quốc tịch Việt Nam nhập cảnh trên chuyến bay VN674 từ Kula Lumpur – Malaysia đến sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất- TPHCM ngày 12/5/2019. Đứng tên trên thẻ hành lý là ông Tran Duy Nghia và bà Nguyen Thi Kim Tao, cùng sinh năm 1993, cả hai đều mang quốc tịch Việt Nam. Trong các kiện hàng này chứa nhiều hàng hoá có giá trị cao, nhưng chủ hàng không đến nhận, nhằm trốn tránh trách nhiệm.

Tuy nhiên, không phải trường hợp nào bỏ hàng thoát được trách nhiệm. Mới đây, trường hợp một nữ hành khách bỏ quên 3 valy chứa tổ yến tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất đã bị Cục Điều tra chống buôn lậu – Tổng cục Hải quan khởi tố vụ án hình sự về tội “Vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới". Vụ việc này do Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Nam và Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất phối hợp khám xét, phát hiện từ tháng 9/2018.

Theo hồ sơ vụ việc, ngày 5/9/2018, bà Trần Thị Phương Thảo hoàn thành thủ tục nhập cảnh từ Indonesia vào Việt Nam trên chuyến bay VN630 qua sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất. Khi nhập cảnh, bà Thảo mang theo 3 valy hành lý chứa 64 kg tổ yến và yến vụn, trị giá gần 1,2 tỷ đồng đồng, vượt định mức miễn thuế, nhưng không khai báo hải quan, không thực hiện kiểm dịch.

Đáng chú ý, bà Thảo cố ý bỏ lại 3 kiện hành lý tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất. Tuy nhiên, khi bị cơ quan Hải quan phát hiện, yêu cầu đến làm việc bà này khai nhận do bị ngộ độc thức ăn, đau bụng nên đã để lại hàng, rời khỏi sân bay để tới bệnh viện. Tuy nhiên, trên đường đi đã ghé hiệu thuốc mua thuốc uống, thấy đỡ đau nên không đến bệnh viện (!?). Hiện cơ quan Cảnh sát điều tra- Công an TPHCM đang mở rộng điều tra vụ quên hàng tiền tỷ này.

Va ly chứa đầy yến "bỏ quên" tại sân bay Tân Sơn Nhất. Ảnh: T.H.

Khởi tố, truy tìm chủ hàng

Tình trạng trên không chỉ xảy ra ở cửa khẩu sân bay quốc tế, mà tại các cửa khẩu cảng biển cũng khá nhiều. Mới đây, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 4 phát thông báo truy tìm 2 doanh nghiệp nhập khẩu 14 container hạt điều "bỏ quên". Theo cơ quan Hải quan, 2 lô hàng hạt điều nêu trên nhập khẩu về cảng Phước Long- Thủ Đức gửi cho 2 doanh nghiệp có địa chỉ tại TPHCM, nhưng gần 2 năm hàng cập cảng, nhưng chủ hàng vẫn không đến nhận.

Trao đổi với chúng tôi về trường hợp bỏ hàng nêu trên, một cán bộ có thâm niên làm công tác xử lý hàng tồn đọng- Cục Hải quan TPHCM cho rằng, 2 doanh nghiệp nhập khẩu hàng có địa chỉ rõ ràng, nên "việc bỏ hàng của 2 doanh nghiệp này là có vấn đề". Trong đó, nhiều khả năng hàng nhập khẩu không đạt chất lượng theo quy định, doanh nghiệp vừa trốn được tránh nhiệm tái xuất hoặc tiêu huỷ hàng, vừa trốn bị xử phạt hành chính...

Trước thực trạng các lô hàng tồn tại cảng biển chứa hàng lậu, hàng cấm, Đội Kiểm soát Hải quan-Cục Hải quan TP HCM đã phối hợp với các Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng biển triển khai chuyên án “Đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại những lô hàng tồn đọng tại cảng biển TPHCM có dấu hiệu vi phạm pháp luật”. Theo ông Phan Mạnh Lân, Đội trưởng Đội Kiểm soát Hải quan, chuyên án này tập trung vào đối tượng đã mở tờ khai hải quan, nhưng sau đó lại từ bỏ, không nhận hàng. Trên thực tế, nhiều trường hợp doanh nghiệp đưa hàng cấm về TPHCM, chờ cơ hội mở tờ khai hải quan để được phân vào luồng xanh- miễn kiểm tra hàng hóa. Khi không được hệ thống phân tờ khai theo ý muốn, các đối tượng đã từ bỏ hàng, nhằm chối bỏ trách nhiệm.

Thực hiện chuyên án này, cơ quan Hải quan đã phát hiện được nhiều trường hợp nhập khẩu hàng cấm. Có những trường hợp, doanh nghiệp đưa hàng về cảng thời gian dài, sau đó để cả năm trời mới thực hiện mở tờ khai, nhưng cũng bỏ hàng khi tờ khai không được phân luồng Xanh. Điển hình là trường hợp của Công ty TNHH Giao nhận Vận tải Sun Flower (275/13/38 Hà Huy Giáp, quận 12, TPHCM). Kiểm tra container hàng nhập khẩu của doanh nghiệp này, cơ quan Hải quan phát hiện chứa đầy phụ tùng, máy móc ô tô cũ, bên ngoài ngụy trang bằng 2 cuộn dây cáp bằng thép. Vụ việc này đang bị Công an TPHCM điều tra sau khi Hải quan TPHCM khởi tố vụ án hình sự. Và mới đây, Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM cũng đề nghị rút giấy đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp này.

Doanh nghiệp đã đưa hàng về cảng, mở tờ khai hải quan phải có trách nhiệm, không thể bỏ hàng để chối bỏ trách nhiệm. Đội kiểm soát Hải quan sẽ phối hợp với các đơn vị chức năng truy tìm các đối tượng đứng sau các lô hàng nhập khẩu này, vì qua kiểm tra, xác minh thực tế đối với các trường hợp đã kiểm tra phát hiện nhập khẩu hàng cấm, cơ quan Hải quan phát hiện các doanh nghiệp đều không hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh.