Doanh nghiệp điện tử cần chủ động kịch bản ứng phó với các mức thuế quan từ Mỹ

Những khó khăn cũng là cơ hội để Việt Nam tái cấu trúc chuỗi cung ứng, đẩy mạnh chuyển đổi số và mở rộng thị trường. Ảnh: Internet

Sản phẩm điện tử chiếm 34,9% tổng kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ năm 2024

Trong nền kinh tế Việt Nam, Công nghiệp điện tử đóng vai trò quan trọng khi chiếm 17,8% tổng giá trị ngành công nghiệp và đưa Việt Nam vào top 15 quốc gia xuất khẩu điện tử lớn nhất thế giới.

Theo số liệu từ Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử Việt Nam, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu điện tử đạt hơn 126,7 tỷ USD, chiếm hơn 30% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước, tăng 10% so với năm trước.

Về cơ cấu sản xuất, ngành điện tử Việt Nam chủ yếu tập trung vào sản xuất sản phẩm điện tử, quang học.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa, tham gia ở các công đoạn lắp ráp chi phí thấp, phụ thuộc lớn Trung Quốc (30-80% tùy ngành).

Tại Diễn đàn Công nghiệp sản xuất M-TALKS 2025 với chủ đề “Đổi mới tương lai ngành sản xuất điện tử Việt Nam: Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), tự động hóa và hội nhập chuỗi cung ứng toàn cầu” vừa được tổ chức, bà Đỗ Thị Thúy Hương, Uỷ viên Ban chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử Việt Nam cho biết, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 29% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Trong đó, ngành điện tử có tỷ trọng xuất khẩu sang nước này lên tới hơn 40% trong một số phân khúc.

Trong các nhóm mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Mỹ năm 2024 thì máy và thiết bị điện tử, thu âm đạt 41,7 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 34,9% tổng kim ngạch XK của Việt Nam sang Mỹ.

Đánh giá về tác động của việc Mỹ nâng mức thuế đối với hàng hoá nhập khẩu từ Việt Nam tới ngành điện tử, bà Hương cho biết, thuế quan cao từ Mỹ có thể làm tăng chi phí sản xuất của các doanh nghiệp Việt Nam.

Giá nguyên liệu tăng, chi phí sản xuất cũng tăng, ảnh hưởng đến lợi nhuận và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp; thuế quan có thể làm tăng chi phí logistics cho các doanh nghiệp...

Liên quan đến tác động của việc Mỹ nâng mức thuế đối với hàng hoá nhập khẩu từ Việt Nam, tại cuộc họp báo công bố số liệu thống kê kinh tế - xã hội quý II và 6 tháng đầu năm 2025 được tổ chức ngày 5/7, Cục Thống kê, Bộ Tài chính đã đưa ra 3 kịch bản đánh giá tác động của thuế đối ứng của Mỹ đối với tăng trưởng kinh tế Việt Nam.

Đồng thời đại diện Cục Thống kê cũng đề cập tới những ngành xuất khẩu có thể bị ảnh hưởng do thuế đối ứng. Theo đó, sản phẩm linh kiện điện tử, điện thoại, máy tính... nằm trong những nhóm ngành giảm mạnh với mức giảm được tính toán là khoảng 4 điểm %.

Trong bối cảnh đó, để đối phó với những biến động từ thay đổi chính sách thuế của Mỹ, Cục Thống kê đề xuất Việt Nam cần có các biện pháp khuyến khích đầu tư, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, khai thác thị trường nội địa và cải thiện môi trường kinh doanh.

Doanh nghiệp cần tái cơ cấu sản xuất, nâng cao giá trị gia tăng

Theo đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử, trong bối cảnh hiện nay, những khó khăn cũng là cơ hội để Việt Nam tái cấu trúc chuỗi cung ứng, đẩy mạnh chuyển đổi số và mở rộng thị trường thông qua các hiệp định thương mại tự do (FTA) và thương mại điện tử xuyên biên giới.

Bà Đỗ Thị Thúy Hương, Uỷ viên Ban chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp điện tử Việt Nam chia sẻ các giải pháp ứng phó với chính sách thuế đối ứng

Để thích ứng với chính sách thuế quan của Mỹ, bà Đỗ Thị Thúy Hương khuyến nghị, các doanh nghiệp cũng cần tăng cường đàm phán hợp đồng ngắn hạn, tận dụng giai đoạn thuế thấp; tìm kiếm các giải pháp vận chuyển tiết kiệm như hợp tác với các hãng tàu lớn hoặc sử dụng cảng trung chuyển chi phí thấp để giảm áp lực chi phí trong trường hợp thuế tăng.

Đồng thời, chuẩn bị kịch bản ứng phó với các mức thuế, bằng cách lập kế hoạch tài chính dự phòng, tính toán chi phí tác động của các kịch bản thuế để chuẩn bị nguồn vốn dự phòng, tái cơ cấu chi phí hoặc đàm phán vay vốn với lãi suất ưu đãi.

Cùng với đó, giữ mối liên hệ chặt chẽ với Bộ Công Thương, các hiệp hội ngành hàng để nắm bắt thông tin, chính sách, tham gia các chương trình xúc tiến thương mại; đa dạng thị trường xuất khẩu, tận dụng 17 FTA mà Việt Nam đã ký với gần 70 nền kinh tế, để giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ.

Theo đó, các doanh nghiệp có thể nghiên cứu các thị trường tiềm năng như Ấn Độ, Trung Đông hoặc châu Phi; đầu tư vào nghiên cứu thị trường và xây dựng thương hiệu tại các thị trường mới.

Một giải pháp quan trọng là các doanh nghiệp cũng cần tái cơ cấu sản xuất và nâng cao giá trị gia tăng. Theo đó, cần đầu tư vào công nghệ và sản phẩm xanh, chuyển đổi sản xuất theo hướng bền vững như sử dụng năng lượng tái tạo, vật liệu thân thiện môi trường để đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của Mỹ và các thị trường phát triển; điều này cũng sẽ giúp tăng khả năng cạnh tranh nếu Mỹ áp thêm rào cản phi thuế quan.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cần đẩy mạnh sản xuất các mặt hàng có giá trị gia tăng cao như linh kiện bán dẫn, sản phẩm AI, hoặc thiết bị y tế, vốn nằm trong ưu tiên hợp tác của Mỹ với Việt Nam. Đồng thời, cần chuẩn bị cho các rủi ro phi thuế quan, bằng cách tuân thủ quy định xuất xứ, tăng cường bảo vệ sở hữu trí tuệ, bảo đảm sản phẩm không vi phạm bản quyền hoặc bằng sáng chế…