Facebook Twitter youtube Tiktok

Bài 4: Chặn hàng giả trên sàn thương mại điện tử: Cần hành lang pháp lý đủ mạnh

Hệ thống pháp luật hiện hành như Nghị định số 52/2013/NĐ-CP và Nghị định số 85/2021/NĐ-CP đang dần bộc lộ hạn chế, nhất là với hình thức bán hàng qua các nền tảng, sàn thương mại điện tử, mạng xã hội, livestream hay giao dịch xuyên biên giới. Để giải quyết tận gốc vấn nạn hàng giả, hàng nhái, nhiều chuyên gia cho rằng cần có một đạo luật riêng về thương mại điện tử.
Bài 3: Mỗi cú click - Một lần đánh cược lòng tin của người tiêu dùng Bài 2: Bị tố “tiếp tay” cho hàng giả, hàng nhái, Shopee và TikTok lên tiếng Bài 1: Mua "hàng hiệu" dễ như mua rau trên sàn thương mại điện tử
Bài 4: Chặn hàng giả trên sàn thương mại điện tử: Cần hành lang pháp lý đủ mạnh
Khung pháp lý mạnh là nền tảng bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử.

Nỗ lực ngăn chặn chưa đủ mạnh

Thị trường thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, nhưng cũng trở thành “mảnh đất màu mỡ” cho hàng giả, hàng nhái. Tình trạng này gây tổn hại nghiêm trọng đến quyền lợi người tiêu dùng, uy tín thương hiệu và đòi hỏi hệ thống pháp luật được hoàn thiện để kiểm soát hiệu quả.

Nhiều đối tượng đã lợi dụng môi trường TMĐT để kinh doanh không lành mạnh, buôn bán hàng giả, hàng cấm. Các mặt hàng bị làm giả đa dạng, từ đồng hồ, túi xách hàng hiệu như: Rolex, Gucci, Louis Vuitton, Adidas... đến mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, đồ điện tử, sách vở, đồ gia dụng.

Thậm chí, các sản phẩm thương hiệu Việt như: gạo ST25 “Gạo Ông Cua”, hay bút bi Thiên Long cũng bị làm nhái và bán tràn lan trên các sàn TMĐT.

Người bán sử dụng nhiều chiêu thức để qua mặt người tiêu dùng và cơ quan chức năng, như: giấu tên thương hiệu, dùng từ viết tắt (ví dụ “LV” thay cho Louis Vuitton), sử dụng hình ảnh hàng thật để quảng cáo, nhưng giao hàng giả. Họ còn tạo gian hàng ảo, đánh giá ảo nhằm tăng độ tin cậy. Nhiều sản phẩm giả có hình thức y hệt hàng thật khiến người tiêu dùng, thậm chí cả nhà sản xuất, rất khó phân biệt nếu không có thiết bị soi chiếu chuyên dụng.

Hậu quả của tình trạng này không chỉ là người tiêu dùng bị thiệt hại mà còn làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh nghiệp chân chính. Hàng giả giá rẻ khiến hàng thật ế ẩm, doanh thu sụt giảm, một số doanh nghiệp rơi vào nguy cơ phá sản.

Theo thống kê của lực lượng quản lý thị trường, năm 2024, đã có hơn 3.400 vụ việc được kiểm tra và xử lý, trong đó có 1.256 vụ liên quan đến hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Số tiền xử phạt vi phạm hành chính khoảng 1,9 triệu USD, trị giá hàng hóa tịch thu gần 2 triệu USD.

Tuy nhiên, công tác kiểm soát vẫn gặp nhiều khó khăn do quy mô và tốc độ thay đổi nhanh của TMĐT. Ông Nguyễn Bình Minh, Ủy viên Hiệp hội TMĐT Việt Nam, cho biết: “Ngay cả người bán đôi khi cũng không biết mình đang bán hàng giả, khiến việc kiểm soát càng phức tạp”.

Luật sư Bùi Văn Thành, Trưởng Văn phòng Luật sư Mặt Trời Mới, Phó Chủ tịch Thường trực Liên Chi hội Tài chính Khu công nghiệp Việt Nam cho rằng, một trong những thách thức lớn hiện nay là sự thiếu quy định cụ thể cho các sản phẩm mới xuất hiện liên tục trên sàn.

Ngoài ra, giấy tờ chứng minh nguồn gốc, chất lượng hàng hóa thường thiếu hoặc bị làm giả. Phản hồi từ người tiêu dùng cũng có thể bị giả mạo, trong khi sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng chưa đồng bộ…

Hướng đến Luật Thương mại điện tử chuyên ngành

Trước thực trạng hàng giả lan tràn, luật sư Bùi Văn Thành phân tích rằng, các sàn TMĐT có thể phải chịu nhiều trách nhiệm pháp lý. Điều này bao gồm xử phạt hành chính, thậm chí hình sự nếu “bắt tay” hoặc biết mà vẫn để hàng giả xuất hiện. Họ cũng có thể phải bồi thường thiệt hại cho người tiêu dùng hoặc bị đình chỉ hoạt động nếu vi phạm nghiêm trọng.

Theo ông Thành, các nền tảng TMĐT cần tăng cường kiểm soát gian hàng, xác minh người bán và tích cực hợp tác với cơ quan chức năng. Ông đề xuất, sàn nên có chính sách thưởng cho người tiêu dùng cung cấp thông tin gian lận, đồng thời cải thiện cơ chế giải quyết khiếu nại nhanh chóng và công bằng.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, đưa ra nhiều giải pháp như: kiểm tra định kỳ, yêu cầu người bán cung cấp giấy tờ nguồn gốc, áp dụng công nghệ như: AI, Blockchain để truy xuất sản phẩm. Ông cũng nhấn mạnh việc xử lý nghiêm các hành vi bán hàng giả và nâng cao nhận thức của cả người bán lẫn người tiêu dùng.

Bài 4: Chặn hàng giả trên sàn thương mại điện tử: Cần hành lang pháp lý đủ mạnh

"Dù Luật Giao dịch điện tử 2023 đã đặt nền móng quan trọng, nhưng thực tế triển khai vẫn còn nhiều vướng mắc, nhất là trong việc chứng thực, xác minh danh tính các bên và lưu trữ dữ liệu giao dịch..."

Luật sư Bùi Văn Thành

Hiệp hội chống hàng giả Cooperatieve Vereniging SNB - React U.A (REACT) Việt Nam mới đây cũng đề xuất tăng cường hợp tác giữa các thương hiệu, cơ quan chức năng và sàn TMĐT, xây dựng kênh cảnh báo từ phản hồi của người tiêu dùng. Tổ chức này đã phối hợp với Cục Quản lý thị trường từ năm 2015 để hỗ trợ bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

Về góc độ luật pháp, luật sư Bùi Văn Thành cho rằng, hệ thống pháp luật hiện hành, như: Nghị định số 52/2013/NĐ-CP và Nghị định số 85/2021/NĐ-CP, đang dần bộc lộ hạn chế, nhất là với hình thức bán hàng qua mạng xã hội, livestream hay giao dịch xuyên biên giới.

Ông Thành cũng nhấn mạnh, khoảng trống pháp lý liên quan đến hợp đồng điện tử. Dù Luật Giao dịch điện tử 2023 đã đặt nền móng quan trọng, nhưng thực tế triển khai vẫn còn nhiều vướng mắc, nhất là trong việc chứng thực, xác minh danh tính các bên và lưu trữ dữ liệu giao dịch...

Để giải quyết tận gốc, nhiều chuyên gia cho rằng, cần có một đạo luật riêng về TMĐT. Hiện Bộ Công Thương đang xây dựng Dự thảo Luật TMĐT, với mục tiêu làm rõ các khái niệm nền tảng, như: “nền tảng số TMĐT”, “trung gian TMĐT”, “tiếp thị liên kết” và quy định rõ trách nhiệm của các bên.

Dự thảo cũng yêu cầu định danh người bán, minh bạch hóa giao dịch, và quy định trách nhiệm liên đới nếu sàn không phát hiện hoặc xử lý vi phạm. Các bên hỗ trợ như logistics, thanh toán hay tiếp thị sẽ phải tích cực hơn trong việc ngăn chặn hàng giả.

Dự thảo Luật cũng cập nhật nội dung về hợp đồng điện tử phù hợp với Luật Giao dịch điện tử năm 2023. Đồng thời đặt ra tiêu chí phát triển TMĐT xanh, nhấn mạnh trách nhiệm môi trường và quản lý rác thải.

Trong bối cảnh TMĐT phát triển mạnh, việc thiết lập một khung pháp lý vững chắc, linh hoạt và đủ mạnh để ngăn chặn vi phạm là yêu cầu cấp thiết. Đây là nền tảng để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và giữ vững niềm tin vào thương mại số trong tương lai.

PHƯƠNG ANH - HOA BÙI

Tin liên quan

Người tiêu dùng cá nhân loay hoay khi giao dịch qua sàn xuyên biên giới

Người tiêu dùng cá nhân loay hoay khi giao dịch qua sàn xuyên biên giới

Trong giao dịch xuyên biên giới, trách nhiệm khai báo hải quan và sử dụng mã HS thuộc về chuyển phát nhanh hoặc đơn vị logistics. Người mua cá nhân, không có nghiệp vụ, có thể đề nghị cơ quan Hải quan xác định trước mã HS bằng cách cung cấp thông tin hàng hóa, hồ sơ.
Tăng cơ hội hợp tác thương mại điện tử xuyên biên giới

Tăng cơ hội hợp tác thương mại điện tử xuyên biên giới

Diễn đàn Ứng dụng Thương mại điện tử (TMĐT) và Công nghệ số Việt Nam dự kiến diễn ra từ 4-6/9/2025 tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn, TP Hồ Chí Minh.
Chống hàng giả trên môi trường số: Minh bạch sản phẩm để tăng niềm tin

Chống hàng giả trên môi trường số: Minh bạch sản phẩm để tăng niềm tin

Khi hàng giả, hàng nhái tràn lan và người tiêu dùng ngày càng mất niềm tin với việc mua sắm online, công nghệ đang được kỳ vọng là “lá chắn thép” giúp xác thực, truy xuất nguồn gốc hàng hóa. Với blockchain, mã QR và định danh số sẽ giúp minh bạch hóa sản phẩm, bảo vệ người tiêu dùng.
Bán hàng online vẫn phải tự xuất hóa đơn đúng thời điểm và đúng giá trị giao dịch

Bán hàng online vẫn phải tự xuất hóa đơn đúng thời điểm và đúng giá trị giao dịch

Theo quy định, từ ngày 1/7/2025, các sàn thương mại điện tử, nền tảng số (sàn TMĐT) phải thực hiện khấu trừ và nộp thuế thay cho các hộ, cá nhân kinh doanh. Tuy nhiên, theo ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán thuế Keytas, nghĩa vụ về xuất hóa đơn và trách nhiệm với các giao dịch quá khứ vẫn do người bán tự thực hiện.
Dự thảo Luật Thương mại điện tử: Kỳ vọng lập lại trật tự kinh doanh trên nền tảng số

Dự thảo Luật Thương mại điện tử: Kỳ vọng lập lại trật tự kinh doanh trên nền tảng số

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội vừa đồng ý đưa dự thảo Luật Thương mại điện tử (TMĐT) vào Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025) theo quy trình rút gọn. Với 6 nhóm chính sách và 4 mô hình kinh doanh, dự luật này được kỳ vọng sẽ lập lại kỷ cương, trật tự kinh doanh trên không gian số.
Hơn 752.000 cá nhân, hộ kinh doanh thương mại điện tử nộp thuế 1,5 nghìn tỷ đồng

Hơn 752.000 cá nhân, hộ kinh doanh thương mại điện tử nộp thuế 1,5 nghìn tỷ đồng

Cục Thuế cho biết, trong 6 tháng đầu năm nay đã có 752.176 trường hợp là cá nhân, hộ kinh doanh thương mại điện tử (TMĐT) đã nộp gần 1,5 nghìn tỷ đồng tiền thuế.
Hàng Việt lên sàn: Cần kết nối, cần chuẩn hóa

Hàng Việt lên sàn: Cần kết nối, cần chuẩn hóa

Nhằm mở rộng kênh tiêu thụ nội địa và xuất khẩu qua môi trường trực tuyến, Bộ Công Thương giao Cục Thương mại điện tử (TMĐT) và Kinh tế số chủ trì triển khai loạt chương trình kết nối TMĐT, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, hợp tác xã, làng nghề tiếp cận thị trường số và tham gia TMĐT xuyên biên giới.
Thương mại điện tử Đông Nam Á giảm tốc để bứt phá

Thương mại điện tử Đông Nam Á giảm tốc để bứt phá

Thương mại điện tử (TMĐT) Đông Nam Á đang chứng kiến sự thay đổi chiến lược toàn diện. Năm 2024, giá trị giao dịch trên các nền tảng tăng chậm lại nhưng cho thấy chuyển biến tích cực hơn, thị phần tập trung vào nhóm “ông lớn”.
Khởi động khóa đào tạo thương mại điện tử cho người khuyết tật

Khởi động khóa đào tạo thương mại điện tử cho người khuyết tật

Một chương trình đào tạo thương mại điện tử (TMĐT) dành riêng cho người khuyết tật vừa được khởi động tại Hà Nội, với sự phối hợp của SYS Việt Nam, eComDX (Bộ Công Thương) và Hội Thanh niên Khuyết tật Việt Nam. Thông qua các nền tảng TikTok Shop, người khuyết tật sẽ được trang bị kỹ năng số (livestream bán hàng và affiliate marketing) để tự chủ sinh kế và tham gia vào nền kinh tế số.
Thương mại điện tử đóng góp khoảng 2/3 giá trị nền kinh tế số Việt Nam

Thương mại điện tử đóng góp khoảng 2/3 giá trị nền kinh tế số Việt Nam

Hiện nay, thương mại điện tử (TMĐT) đóng góp khoảng 2/3 giá trị nền kinh tế số Việt Nam, trở thành kênh dẫn dắt quá trình chuyển đổi số doanh nghiệp, mở rộng thị trường tiêu thụ, đặc biệt là đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Siết chất lượng hàng hóa trong môi trường số

Siết chất lượng hàng hóa trong môi trường số

Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, kỳ vọng tạo lập môi trường TMĐT minh bạch, cạnh tranh lành mạnh và người tiêu dùng được bảo vệ tốt hơn.
Mở đường xuất khẩu nhân lực thương mại điện tử ra quốc tế

Mở đường xuất khẩu nhân lực thương mại điện tử ra quốc tế

Thay vì “đưa người học đi xa”, Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Chuyển giao Công nghệ Khoa học Việt Nam (VISTEC) mang công nghệ về địa phương, thiết kế chương trình sát nhu cầu thực tiễn, chuẩn hóa kỹ năng số và thúc đẩy mô hình đào tạo “gắn với doanh nghiệp, hội nhập quốc tế”. Phóng viên Tạp chí Kinh tế - Tài chính đã có cuộc trao đổi với ông Steve Bùi, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Việt - Trung (VCBC) cơ quan chủ quản của VISTEC xoay quanh chủ đề này.
ShopeeFood dẫn đầu thị phần giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam

ShopeeFood dẫn đầu thị phần giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam

Theo hai khảo sát độc lập của NielsenIQ và Decision Lab thực hiện, ShopeeFood tiếp tục dẫn đầu thị trường giao đồ ăn trực tuyến tại Việt Nam. Điều này cho thấy, niềm tin và sự gắn bó của khách hàng đối với nền tảng này.
Ra mắt trung tâm ươm tạo nhân lực số cho thương mại điện tử và logistic

Ra mắt trung tâm ươm tạo nhân lực số cho thương mại điện tử và logistic

Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Chuyển giao Công nghệ Khoa học Việt Nam (VISTEC) chính thức vận hành từ ngày 7/7/2025, với mục tiêu trở thành vườn ươm nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ, thương mại điện tử (TMĐT) và chuyển đổi số.
Truy xuất nguồn gốc: “hộ chiếu số” bắt buộc trong thương mại điện tử

Truy xuất nguồn gốc: “hộ chiếu số” bắt buộc trong thương mại điện tử

Giữa làn sóng chuyển đổi số toàn diện, tăng trưởng thương mại điện tử (TMĐT) mạnh mẽ, xác thực và truy xuất nguồn gốc trở thành yêu cầu bắt buộc, là bước đi không thể thiếu để bảo vệ niềm tin người tiêu dùng và nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.
Trình Quốc hội thảo luận dự án Luật Thương mại điện tử tại Kỳ họp thứ 10

Trình Quốc hội thảo luận dự án Luật Thương mại điện tử tại Kỳ họp thứ 10

Chính phủ vừa đề xuất bổ sung dự án Luật Thương mại điện tử (TMĐT) vào Chương trình lập pháp năm 2025 cùng ba dự án luật khác và dự kiến trình Quốc hội thảo luận tại Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025).
Xem thêm
cong-ty-co-phan-thuong-mai-va-dau-tu-dai-phuc
cong-ty-co-phan-dau-tu-va-phat-trien-lifetech

Tin mới

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ cán đích nửa triệu tỷ đồng

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ cán đích nửa triệu tỷ đồng

Trong tháng 6/2025 quy mô phát hành trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục tăng mạnh, đạt 105,5 nghìn tỷ đồng.
VASEP kiến nghị gỡ vướng để thủy sản về lại “sân nhà”

VASEP kiến nghị gỡ vướng để thủy sản về lại “sân nhà”

Dù đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu, thủy sản Việt vẫn gặp nhiều trở ngại khi tiêu thụ trong nước.
Triển khai kịp thời, hiệu quả các chính sách hỗ trợ thuế: giảm áp lực tài chính cho doanh nghiệp

Triển khai kịp thời, hiệu quả các chính sách hỗ trợ thuế: giảm áp lực tài chính cho doanh nghiệp

Việc triển khai kịp thời, hiệu quả các chính sách hỗ trợ thuế đã góp phần giảm chi phí sản xuất – kinh doanh, và thúc đẩy đầu tư khu vực tư nhân.
Bảo hiểm nhân thọ Việt Nam: Tái cấu trúc sản phẩm, đẩy mạnh số hóa và lan tỏa cộng đồng

Bảo hiểm nhân thọ Việt Nam: Tái cấu trúc sản phẩm, đẩy mạnh số hóa và lan tỏa cộng đồng

Trong nửa đầu năm nay, ngành Bảo hiểm nhân thọ đã ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực khẳng định vai trò trong bảo vệ tài chính cho người dân.
Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của cơ quan Hải quan

Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của cơ quan Hải quan

Nghị định 189/2025/NĐ-CP đã quy định chi tiết thẩm quyền xử phạt VPHC của cơ quan Hải quan.
(INFOGRAPHICS): Kết quả nổi bật công tác thuế 6 tháng đầu năm 2025

(INFOGRAPHICS): Kết quả nổi bật công tác thuế 6 tháng đầu năm 2025

Với việc triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp công tác thuế nên ngành thuế đã thu được những kết quả ấn tượng.
(INFOGRAPHICS): Xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2025 bứt phá ấn tượng

(INFOGRAPHICS): Xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2025 bứt phá ấn tượng

Hoạt động xuất khẩu của Việt Nam 6 tháng đầu năm 2025 tiếp tục ghi nhận những bứt phá ấn tượng, khẳng định vai trò là động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế.
(INFORGRAPHICS): 5 nhóm hàng xuất khẩu chục tỷ USD trong nửa đầu năm

(INFORGRAPHICS): 5 nhóm hàng xuất khẩu chục tỷ USD trong nửa đầu năm

Theo thống kê mới nhất của Cục Hải quan, hết tháng 6, kim ngạch xuất khẩu cả nước đạt 219,86 tỷ USD, tăng 14,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
(INFORGRAPHICS): Hướng dẫn các kênh nộp thuế điện tử nhanh chóng, tiện lợi

(INFORGRAPHICS): Hướng dẫn các kênh nộp thuế điện tử nhanh chóng, tiện lợi

Hiện nay, hộ, cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử (TMĐT) có thể nộp thuế qua các kênh sau:
(INFORGRAPHICS): 10 doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa lớn nhất tại TP. Hà Nội

(INFORGRAPHICS): 10 doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa lớn nhất tại TP. Hà Nội

Trong 10 doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa lớn nhất tại TP. Hà Nội, thì có 7 doanh nghiệp có vốn hóa lớn nhất toàn thị trường tính đến ngày 30/6/2025.
Phiên bản di động