Xuất khẩu hồ tiêu trượt dài trong mất giá
Giá hồ tiêu đang rơi vào "vùng trũng" trong khoảng 10 năm trở lại đây. Ảnh: ST. |
Điệp khúc mất giá
Báo cáo của Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) cho thấy: 11 tháng năm 2019, XK hồ tiêu ước đạt 269 nghìn tấn và 677 triệu USD, tăng 23,3% về khối lượng nhưng giảm 5,8% về giá trị so với cùng kỳ năm 2018. Đáng chú ý, giá tiêu XK bình quân 10 tháng năm 2019 chỉ đạt 2.533 USD/tấn, giảm 22,6% so với cùng kỳ năm 2018.
Suốt từ đầu năm đến nay, giá hồ tiêu XK sụt giảm, “bức tranh” toàn ngành nhìn chung theo xu hướng lượng XK đi lên, song giá trị lại theo chiều đi xuống. Nhìn theo cả quá trình, những năm gần đây, sản phẩm nông sản đình đám một thời được ví von như “vàng đen” này thực ra đã trượt dài trong mất giá.
Bộ NN&PTNT nêu rõ: Nếu như năm 2016, giá trị XK hồ tiêu đạt 176,6 nghìn tấn, tăng 34,3% về khối lượng và tăng 12,9% về giá trị so với năm 2015 thì những năm sau đó đến nay, giá trị XK lại đều theo chiều đi xuống. Cụ thể, năm 2017 giá trị hồ tiêu XK ước đạt 1,11 tỷ USD, giảm 21% so với năm 2016; năm 2018, XK hồ tiêu đạt 758,8 triệu USD, giảm 32,1%.
Hiện nay, toàn quốc có khoảng 200 doanh nghiệp chế biến, kinh doanh hồ tiêu. Sản phẩm hồ tiêu chế biến chủ yếu gồm các mặt hàng như tiêu đen, tiêu trắng, tiêu nghiền bột,... Điểm đáng chú ý là, cơ cấu sản phẩm hồ tiêu chế biến chưa hợp lý. Tiêu trắng (tiêu sọ) có giá trị gia tăng cao chỉ chiếm 10 - 15% tổng sản lượng. Hồ tiêu Việt Nam chủ yếu vẫn xuất thô, luôn cạnh tranh bằng giá ở phân khúc thấp.
Giảm diện tích, đổi cơ cấu sản phẩm
Quay trở lại câu chuyện của riêng năm 2019, tại thị trường trong nước, giá thu mua hạt tiêu đen biến động tăng trong tháng 11/2019. So với tháng 10, giá tiêu tại Bà Rịa-Vũng Tàu tăng 500 đồng/kg lên 42.000 đồng/kg. Giá tiêu tại Gia Lai và Đồng Nai tăng 1.000 đồng/kg lên 40.000 đồng/kg. Giá tiêu tại Đắk Lắk, Đắk Nông giữ mức 40.500 đồng/kg. Trên thị trường thế giới, giá tiêu XK đã bắt đầu có xu hướng tăng tại một số cảng XK lớn như cảng Sài Gòn (Việt Nam) và cảng Kochi (Ấn Độ). Giá tiêu được dự báo sẽ khó có khả năng tăng mạnh trong thời gian tới do nguồn cung vẫn còn dồi dào và nhu cầu sẽ không tăng nhiều vào các tháng tiếp theo do các thị trường đã NK một lượng hạt tiêu lớn từ giữa năm.
Nói là giá hạt tiêu có xu hướng nhích lên trong tháng 11/2019 so với tháng 10/2019, song nếu nhìn lại “bức tranh” từ đầu năm tới nay, giá hiện tại thậm chí còn thấp hơn cả mức giá khoảng 42.000-45.000 đồng/kg trong quý đầu năm. Tại thời điểm mức giá tiêu dao động 42.000-45.000 đồng/kg, ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam đã phải thốt lên: “Giá hồ tiêu trên dưới 45.000 đồng/kg là mức thấp nhất trong khoảng 10 năm trở lại đây, thấp hơn giá thành. Giá thành của người nông dân là khoảng trên dưới 50.000 đồng/kg. Dự báo, trong 1-2 niên vụ nữa, giá tiêu may ra mới có thể khởi sắc”.
Còn nhớ thời “vàng son”, giá hạt tiêu đã lên tới mức hơn 200.000 đồng/kg, vậy tại sao những năm gần đây mặt hàng này liên tục rơi vào cảnh ảm đạm? Theo ông Hải, nguồn cơn là bởi mất cân đối cung-cầu. Trong khi cung về diện tích, năng suất, sản lượng của cả Việt Nam và thế giới tăng cao trong những năm gần đây thì nhu cầu hồ tiêu chỉ tăng ở mức độ 2-2,5%/năm. Cụ thể, năm 2013, 2014 là năm giá hồ tiêu cao nhất, khoảng 230.000 đồng/kg. Khi giá tiêu lên đến đỉnh điểm như vậy, người nông dân ở các địa phương mở rộng diện tích tiêu. Thậm chí, tiêu còn được trồng ở cả những diện tích không đủ điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu với hy vọng đạt được giá trị cao. Ngoài Việt Nam, diện tích tiêu ở các nước khác như Brazil, Campuchia… cũng tăng lên. Gộp lại, cung hồ tiêu thế giới cao hơn cầu nên giá tiêu sẽ thấp.
Bộ NN&PTNT nhận định: Sản xuất hồ tiêu của Việt Nam được đánh giá chưa bền vững chủ yếu do diện tích trồng hồ tiêu ở nhiều vùng tăng nhanh, đặc biệt là ở các vùng không phù hợp, thâm canh quá cao trong giai đoạn giá tốt. Bên cạnh đó, sản xuất theo hướng GAP, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm còn chưa toàn diện; tổ chức sản xuất, sơ chế và chế biến sâu hồ tiêu còn nhiều hạn chế, chưa phát huy hết tiềm năng, lợi thế của ngành hồ tiêu…
Ông Nguyễn Nam Hải cho rằng, trước sự phát triển nóng như hiện nay cần tái cơ cấu lại ngành hồ tiêu Việt Nam. Trong đó, vấn đề mấu chốt đầu tiên là giảm diện tích. Những diện tích trước đây không đủ điều kiện trồng tiêu mà người nông dân vẫn phát triển dẫn đến sâu bệnh, năng suất thấp nên chuyển đổi trồng những cây khác hiệu quả hơn. Ngoài ra, hiện nay hồ tiêu chủ yếu XK thô, tỷ lệ tiêu trắng, tiêu nghiền quá thấp so với nguyên liệu xuất thô. Còn nhiều thứ để chế biến từ hồ tiêu mà Việt Nam chưa đẩy mạnh được, ví dụ như trong sinh học, y tế, chế biến thực phẩm chức năng hoặc những sản phẩm có liên quan đến nguyên liệu là hồ tiêu… Bởi vậy, ngành công nghiệp chế biến hồ tiêu phải hướng tới tạo ra sản phẩm mang tính chế biến sâu, tạo giá trị gia tăng, giúp giá tiêu cao hơn…
Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương): Thời gian tới, giải pháp quan trọng để ngành hồ tiêu phát triển bền vững là phải chuyển dịch cơ cấu sản phẩm, nâng tỷ lệ tiêu trắng XK đạt 30-40%, tiêu bột đạt 20% vào năm 2030; đa dạng hóa sản phẩm đáp ứng thị trường yêu cầu chất lượng cao như sản phẩm tiêu hữu cơ, tiêu đỏ, tiêu xay, nhựa hồ tiêu… Hiệp hội gia vị Mỹ, Đức, châu Âu cũng đã khuyến nghị, trong xu hướng nguồn cung quá lớn, nếu Việt Nam chỉ hướng đến sản xuất hồ tiêu để ăn thì đó là một sự lãng phí. Hồ tiêu làm mỹ phẩm, nước hoa, làm nguyên liệu thứ cấp cho các ngành khác phải là con đường cần tính đến bởi nhu cầu này trên toàn cầu là rất lớn…
Những năm gần đây diện tích hồ tiêu tăng rất nhanh. Năm 2001, cả nước có 35,3 nghìn ha; năm 2010 diện tích 51,5 nghìn ha; đến năm 2017 lên đến trên 151,9 nghìn ha; năm 2018 diện tích hồ tiêu có dấu hiệu giảm dần còn 149,8 nghìn ha và dự kiến năm 2019 khoảng 140 nghìn ha. Việt Nam trở thành quốc gia XK hồ tiêu lớn nhất thế giới từ năm 2001 với lượng XK đạt 56.509 tấn, chiếm 28,3% thị phần. Đến năm 2010, con số XK đạt 116.861 tấn và tỷ lệ này tăng lên 43,4%. Năm 2019, XK hồ tiêu Việt Nam chiếm gần 70% thị phần XK hồ tiêu thế giới. |
Tin liên quan
Xuất khẩu cá tra sắp cán đích 2 tỷ USD
14:56 | 16/12/2024 Xuất nhập khẩu
Xuất khẩu nhóm công nghiệp chế biến chế tạo phục hồi mạnh
15:10 | 13/11/2024 Kinh tế
Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng ở 59/63 địa phương
19:58 | 06/11/2024 Kinh tế
(INFOGRAPHICS) Hơn 747 tỷ USD: Kỷ lục mới của xuất nhập khẩu
14:46 | 24/12/2024 Infographics
Thủy sản vượt khó về đích xuất khẩu 10 tỷ USD
14:45 | 24/12/2024 Xuất nhập khẩu
6 nhóm hàng xuất khẩu tăng trưởng tỷ đô
10:32 | 24/12/2024 Xuất nhập khẩu
Nhóm hàng nhập khẩu đầu tiên cán mốc 100 tỷ USD
10:14 | 24/12/2024 Xuất nhập khẩu
Kim ngạch xuất nhập khẩu tiến tới mốc lịch sử khoảng 800 tỷ USD
15:45 | 23/12/2024 Xuất nhập khẩu
Xuất khẩu 2024 có thể lập đỉnh mới hơn 400 tỷ USD
09:38 | 23/12/2024 Xuất nhập khẩu
(INFOGRAPHICS) Xuất nhập khẩu nửa đầu tháng 12 có chiều hướng giảm
10:54 | 22/12/2024 Infographics
Xuất nhập khẩu chính thức đạt gần 750 tỷ USD
18:24 | 20/12/2024 Xuất nhập khẩu
Nhập khẩu từ Trung Quốc cao kỷ lục đạt hơn 130 tỷ USD
14:40 | 19/12/2024 Xuất nhập khẩu
Thị trường xuất khẩu đầu tiên cán mốc 100 tỷ USD
16:38 | 18/12/2024 Xuất nhập khẩu
Xuất siêu nông, lâm, thủy sản tăng trưởng hơn 50%
16:50 | 16/12/2024 Xuất nhập khẩu
Xuất khẩu của Việt Nam thu về gần 370 tỷ USD sau 11 tháng
15:53 | 13/12/2024 Xuất nhập khẩu
Xuất nhập khẩu có xu hướng giảm, khó đạt kỳ vọng 800 tỷ USD
11:09 | 13/12/2024 Xuất nhập khẩu
Tin mới
Năm 2025, mục tiêu sản xuất công nghiệp tăng khoảng 9-10%
TP Hồ Chí Minh tìm giải pháp phát triển nguồn nhân lực AI
Hải quan Hà Nội: 92% hồ sơ kiểm tra sau thông quan phát hiện vi phạm
Nguy cơ người nước ngoài câu kết sản xuất ma túy ở nước ta rất cao
Đảng bộ cơ quan Tổng cục Hải quan hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ chính trị
(Infographics) Tổng thu từ xuất nhập khẩu các tỉnh, thành vùng Tây Nguyên
10:50 | 15/12/2024 Hải quan
(INFOGRAPHICS) Kim ngạch hơn 67 tỷ USD, Hàn Quốc là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam
11:29 | 04/12/2024 Infographics
(INFOGRAPHICS): Tiêu chí lựa chọn doanh nghiệp tham gia chương trình tự nguyện tuân thủ
16:30 | 06/12/2024 Infographics
(INFOGRAPHICS) Tổng thu từ XNK các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ
16:33 | 06/12/2024 Xuất nhập khẩu
(INFOGRAPHICS) 66 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu tháng 11
14:29 | 12/12/2024 Infographics