Xử lý xe NK ưu đãi miễn trừ ngoại giao sử dụng không đúng mục đích

Kiểm tra xe ôtô tạm nhập tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Mộc Bài (Tây Ninh) Ảnh: T.B

Bộ Tài chính cho rằng, vướng mắc trong việc xử lý vấn đề này nằm tại các quy định hiện hành, đồng thời đã kiến nghị các biện pháp xử lý.

Cần phải có Quyết định của Thủ tướng Chính phủ

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã chủ trì phối hợp với các Bộ: Ngoại giao, Công an, Giao thông vận tải và Công Thương đánh giá tình hình thực hiện và đều cho rằng cần thiết phải ban hành Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc xử lý xe NK của các đối tượng được hưởng ưu đãi miễn trừ ngoại giao nhưng sử dụng không đúng mục đích. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, thực tế thời gian qua, công tác quản lý Nhà nước của các bộ đối với xe ô tô, xe mô tô để phục vụ nhu cầu công tác ngoại giao cũng như nhu cầu sinh hoạt dành cho các đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ tại Việt Nam chưa đồng bộ, còn chồng chéo; phối hợp giữa các bộ chưa chặt chẽ, dẫn đến công tác quản lý Nhà nước nói chung và quản lý của mỗi bộ nói riêng chưa thống nhất (hiện nay có khoảng 1.200 xe ô tô của đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ tại Việt Nam sử dụng không đúng mục đích từ năm 1988 đến nay).

Riêng về thủ tục hành chính đối với đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ tại Việt Nam chưa đáp ứng được công tác cải cách thủ tục hành chính theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Hiện tại, thủ tục hành chính đối với công tác quản lý của mỗi bộ chưa khoa học, nặng về thủ tục hành chính giấy tờ thủ công, khiến đối tượng phải nhiều lần làm thủ tục trực tiếp tại các bộ liên quan.

Bên cạnh đó, còn là những vướng mắc liên quan đến chính sách quản lý hàng hóa XNK khi đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ tại Việt Nam tạm NK miễn thuế xe ô tô đã qua sử dụng, chính sách thuế khi đối tượng chuyển nhượng xe ô tô tại Việt Nam, chế tài đối với việc chuyển nhượng và sử dụng xe ô tô tạm NK miễn thuế không đúng mục đích như: Quy định tạm NK xe ô tô đã qua sử dụng; về đối tượng nộp thuế khi thực hiện thủ tục chuyển nhượng xe ô tô; về cơ sở pháp lý để tính thuế khi đối tượng chuyển nhượng xe; về chế tài đối với việc chuyển nhượng và sử dụng xe ô tô tạm NK miễn thuế không đúng mục đích; về quy định trách nhiệm quản lý Nhà nước đối với các bộ và các tổ chức cá nhân liên quan…

Từ những bất cập trên, Bộ Tài chính cho rằng, trong Quyết định của Thủ tướng Chính phủ cần phải quy định rõ đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ tại Việt Nam nếu tạm NK xe ô tô đã qua sử dụng phải tuân thủ điều kiện, trình tự, thủ tục NK xe ô tô đã qua sử dụng như thế nào? Đối tượng được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ tại Việt Nam nếu tạm NK xe ô tô đang sử dụng là tài sản di chuyển theo đúng tiêu chuẩn, định lượng và đảm bảo các điều kiện gì? Đối tượng nộp thuế và căn cứ tính thuế khi thực hiện thủ tục chuyển nhượng xe ô tô, xe mô tô được quy định ra sao? Và chế tài đối với việc chuyển nhượng và sử dụng xe ô tô tạm NK miễn thuế không đúng mục đích?

Các biện pháp thực hiện

Trên cơ sở các vướng mắc đã đề cập, Bộ Tài chính đã kiến nghị các biện pháp xử lý:

Về đối tượng thực hiện thủ tục chuyển nhượng, kê khai, nộp thuế: Theo quy định tại Thông tư liên tịch số 03/2007/TTLT-BTC-BCT-BNG thì đối tượng thực hiện thủ tục, kê khai, nộp thuế là đối tượng ngoại giao, tuy nhiên, các đối tượng ngoại giao hết nhiệm kỳ đã về nước và tự ý chuyển nhượng xe cho cá nhân, tổ chức tại Việt Nam sử dụng nhưng không làm thủ tục chuyển nhượng, kê khai, nộp thuế theo quy định. Do vậy, để thanh khoản số xe ô tô của đối tượng ngoại giao sử dụng không đúng quy định, Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép đối tượng thực hiện thủ tục chuyển nhượng, kê khai, nộp thuế là người mua xe.

Về thời điểm thực hiện thủ tục chuyển nhượng, kê khai, tính thuế, nộp thuế: Theo thông tư 194/2010/TT-BTC thì thời điểm kê khai tính thuế là thời điểm chuyển nhượng, tuy nhiên không xác định được thời điểm chuyển nhượng do các đối tượng ngoại giao là đối tượng phải thực hiện thủ tục chuyển nhượng, kê khai, nộp thuế nhưng đã tự ý chuyển nhượng xe mà không khai báo. Do vậy, để thực hiện thanh khoản số xe này, cần có thời gian thông báo và yêu cầu người mua xe hiện đang sử dụng đến cơ quan Hải quan làm thủ tục chuyển nhượng, kê khai, nộp thuế thay cho đối tượng ngoại giao đã về nước. Thời gian này, Bộ Tài chính dự kiến là 90 ngày kể từ ngày Quyết định của Thủ tướng Chính phủ có hiệu lực thi hành.

Về căn cứ tính thuế: Theo quy định tại Nghị định số 149/2005/NĐ-CP thì căn cứ tính thuế là thời điểm chuyển nhượng trong đó thuế suất, tỉ giá tại thời điểm chuyển nhượng giá tính thuế được xác định trên cơ sở giá trị sử dụng còn lại của hàng hóa tính từ thời điểm đăng ký tờ khai đến thời điểm chuyển nhượng. Tuy nhiên, việc xác định thời điểm chuyển nhượng đã gặp khó. Do vậy, để đảm bảo khả thi, dễ thực hiện và khuyến khích các đối tượng đang sử dụng xe ngoại giao không đúng quy định tự giác ra làm thủ tục, kê khai, nộp thuế, Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép xác định căn cứ tính thuế là thời điểm kê khai, trong đó thuế suất, tỉ giá tại thời điểm kê khai. Riêng về trị giá tính thuế được xác định trên cơ sở giá trị sử dụng còn lại của hàng hóa tính từ thời điểm đăng ký tờ khai đến thời điểm kê khai.

Về xử lý vi phạm: theo quy định tại Nghị định 97/2007/NĐ-CP, việc xử phạt đối với người mua xe sẽ không phù hợp với chế tài xử phạt hiện nay, vì chế tài này áp dụng đối với người thực hiện việc chuyển nhượng (đối tượng ngoại giao), có hành vi tự ý thay đổi mục đích sử dụng. Tuy nhiên, đối tượng ngoại giao đã hết nhiệm kỳ trở về nước, nên không có cơ sở và đối tượng để xử phạt. Bên cạnh đó, theo đề nghị đã nêu trên, đối tượng thực hiện chuyển nhượng, kê khai, nộp thuế và thanh khoản số xe tồn tại hiện nay là người mua xe. Do vậy, Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép trong thời hạn dự kiến 90 ngày kể từ ngày Quyết định của Thủ tướng có hiệu lực thi hành, nếu người mua tự giác đến thực hiện thủ tục chuyển nhượng, kê khai, tính thuế thì sẽ không bị xử phạt về hành vi tự ý chuyển nhượng.

Trường hợp quá 90 ngày, người mua xe không tự giác đến thực hiện thủ tục chuyển nhượng, kê khai, tính thuế thì coi như đã vi phạm về hành vi sử dụng xe bất hợp pháp. Do vậy, đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép xử dụng chế tài tịch thu xe và giao Bộ Công an, Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao và các bộ, ngành, tổ chức cá nhân liên quan có trách nhiệm phát hiện, thông báo kịp thời và giao hồ sơ, tang vật, phối hợp với Tổng cục Hải quan xử lý theo quy định của pháp luật.

Bộ Tài chính cho biết, trong quá trình soạn thảo những nội dung này, Bộ Tài chính đã xin ý kiến tham gia của các Bộ: Tư pháp, Công an, Công Thương, Ngoại giao, Giao thông vận tải. Về cơ bản, các bộ đã nhất trí với nội dung của dự thảo Quyết định.

Thu Trang