 |
PGS.TS. Nguyễn Văn Nam, Chủ tịch hội đồng Viện nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh |
Thưa ông, trong tình hình dịch Covid-19 hiện nay, các DN Việt Nam nói chung nên có những phương án ứng phó như thế nào?
Dịch Covid-19 được đánh giá là nguy hiểm và sẽ có ảnh hưởng mạnh đến nền kinh tế toàn cầu nói chung và các DN nói riêng. Tuy vậy, Việt Nam được đánh giá là đã và đang làm đúng các biện pháp phòng chống dịch nên sẽ có khả năng đẩy lùi được dịch bệnh trong thời gian tới, vì thế, các DN vẫn có thể yên tâm làm việc, hoạt động bình thường. Thậm chí, các DN ngành y dược, sản xuất các thiết bị y tế phải đẩy mạnh sản xuất. Nhưng trong giai đoạn phòng chống dịch hiện nay, với các DN nói chung, để đảm bảo hoạt động kinh doanh được thông suốt, các DN phải chú trọng áp dụng các cơ chế phòng bệnh theo quy định như vệ sinh môi trường, tẩy rửa, sát trùng nơi làm việc, nhà xưởng; rà soát người ra, người vào nơi làm việc…
Theo ông, các DN chịu ảnh hưởng trực tiếp nên có chiến lược như thế nào để khắc phục thiệt hại?
Hiện nay, ngành đang chịu ảnh hưởng trực tiếp là các DN du lịch bởi lượng khách từ Trung Quốc rất lớn. Vì thế, các DN nên chuyển sang các thị trường du lịch khác, có thể áp dụng các chương trình khuyến mãi để thu hút du lịch tại các thị trường chưa xảy ra dịch bệnh. Với các DN sản xuất, chịu thiệt hại do bị hạn chế hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc thì cũng có thể thay đổi mặt hàng, tìm thị trường mới hoặc nguồn hàng mới để thay thế, phải chấp nhận tốn chi phí cao hơn.
Tuy nhiên, đây chỉ là những biện pháp trước mắt, các DN phải tìm ra các chiến lược lâu dài. Đợt dịch bệnh này chính là lời cảnh báo đối với các DN không chịu đa dạng hóa thị trường, lệ thuộc nhiều vào một thị trường là Trung Quốc. Các DN Việt Nam lâu nay thường “tính ngắn”, thấy ở đâu có lợi nhanh là tập trung làm. Hơn nữa, Trung Quốc là thị trường “dễ tính” nên các DN Việt Nam thường ít tập trung vào nâng cao chất lượng, xuất khẩu theo đường tiểu ngạch nên khi việc xuất nhập khẩu với Trung Quốc bị hạn chế, các DN rơi ngay vào bế tắc. Do đó, các DN Việt Nam phải tính tới chiến lược đa dạng hóa thị trường, thay đổi phương thức kinh doanh, không nên “bỏ trứng vào một giỏ”. Các DN phải tính tới các biện pháp để nâng cao giá trị sản phẩm, chuyển sang sản xuất “tinh”, hạn chế sản xuất “thô”, chuyển sang xuất khẩu chính ngạch hoặc dùng các biện pháp bảo hiểm, đảm bảo hàng hóa... để giảm thiểu thiệt hại khi có rủi ro xảy ra.
Về phía cơ quan nhà nước, theo ông, nên có sự hỗ trợ như thế nào cho DN trong giai đoạn sắp tới?
Nhà nước đã có những biện pháp hỗ trợ DN chịu ảnh hưởng rất kịp thời như: Giảm lãi suất, hỗ trợ tài chính bằng các gói tín dụng ưu đãi, mở rộng thị trường, miễn giảm thuế… Tuy nhiên, về lâu dài, các cơ quan quản lý phải tìm các biện pháp giúp DN, nhất là DN nhỏ và vừa trong nước nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững. Các biện pháp này có thể được thực hiện thông qua hoạt động nâng cao môi trường kinh doanh, tháo gỡ khó khăn cho DN hoạt động. Mặc dù những giải pháp này đã và đang được thực hiện, nhưng sắp tới phải có những thay đổi để phù hợp hơn với thực tế, phải tăng cường hỗ trợ DN tìm kiếm và mở rộng thị trường, tăng cường các biện pháp chuyển giao công nghệ, kết nối giữa các DN…
Đặc biệt, với kinh nghiệm từ nhiều lần “giải cứu” thời gian gần đây, chúng ta phải có chiến lược về chuỗi cung ứng hàng hóa nội địa, để khi xuất khẩu bị hạn chế vì rủi ro thì có thể chuyển sang đẩy mạnh tiêu thụ nội địa. Bởi rõ ràng, người dân không thể đi “giải cứu” hàng hóa cho nông dân và DN mãi, mà phải có giải pháp căn cơ, triệt để hơn.
Xin cảm ơn ông!
Hương Dịu (thực hiện)
