Sửa Luật Quản lý thuế: Kiểm toán nhà nước phải chịu trách nhiệm đến cùng với kết luận của mình

	Sửa Luật Quản lý thuế: Thể hiện sự cầu thị và tôn trọng ý kiến góp ý
	Tiếp thu ý kiến sửa Luật Quản lý thuế: Không nên thành lập Hội đồng xem xét xóa nợ thuế
	Tiếp thu ý kiến Sửa đổi Luật Quản lý thuế: Làm rõ trách nhiệm của các cơ quan liên quan

Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng giải trình tại phiên họp sáng nay.

Kiểm toán kết luận nhưng Thuế lại bị kiện?

Về nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Kiểm toán nhà nước và cơ quan Thanh tra nhà nước, tại kỳ họp thứ 6, rất nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã tham gia ý kiến. Trong đó đề nghị chỉnh lý lại quy định này đảm bảo phù hợp với quy định pháp luật về kiểm toán nhà nước và tranh tra. Cụ thể, trường hợp cơ quan Kiểm toán nhà nước, Thanh tra nhà nước thực hiện kiểm toán, thanh tra cơ quan quản lý thuế mà có phát sinh truy thu thuế thì có trích lục gửi cơ quan thuế và đối tượng nộp thuế. Trên cơ sở đó cơ quan thuế ra quyết định nộp thuế, nếu kiểm toán và thanh tra sai, bị kiện thì phải chịu trách nhiệm về kết luận của mình.

Tiếp thu những đóng góp đó của ĐBQH, trong dự thảo mới trình ra Quốc hội, cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo chỉnh lý theo hướng nếu cơ quan Kiểm toán nhà nước, Thanh tra nhà nước trực tiếp kiểm toán, thanh tra người nộp thuế mà có nội dung kiến nghị về nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước thì người nộp thuế có trách nhiệm thực hiện theo kiến nghị của cơ quan Kiểm toán nhà nước, Thanh tra nhà nước.

Quy định như trên là phù hợp với quy định pháp luật về kiểm toán nhà nước và thanh tra. Trường hợp người nộp thuế không đồng ý với kiến nghị của Kiểm toán nhà nước, Thanh tra nhà nước thì người nộp thuế có quyền khiếu nại, khởi kiện các cơ quan này theo quy định của Luật Khiếu nại và Luật Tố tụng hành chính.

Giải trình thêm về điều này khi được Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển chỉ định, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nêu: Luật Kiểm toán Nhà nước quy định, báo cáo kiểm toán bắt buộc phải thực hiện nhưng báo cáo này không phải là quyết định cuối cùng và chính điều này liên quan đến giải quyết khiếu nại, khiếu kiện.

Trong thực tiễn, khi chấp hành kết luận của Kiểm toán Nhà nước, cơ quan Thuế ra quyết định thu thuế của người nộp thuế theo kết luận kiểm toán tại cơ quan quản lý thuế thì cũng đã xảy ra nhiều trường hợp người nộp thuế chưa đồng tình.

“Một số trường hợp không đồng ý, kiện ra tòa và là kiện quyết định truy thu thuế của cơ quan Thuế, chứ không phải kiện quyết định của Kiểm toán Nhà nước” – Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết và những trường hợp này thời gian qua rất phức tạp.

Đưa ví dụ thực tiễn, người đứng đầu Bộ Tài chính cho hay: Cách đây 2 tuần, theo chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Tài chính họp với Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp và các bộ có liên quan, bàn về phương án xử lý kết luận của Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra tại một số đơn vị, trong đó có Công ty Unilever.

“Như Unilever, kiểm toán đưa ra số liệu ban đầu truy thu hơn 870 tỷ đồng, lần thứ 2 là hơn 500 tỷ đồng, lần thứ 3 là hơn 300 tỷ đồng. Bây giờ cuối cùng cũng thống nhất đồng ý truy thu hơn 300 tỷ đồng” – Bộ trưởng dẫn chứng và cho rằng trường hợp này, nếu ra quyết định ngay truy thu theo kết luận của Kiểm toán thì công ty sẽ kiện cơ quan Thuế ra tòa, cơ quan Thuế phải giải trình. Do vậy, cần phải lưu ý vấn đề này.

Chỉ DN là tổn hại

Ghi nhận các ý kiến chuyên gia xung quanh vấn đề này, Báo Hải quan được biết: Thực tế, cứ 10 vụ kiện của doanh nghiệp, người nộp thuế với kết luận của cơ quan Kiểm toán nhà nước về nghĩa vụ thuế thì có đến 8 cuộc người nộp thuế kiện cơ quan Thuế. Kết quả, cơ quan Thuế đều thua và phải chịu toàn bộ án phí tại tòa án và nổi bật nhất chính là vụ việc tại Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) và Công ty Unilever Việt Nam. Đến thời điểm này vẫn chưa xử lý xong và cơ quan Thuế chưa thu được tiền thuế.

Theo bà Nguyễn Thị Cúc – Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, với mỗi sự việc như vậy, thiệt hại cho doanh nghiệp là rất đáng kể. Bên cạnh vấn đề về tiền nộp thuế, uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp cũng bị tổn hại nghiêm trọng vì bị cho là trốn thuế với số tiền hàng chục, hàng trăm thậm chí hàng nghìn tỷ đồng. Đây mới là vấn đề khó xử lý.

Vị chuyên gia này cho rằng, cơ quan Kiểm toán nhà nước cần phải chịu trách nhiệm đến cùng. Bà Cúc khuyến nghị trong Luật Quản lý thuế (sửa đổi) cần nêu rõ 2 trường hợp.

Trường hợp thứ nhất: Cơ quan Kiểm toán nhà nước thanh tra trực tiếp tại doanh nghiệp thì phải chịu trách nhiệm trước kết quả kiểm toán đó. Ví dụ như số thu thuế cơ quan Kiểm toán đề nghị là 300 tỷ đồng thì Kiểm toán phải "bảo vệ" con số đó. Và khi doanh nghiệp có khiếu nại sẽ phải trực tiếp khiếu nại với cơ quan Kiểm toán để xử lý chứ không phải cơ quan Thuế.

Trường hợp thứ hai là Kiểm toán nhà không trực tiếp kiểm toán doanh nghiệp mà thông qua cơ quan Thuế. Từ đó, khi phát hiện hồ sơ phải thay đổi số thuế thì cơ quan Kiểm toán cũng phải chuyển trích lục cho cơ quan Thuế, sau đó cơ quan Thuế sẽ giải trình. Cuối cùng, khi cơ quan Thuế tính lại số thuế của doanh nghiệp để ra thông báo thu cũng phải căn cứ theo quy định của pháp luật.

"Đơn vị nào làm sai thì đương nhiên đơn vị đó phải chịu trách nhiệm. Như vậy mới đúng. Do vậy, Luật Quản lý thuế (sửa đổi) cần quy định rõ về chịu trách nhiệm trong mỗi quyết định, kết luận thanh tra Kiểm toán nhà nước", bà Cúc nói.