Những toan tính đằng sau cuộc cải tổ nội các ở Nhật Bản

	Nhật Bản tăng ngân sách quốc phòng kỷ lục, mục tiêu là ai?
	Cuộc đua phát triển robot giao hàng tại Nhật Bản
	Nhật Bản phát triển đội máy bay chiến đấu mới

Thủ tướng Shinzo Abe cùng các thành viên nội các.

Với tỷ lệ ủng hộ tương đối cao và những thắng lợi trong các cuộc bầu cử gần đây, Thủ tướng Abe hy vọng sẽ tiếp tục duy trì một môi trường thuận lợi bởi ông dự định sẽ thực hiện cam kết tăng thuế tiêu dùng vào tháng 10 tới.

Trong cuộc cải tổ nội các mới đây, Thủ tướng Abe đã bổ sung thêm các gương mặt mới, trong đó có việc bổ nhiệm ông Shinjiro Koizumi, một ngôi sao đang lên trên chính trường Nhật Bản, làm Bộ trưởng Môi trường. Đây được coi là một nỗ lực của ông Abe nhằm tăng tỷ lệ ủng hộ đối với nội các và nuôi dưỡng tài năng tương lai trong đảng cầm quyền để kế nhiệm ông. Mặc dù vậy, Thủ tướng Abe chủ yếu vẫn đặt niềm tin vào những người đã ủng hộ mình trong thời gian dài và những đồng minh đáng tin cậy để đảm bảo rằng việc điều hành chính phủ sẽ diễn ra thuận lợi, trong khi phó thác việc duy trì đoàn kết trong nội bộ đảng cho những “nhân vật nặng ký” – những người trung thành với ông.

Giáo sư Masahiro Iwasaki tại Đại học Nihon nhận định việc thiết lập nội các mới cũng đồng nghĩa với việc tạo nền tảng để Thủ tướng Abe thúc đẩy mục tiêu sửa đổi Hiến pháp và có thể tìm cách ở lại thêm một nhiệm kỳ mới sau khi nhiệm kỳ hiện nay kết thúc vào tháng 9/2021.

Các nhà quan sát cho rằng việc Thủ tướng Abe quyết định giữ lại Chánh Văn phòng Nội các Yoshihide Suga và Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Taro Aso - những người đã tạo nên "xương sống" của chính quyền Abe kể từ năm 2012 – là một dấu hiệu cho thấy ông Abe muốn giữ nguyên hiện trạng. Do Thủ tướng Abe đã nói rằng ông sẽ thiết lập một đội ngũ có thể “tỏa sáng” trong nhiều gương mặt ở LDP, việc bổ nhiệm những người có thể kế nhiệm ông vào các vị trí trong nội các cũng là một bước đi chiến lược nhằm đảm bảo sự trung thành của họ và củng cố nền tảng quyền lực.

Ngoài Bộ trưởng Môi trường Koizumi, danh sách nội các mới bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Taro Kono, một chính khách độc lập được đào tạo ở Mỹ, và Bộ trưởng Ngoại giao Toshimitsu Motegi, một nhà thương thuyết giỏi và mạnh mẽ trong các cuộc đàm phán thương mại song phương với Mỹ. Bộ trưởng Y tế, Lao động và Phúc lợi Katsunobu Kato là một phụ tá thân cận của ông Abe, người đã từng đóng vai trò Phó Chánh Văn phòng Nội các.

Chánh Văn phòng Nội các Suga, cánh tay phải của Thủ tướng Abe, được đồn đoán là một đối thủ sau khi ông thông báo niên hiệu mới của Nhật hoàng. Phó Giáo sư Hitoshi Komiya tại Đại học Aoyama Gakuin nói: “Có vẻ như Thủ tướng Abe nghĩ rằng ông Kono đã trở thành một ngoại trưởng kiệt xuất. Vì vậy, ông đã điều chuyển ông Kono sang vị trí Bộ trưởng Quốc phòng và thay thế bằng ông Motegi. Điều này phát đi tín hiệu rằng cả hai chính trị gia này đều là những người có khả năng kế nhiệm Thủ tướng Abe”.

Trong khi đó, Phó Giáo sư Komiya, chuyên gia về lịch sử đương đại của Nhật Bản và am hiểu về LDP, nhận định: “Cuộc chiến kế nhiệm ông Abe sẽ tiếp tục. Tuy nhiên, tôi nghi ngờ rằng Thủ tướng Abe tỏ ra nghiêm túc về việc nuôi dưỡng những người kế nhiệm tới mức vị trí của ông sẽ bị thách thức”.

Thủ tướng Abe, người đã nắm quyền từ năm 2012, sắp trở thành vị Thủ tướng có thời gian phục vụ lâu nhất ở Nhật Bản vào tháng 11 tới. Tuy nhiên, ông vẫn còn 2 năm nữa trong nhiệm kỳ hiện tại. Nếu ông Abe muốn tiếp tục nắm quyền sau khi nhiệm kỳ hiện nay kết thúc, điều này đòi hỏi phải có sự thay đổi trong điều lệ của LDP.

Tham vọng muốn tiếp tục nắm quyền của Thủ tướng Abe có thể thấy rõ qua việc ông Abe chọn ông Toshihiro Nikai chứ không phải ông Fumio Kishida, một trong những ứng cử viên tiềm năng có thể kế nhiệm Thủ tướng Abe, cho chiếc ghế Tổng Thư ký LDP - vị trí số 2 trong đảng này. Các nhà phân tích chính trị kỳ vọng Thủ tướng Abe sẽ đẩy nhanh việc sửa đổi Hiến pháp trước khi nhiệm kỳ hiện tại kết thúc và cho rằng ông Nikai sẽ phù hợp hơn về mặt kỹ năng điều phối. Tuy nhiên, Thủ tướng Abe, cùng với LDP, đang phải đối mặt với một rào cản lớn hơn đó là không có sự ủng hộ của phe đối lập. Hiện tại, các lực lượng ủng hộ việc sửa đổi Hiến pháp vẫn chưa hội đủ đa số 2/3 ghế tại Thượng viện cần thiết để khởi động tiến trình sửa đổi Hiến pháp.