Nên tăng tuổi nghỉ hưu khi kết thúc thời kỳ dân số vàng?

	Dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi: Có gì mới?
	Dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi: Đề xuất hai phương án tăng khung giờ làm thêm

Quang cảnh hội thảo.

Tăng tuổi nghỉ hưu, bao giờ là hợp lý?

Theo đánh giá của Hiệp hội Dệt may Việt Nam, dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi đã tiếp thu rất nhiều ý kiến của các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp để sửa đổi, bổ sung Bộ luật Lao động 2012. Tuy nhiên trong dự thảo có gần 20 nội dung cần có quy định của Chính phủ. Vì vậy, kèm theo dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi nên soạn thảo Nghị định của Chính phủ, Thông tư của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho các nội dung trong Bộ luật Lao động sửa đổi cần Nghị định, Thông tư hướng dẫn. Tránh trường hợp như Bộ luật Lao động 2012 trước đây đã xảy ra tình trạng có rất nhiều Nghị định, Thông tư ban hành chồng chéo sau khi Bộ luật Lao động 2012 có hiệu lực.

Một trong những vấn đề được khá nhiều ý kiến từ các Hiệp hội doanh nghiệp cho ý kiến góp ý trong hội thảo chính là quy định về tăng tuổi nghỉ hưu. Theo dự thảo Bộ luật Lao động sửa đổi tuổi nghỉ hưu của người lao động làm việc trong điều kiện lao động bình thường là nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi, thời điểm tăng là từ 1/1/2021 với 2 phương án lộ trình: Phương án 1 là tăng mỗi năm 3 tháng đối với nam và 4 tháng đối với nữ. Phương án 2 là tăng mỗi năm 4 tháng đối với nam và 6 tháng đối với nữ. Đối với những ngành nghề đặc biệt, người lao động được quyền nghỉ hưu sớm, hoặc muộn hơn 5 tuổi so với tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường.

Góp ý về quy định này, Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam Trương Văn Cẩm cho rằng, từ góc độ ngành dệt may chúng tôi cho rằng việc điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu đưa vào quy định trong dự thảo lần này chưa phải là thời điểm thích hợp.

Phân tích kỹ hơn về vấn đề này, theo ông Cẩm, Việt Nam vẫn đang trong thời kỳ dân số vàng, khả năng còn kéo dài đến năm 2035. Bên cạnh đó, lao động làm việc trong bộ máy hành chính sự nghiệp hiện nay vẫn đang trong tình trạng dư thừa, nếu tăng tuổi nghỉ hưu mà không thực hiện tinh giảm biên chế tốt sẽ duy trì một máy kém hiệu quả. Trong khi đó, chúng ta hiện nay đang có khoảng 220.000 sinh viên tốt nghiệp không có việc làm.

“Tuổi thọ người Việt Nam hiện tại cao chủ yếu do tiến bộ về y tế nhưng điều này không đồng nghĩa với khả năng làm việc khi tuổi cao, đặc biệt là các ngành dệt may, da giày cần nhanh tay, nhanh mắt, nhanh chân, người lao động phải ra khỏi dây chuyền rất sớm.

Việc tăng tuổi nghỉ hưu sẽ làm giảm tỷ lệ hưởng lương hưu, hình thành một tầng lớp người dân có thu nhập rất thấp là những người hưởng lương hưu khi về hưu trước tuổi. Vì vậy, chúng tôi đề nghị thời điểm tăng tuổi nghỉ hưu khi Việt Nam kết thúc thời kỳ cơ cấu dân số vàng, Việt Nam trở thành nước công nghiệp và các cơ quan Nhà nước khu vực hành chính sự nghiệp đã tiến hành tinh giản bộ máy đến mức hợp lý. Đặc biệt khi tăng tuổi nghỉ hưu nên tăng cho khu vực hành chính sự nghiệp trước, khu vực sản xuất cần có độ trễ, có thể từ 5-10 năm”, ông Cẩm đề xuất.

Đồng tình với quan điểm của ông Trương Văn Cẩm, theo ông Bùi Đức Thịnh, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần May Sông Hồng, đối với các doanh nghiệp sản xuất như ngành dệt may, da giày không nên tăng tuổi nghỉ hưu bởi đặc thù của ngành dệt may là cần sự tỉ mẩn và thông thường lao động khi đến tuổi đã khó có thể tiếp tục làm việc trên dây chuyền vì vậy chỉ nên tăng tuổi nghỉ hưu đối với những lao động thuộc khu vực hành chính sự nghiệp.

Đề xuất không nghỉ bù dịp tết Âm lịch

Một vấn đề nữa được các doanh nghiệp đưa ra nhiều ý kiến trái chiều là về thời gian nghỉ tết Âm lịch hiện đang được đề xuất theo hai phương án. Phương án 1 là người lao động được nghỉ 5 ngày tết Âm lịch; nếu ngày nghỉ tết Âm lịch trùng với ngày nghỉ hàng tuần thì không được nghỉ bù. Phương án 2 là giữ nguyên như hiện hành, người lao động được nghỉ 5 ngày tết Âm lịch; nếu ngày nghỉ tết Âm lịch trùng với ngày nghỉ hàng tuần thì được nghỉ bù vào ngày kế tiếp.

Theo Phó Chủ nhiệm Uỷ ban các vấn đề xã hội của Quốc hội Bùi Sỹ Lợi, phương án nghỉ tết Âm lịch không nên sửa đổi vì hiện đang thực hiện ổn định. Ông Trương Văn Cẩm cũng đồng tình với quan điểm này, bởi hiện nay lao động dệt may có số đông là quê xa, có những doanh nghiệp dệt may trong Nam còn cho người lao động nghỉ đến 15 tháng Giêng để người lao động ở xa có điều kiện về quê ăn Tết với gia đình.

Đứng ở góc độ là một doanh nghiệp sản xuất, ông Bùi Đức Thịnh lại đề xuất nên thực hiện theo phương án 2 là không được nghỉ bù bởi trên thực tế hiện nay hoạt động sản xuất của doanh nghiệp phụ thuộc rất nhiều vào các đơn hàng, phụ thuộc vào cả sự chênh lệch về múi giờ trên thế giới nên việc được nghỉ bù sẽ gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của doanh nghiệp.

Nhiều doanh nghiệp cũng cho rằng không nên bổ sung thêm ngày nghỉ Lễ là ngày 27/7 bởi không nên xoáy sâu thêm những chuyện đã qua. Sẽ ý nghĩa hơn nếu người lao động vẫn đi làm, nhà nước khuyến khích người lao động sử dụng tiền ngày công đó để tri ân người có công, thay vì nghỉ.

Về thời gian làm việc của công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan hành chính, tổ chức chính trị - xã hội. ông Cẩm cũng cho rằng không nên quy định “chốt” cứng nhắc mà Nhà nước nên cân nhắc quy định thời gian làm việc của khu vực này một cách hợp lý, linh hoạt phù hợp với thời gian đến lớp của các cháu từ nhà trẻ, mẫu giáo, học sinh, sinh viên và phù hợp với các yêu cầu giải quyết thủ tục hành chính cho người dân không nên tạo ra ách tắc giao thông.