Mục tiêu hậu chiến thắng của liên minh cầm quyền Nhật Bản

Chiến thắng ở Thượng viện sẽ giúp Thủ tướng Shinzo Abe có được một Chính phủ ổn định.

Kết quả kiểm phiếu cuối cùng cho thấy liên minh của ông Abe đã giành được 2/3 số ghế tại Thượng viện 121 ghế. Con số này đồng nghĩa với việc liên minh cầm quyền sẽ nắm giữ thế “siêu đa số” tại Thượng viện, đủ để thông qua dự thảo sửa đổi Hiến pháp. Chiến thắng này còn giúp Thủ tướng Abe củng cố quyền lực trong Chính phủ nắm quyền từ năm 2012, với cam kết tái khởi động nền kinh tế và triển khai các chính sách nới lỏng tiền tệ, chi tiêu tài chính và hàng loạt cải cách.

Kết quả của cuộc bầu cử không khiến dư luận ngạc nhiên, song chiến thắng áp đảo của liên minh cầm quyền, với thực tế là Thủ tướng Abe có thể đã xóa bỏ mọi trở ngại đối với các mục tiêu sửa đổi Hiến pháp khi giành thế "siêu" đa số tại lưỡng viện Quốc hội Nhật Bản đã làm không ít cử tri bất ngờ. Mọi nỗ lực sửa đổi hiến pháp chắc chắn sẽ khiến chính trường Nhật Bản dậy sóng và nhiều nhà lãnh đạo LDP từng tuyên bố việc sửa đổi Điều 9 sẽ không phải là ưu tiên hàng đầu của họ. Phát biểu trên truyền hình, Thủ tướng Abe nói rằng vẫn còn quá sớm để bàn về các nội dung sửa đổi cụ thể, trong khi Phó Chủ tịch LDP cho biết họ sẽ phải tiến hành các cuộc thảo luận với phe đối lập. Thủ tướng Abe nói: “Tôi còn hai năm nhiệm kỳ (với tư cách chủ tịch LDP) nữa, và đây là một mục tiêu của đảng, bởi vậy tôi muốn giải quyết nó thật cẩn trọng”.

Thủ tướng Abe coi cuộc bầu cử thượng viện lần này là một cuộc trưng cầu ý dân đối với chính sách kinh tế “Abenomics” mà ông khởi xướng. Thủ tướng Abe nói rằng chiến thắng trong cuộc bầu cử là bằng chứng chứng minh các cử tri tin tưởng vào chính sách kinh tế của ông, dù chiến thắng chưa được thuyết phục do tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu thấp. Hãng thông tấn Kyodo cho biết có khoảng 54% cử tri đi bỏ phiếu, chỉ nhỉnh hơn số cử tri tham gia cuộc bầu cử thượng viện cách đây 3 năm. Đảng Dân chủ đối lập đã liên minh cùng 3 chính đảng nhỏ hơn, trong đó có đảng Cộng sản Nhật Bản, để tìm cách cản trở phe ủng hộ cải cách hiến pháp giành thế siêu đa số.

Trong bối cảnh ngành năng lượng có nhiều dấu hiệu suy thoái, Chính phủ Nhật Bản dự định lên kế hoạch triển khai gói kích thích hậu bầu cử với giá trị có thể lên tới 10 nghìn tỷ yen (khoảng 99 tỷ USD). Thủ tướng Abe đã từ chối thông tin chi tiết về quy mô gói hỗ trợ, trong khi các nhà kinh tế lo ngại Chính phủ có thể sẽ lựa chọn các dự án cơ sở hạ tầng tốn kém thay vì triển khai các cải cách cơ cấu chặt chẽ hơn. Thủ tướng Abe cũng cho biết ông sẽ tái cơ cấu nội các song không nói rõ thời điểm và cách thức tiến hành. Có nhiều ý kiến cho rằng ông Abe có thể sẽ thay thế Bộ trưởng Tài chính Taro Aso, 75 tuổi. Bộ trưởng phụ trách đảo Okinawa và các vùng lãnh thổ phương Bắc Aiko Shimajiri và Bộ trưởng Tư pháp Mitsuhide Iwaki đã để mất ghế trong cuộc bầu cử ngày 10-7. Có thể nói thất bại tại Okinawa là cú đòn giáng đối với kế hoạch mà Mỹ và Nhật Bản đang xúc tiến nhằm tái bố trí căn cứ hải quân của lực lượng Lính thủy đánh bộ Mỹ tại hòn đảo này.

Theo các cuộc thăm dò ý kiến, đa số cử tri cho rằng không cần thiết phải sửa đổi Hiến pháp và thực tế là đối tác liên minh cầm quyền của LDP, đảng Komeito, cũng tỏ ra khá chần chừ trong việc sửa đổi Điều 9. Chủ tịch đảng Komeito Yoshihisa Inoue cho biết chính đảng này vẫn chưa thống nhất về các nội dung sửa đổi. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng Thủ tướng Abe có thể sẽ tìm cách để đẩy nhanh tiến trình sửa đổi Hiến pháp hơn là chú trọng vào kinh tế.