Lợi nhuận ngân hàng đối mặt nhiều áp lực cuối năm

	Lợi nhuận bán niên của SHB tăng mạnh 84% so với cùng kỳ
	Ngân hàng công bố lợi nhuận "khủng"
	8,5% tổ chức tín dụng dự kiến lợi nhuận tăng trưởng âm trong năm 2022

Top 10 ngân hàng có thu nhập lãi thuần cao nhất 9 tháng năm 2022. Biểu đồ: H.Dịu

Theo báo cáo tài chính quý 3/2022 của các ngân hàng, lợi nhuận 9 tháng năm 2022 tăng mạnh, chủ yếu huy động được nhiều nguồn vốn rẻ trong khi lãi suất cho vay vẫn ở mức bình thường.

Cụ thể, BIDV là ngân hàng có tổng thu nhập hoạt động cao nhất hệ thống với 49.800 tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ, trong đó, thu nhập lãi thuần đạt 40.386 tỷ đồng, tăng 16% so với cùng kỳ năm trước. VPBank cũng có tổng thu nhập đạt 45.029 tỷ đồng, tăng 36% so với cùng kỳ, trong đó, thu nhập lãi thuần đạt 30.738 tỷ đồng, tăng 19% so với cùng kỳ. MB và Techcombank đạt lần lượt 26.394 tỷ đồng và 23.470 tỷ đồng thu nhập lãi thuần...

Theo tính toán sơ bộ từ báo cáo tài chính, lũy kế 9 tháng đầu năm 2022, tổng lợi nhuận trước thuế của 27 ngân hàng đạt 192,501 tỷ đồng, tăng 33% so với cùng năm trước nhờ thu nhập lãi thuần tăng 18%, chi phí dự phòng rủi ro tín dụng giảm nhẹ 1%.

Tuy nhiên, theo kết quả cuộc điều tra xu hướng kinh doanh của các tổ chức tín dụng quý 4/2022 do Ngân hàng Nhà nước thực hiện, hơn 70% tổ chức tín dụng kỳ vọng tình hình kinh doanh sẽ cải thiện hơn trong quý và cả năm 2022 nhưng mức độ kỳ vọng cải thiện thấp hơn so với kỳ vọng tại kỳ điều tra trước. Về lợi nhuận trước thuế trong năm 2022, mặc dù đa số dự kiến tăng trưởng dương so với năm 2021 nhưng vẫn có gần 7% tổ chức tín dụng dự kiến lợi nhuận tăng trưởng âm trong năm 2022 và khoảng 5% ước tính lợi nhuận không thay đổi.

Theo đánh giá của các chuyên gia Công ty Chứng khoán Agribank (Agriseco Research), lợi nhuận ngành ngân hàng trong năm 2022 và 2023 sẽ khó duy trì tăng trưởng cao như giai đoạn 2020-2021. Động lực tăng trưởng của nhóm bị suy giảm khi dư địa tăng trưởng tín dụng không còn nhiều và NIM chịu áp lực do lãi suất đầu vào có xu hướng tăng trong khi lãi suất cho vay khó tăng theo tương ứng.

Tương tự, nhóm phân tích của Công ty Chứng khoán VNDirect cũng cho rằng, với mục tiêu hàng đầu là kiểm soát lạm phát và ổn định vĩ mô hiện nay, ít có khả năng các ngân hàng thương mại được nhận thêm hạn mức tín dụng từ giờ cho đến hết năm. Bên cạnh đó, lãi suất huy động và lãi suất liên ngân hàng tăng nhanh sẽ gây áp lực lên chi phí vốn kể từ thời điểm này cho đến ít nhất là nửa đầu năm 2023.

Diễn biến trên thị trường cho thấy, lãi suất đã bắt đầu tăng từ đầu quý 3/2022 trước đà tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), đẩy áp lực duy trì NIM hợp lý ngày càng khó khăn khi mặt bằng lãi suất huy động tăng, lãi suất cho vay không tăng tương ứng. Các chuyên gia của VNDirect cho rằng, lãi suất cho vay khó có thể theo kịp với chi phí huy động vốn tăng cao do Ngân hàng Nhà nước đã và đang yêu cầu các ngân hàng thương mại duy trì mặt bằng lãi suất cho vay phù hợp để hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước.

Thông thường, các ngân hàng phải duy trì NIM ở mức 3-4% để đảm bảo lợi nhuận, nhưng hiện mức này tại nhiều ngân hàng khá thấp. Theo đó, NIM quý 3/2022 của một số ngân hàng giảm so với cùng kỳ năm 2021 như VPBank (giảm 0,96%), TPBank (giảm 0,28%), BacABank (giảm 0,14%), Techcombank (giảm 0,13%), ACB (giảm 0,03%)...

Về vấn đề này, đại diện lãnh đạo Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank) cho biết, trong quý 3/2022, hoạt động ngành ngân hàng chịu áp lực, NIM có xu hướng giảm cũng như khả năng đối mặt với tình trạng nợ xấu gia tăng vào cuối năm 2022.

Bên cạnh đó, lâu nay, nhiều ngân hàng sống khỏe nhờ tín dụng bất động sản và đầu tư, phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc siết chặt dòng tiền đổ vào hai kênh này thời gian tới có thể sẽ ảnh hưởng đến thu nhập của các ngân hàng.

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho rằng, trong quý 4/2022, lợi nhuận các tổ chức tín dụng có thể không được như kỳ vọng, bởi khi vay vốn, chính khách hàng sẽ phải tính toán cẩn trọng hơn do nhiều yếu tố chủ quan và khách quan, đồng thời, các tổ chức tín dụng cũng cần phải xem xét kỹ khả năng tài chính, khả năng trả nợ của khách hàng trong tình hình đang diễn biến với nhiều khó khăn hơn. Cũng theo ông Hùng, bằng việc ứng dụng công nghệ, các tổ chức tín dụng đang tiết giảm chi phí tối đa để đưa phần chi phí này vào hoạt động hỗ trợ cho doanh nghiệp. Nghĩa là các tổ chức tín dụng đang gồng gánh trong khả năng chịu đựng được, tuy nhiên nếu không chịu đựng được thì buộc phải điều chỉnh lãi suất cho vay để phù hợp với hoạt động của ngân hàng.

Vì thế, trong bối cảnh này, theo các chuyên gia, ngân hàng muốn giữ nhịp tăng trưởng cần phải tiếp tục nâng cao khả năng, năng lực quản trị về tài chính… nhằm tiết giảm chi phí, cải thiện NIM. Hiện nhiều ngân hàng đã đẩy mạnh mảng dịch vụ như thanh toán, bảo hiểm… Những dịch vụ này được kỳ vọng phát triển sẽ cải thiện NIM của ngân hàng.