EVFTA: Cơ hội vàng thúc đẩy xuất khẩu vào EU

	Đức- đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong EVFTA
	Đo lường tác động của EVFTA đến các ngành niêm yết trên thị trường chứng khoán
	[Infographics] Tiến trình đàm phán hai hiệp định EVFTA và EVIPA
	Bộ trưởng Bộ KH&ĐT: IPA sẽ góp phần thu hút đầu tư chất lượng cao từ các nhà đầu tư EU

Hiệp định EVFTA được đánh giá sẽ giúp gia tăng đáng kể kim ngạch XK hàng hoá vào thị trường EU . Ảnh: ST.

XK tăng 20% ngay trong 2020

Theo Bộ Công Thương, cam kết mở cửa thị trường mạnh mẽ trong Hiệp định EVFTA chắc chắn sẽ thúc đẩy quan hệ thương mại Việt Nam - EU, giúp mở rộng hơn nữa thị trường cho hàng XK của Việt Nam.

Với cam kết xóa bỏ thuế NK lên tới gần 100% biểu thuế và giá trị thương mại mà hai bên đã thống nhất, cơ hội gia tăng XK cho những mặt hàng Việt Nam có lợi thế như: Dệt may, da giày, nông thủy sản (kể cả gạo, đường, mật ong, rau củ quả), đồ gỗ,… là rất đáng kể. Mức cam kết trong EVFTA có thể coi là mức cam kết cao nhất mà Việt Nam đạt được trong các FTA đã được ký kết cho tới nay. Điều này càng có ý nghĩa khi hiện nay, mới chỉ hơn 42% kim ngạch XK của Việt Nam sang EU được hưởng mức thuế 0% theo Chương trình ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP).

Đưa ra con số đong đếm cụ thể hơn, nghiên cứu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy: Hiệp định EVFTA sẽ giúp kim ngạch XK của Việt Nam sang EU tăng thêm khoảng 20% vào năm 2020; 42,7% vào năm 2025 và 44,37% vào năm 2030 so với không có hiệp định. Đồng thời, kim ngạch NK từ EU cũng tăng nhưng với tốc độ thấp hơn XK, cụ thể là khoảng 15,28% vào năm 2020; 33,06% vào năm 2025 và 36,7% vào năm 2030. Về mặt vĩ mô, EVFTA góp phần làm GDP của Việt Nam tăng thêm ở mức bình quân 2,18-3,25% (năm 2019-2023); 4,57-5,30% (năm 2024-2028) và 7,07-7,72% (năm 2029-2033).

Theo TS. Lê Huy Khôi - Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương (Bộ Công Thương), với những cam kết sâu rộng về mở cửa thị trường cả về thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ và đầu tư..., EVFTA sẽ tác động hầu khắp các ngành/lĩnh vực trong nền kinh tế của Việt Nam. EU là thị trường XK lớn thứ 2 của Việt Nam, là điểm đến của 18% lượng hàng XK từ Việt Nam. Theo cam kết trong EVFTA, EU sẽ xóa bỏ 84% dòng thuế đánh vào hàng NK từ Việt Nam ngay khi hiệp định có hiệu lực. Trong 7 năm từ ngày hiệp định có hiệu lực, hơn 99% dòng thuế sẽ được xóa bỏ cho Việt Nam. Việc EVFTA chính thức thực thi được kỳ vọng sẽ nhanh chóng đưa kim ngạch XNK của Việt Nam và EU tăng trưởng nhanh so với hiện nay.

Nói cụ thể hơn về những ngành hàng chịu tác động, TS. Lê Huy Khôi phân tích: ”Các lĩnh vực, ngành hàng được hưởng lợi nhiều nhất từ EVFTA gồm: Dệt may, da giày, chế biến thực phẩm, đồ uống, bánh kẹo, thuốc lá, rượu bia… Trong đó, XK tăng dự kiến sẽ đạt cao nhất ở các ngành thực phẩm, đồ uống, thuốc lá; may mặc, hàng da; hóa chất, sản phẩm da và nhựa; thiết bị, phương tiện vận tải; máy móc, thiết bị khác. Trong khi đó, NK dự kiến cũng sẽ tăng ở hầu hết các ngành. Đặc biệt, những ngành mà chúng ta sẽ chịu lép vế có thể kể đến là: Cơ khí, chế tạo; nông sản (một số sản phẩm nông nghiệp, thực phẩm, chăn nuôi,…); thủy sản và một số lĩnh vực trong ngành dịch vụ (hậu cần thương mại, bản lẻ,…)”.

Nỗ lực vượt hàng rào kỹ thuật

Theo chuyên gia kinh tế Phạm Tất Thắng, cơ hội mở ra, đặc biệt là khả năng thúc đẩy XK hàng hoá vào EU nhờ Hiệp định EVFTA là điều hiển nhiên, song cũng cần lưu ý rằng, những cam kết thương mại trong EVFTA rất cao. Điều này đòi hỏi Việt Nam phải điều chỉnh thể chế kinh tế cho phù hợp và tuân thủ đúng với những cam kết.

Bày tỏ lo ngại sâu hơn ở yếu tố hàng rào kỹ thuật, chuyên gia Phạm Tất Thắng nêu quan điểm: Hàng rào kỹ thuật trong thương mại của EU rất cao, đặc biệt đối với những hàng điện máy, điện tử, thủy hải sản. Lâu nay, Việt Nam vẫn đang phải tìm mọi cách để EU gỡ bỏ “thẻ vàng” đối với hải sản cũng như những quy định về dư lượng hóa chất. Với các sản phẩm Việt Nam hiện đang có thế mạnh XK vào EU như sản phẩm gỗ, theo chuyên gia Phạm Tất Thắng, dù có thế mạnh song đồ gỗ của Việt Nam muốn vào được EU lại rất cần coi trọng vấn đề xuất xứ gỗ rừng trồng. Muốn đảm bảo những quy tắc xuất xứ này, Việt Nam cần phát triển công nghiệp phụ trợ hoặc nông nghiệp sạch…

TS. Lê Huy Khôi bổ sung thêm, lo ngại trong thực thi Hiệp định EVFTA còn đến từ việc: Hàng hoá XK giá rẻ của Việt Nam vào EU có nguy cơ bị điều tra và áp thuế chống bán phá giá; hàng hoá XK có lợi thế của Việt Nam, nếu XK ồ ạt cũng có nguy cơ bị điều tra tự vệ vượt ngưỡng, điển hình như mặt hàng quần áo lót, quần áo trẻ em,... Điều này dẫn đến việc EU tăng thuế trở lại hoặc ngừng cắt giảm thuế đối với mặt hàng đó.

Một số chuyên gia cho rằng, để tận dụng tốt các cơ hội cũng như hóa giải thách thức mà EVFTA mang lại, ở thời điểm hiện tại, quan trọng là Nhà nước, các hiệp hội cần làm cho các DN hiểu biết, quan tâm tới EVFTA. Hiện nay, nhiều DN vẫn còn lơ là, coi EVFTA là việc mang tính vĩ mô. Bên cạnh đó, cần có một bộ phận luôn cập nhật thông tin về thị trường EU để giúp DN hiểu, tổ chức được hàng hóa XK thành công. Bản thân các DN cũng phải chủ động, có sự liên hệ chặt chẽ nhiều hơn với các Tham tán thương mại của Việt Nam tại 28 quốc gia khu vực EU nhằm kịp thời nắm bắt thông tin, tận dụng hiệu quả cơ hội…

Theo TS. Lê Huy Khôi, giải pháp quan trọng còn là tăng cường công tác nghiên cứu, dự báo xu hướng thị trường (xu hướng cung cầu và giá cả,…); xu hướng áp dụng các rào cản kỹ thuật (về kiểm dịch, môi trường, an toàn thực phẩm, lao động và công đoàn,…) trong thương mại từ các nước EU để có thể đưa ra cảnh báo sớm cho tất cả các đối tượng tham gia trong chuỗi giá trị sản xuất hàng XK (đặc biệt là hàng nông, thủy sản) của Việt Nam. Điều này giúp các DN XK chuẩn bị sẵn sàng vượt qua được các rào cản kỹ thuật.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh nhấn mạnh: Thời gian tới, trọng tâm Bộ Công Thương đặt ra là phối hợp cùng cộng đồng DN, người dân, các bên liên quan… nỗ lực sớm đưa Hiệp định EVFTA vào thực thi. Chính phủ Việt Nam và EU cũng như các đối tác của EU sẽ có chương trình cụ thể để không chỉ tổ chức giám sát, triển khai thực hiện Hiệp định EVFTA một cách đầy đủ, kịp thời mà còn tiếp tục tăng cường năng lực, thể chế cũng như cơ hội, tạo nên tương tác ngày càng thuận lợi hơn giữa đôi bên.

Chính thức ký kết Hiệp định EVFTA và EVIPA Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chứng kiến Lễ ký Hiệp định Thương mại tự do (EVFTA). Ảnh: TTXVN. Chiều 30/6, Hiệp định Thương mại tự do và Hiệp định bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA và EVIPA) chính thức được ký kết. Theo thỏa thuận, Việt Nam sẽ giảm 65% thuế nhập khẩu đối với hàng EU ngay khi EVFTA có hiệu lực và phần còn lại sẽ được xóa trong giai đoạn 10 năm. Ngược lại hàng Việt Nam xuất khẩu sang EU sẽ được giảm hơn 70% thuế quan với thời gian để xóa thuế nhập khẩu còn lại là 7 năm. 99% thuế quan đánh vào hàng hóa giao thương giữa hai phía sẽ được xóa bỏ. Bên cạnh việc mang lại những cơ hội kinh tế quan trọng, EVFTA cũng đảm bảo rằng thương mại, đầu tư và phát triển bền vững luôn song hành, bằng cách thiết lập các tiêu chuẩn cao nhất về bảo hộ lao động, an toàn, bảo vệ môi trường và người tiêu dùng. Trong khi đó, EVIPA sẽ giúp bảo vệ và tăng đầu tư của EU vào Việt Nam. Điều này hứa hẹn đưa Việt Nam trở thành một trong những trung tâm hoạt động thương mại và đầu tư của EU tại Đông Nam Á.