Dòng chảy hàng lậu qua biên giới đồng bằng sông Cửu Long - Bài 4: Những cơn sóng ngầm

Hàng quá cảnh tại khu vực cửa khẩu sông Tiền xếp chồng lên nhau không thể kiểm tra tất cả tình trạng niêm phong.

Sóng ngầm gian lận qua cửa khẩu

Giữa tháng 6 vừa qua, qua công tác nắm thông tin, phân tích dữ liệu và giám sát tại địa điểm kiểm tra tập trung, Chi cục Hải quan cửa khẩu Tịnh Biên đã nghi vấn có sai phạm về tên hàng, chủng loại, xuất xứ so với khai báo đối với lô hàng xuất khẩu của Công ty TNHH S.V, có địa chỉ tại phường Đông Hải 2, quận Hải An, TP. Hải Phòng, nên quyết định dừng đưa hàng hóa qua khu vực giám sát và tiến hành kiểm tra thực tế toàn bộ hàng hóa.

Chi cục Hải quan cửa khẩu Tịnh Biên (Cục Hải quan An Giang) cho biết, hàng hóa khai báo là giày các loại, xuất xứ Việt Nam; được đóng trong 305 thùng, trọng lượng hơn 9,5 tấn, tổng trị giá trên 126.000 USD đăng ký tại Chi cục Hải quan Quản lý hàng đầu tư gia công – Cục Hải quan TP. Hải Phòng và xuất qua Chi cục Hải quan cửa khẩu Tịnh Biên cho đối tác tại Campuchia. Chi cục đã tiến hành kiểm tra lô hàng trên, qua đối chiếu với hàng hóa khai trên tờ khai hải quan và hàng hóa kiểm tra thực tế phát hiện không đúng về tên hàng, chủng loại, số lượng so với khai báo. Hàng hóa thực tế đóng trong 318 thùng, trên 2.300 kg giày, hầu hết hàng phế phẩm, giày cũ, rách, không đủ đôi...

Hiện nay, số lượng hàng xuất khẩu qua cửa khẩu Tịnh Biên cũng như các cửa khẩu khác tại An Giang và các tỉnh ĐBSCL vẫn có chiều hướng tăng. Song song với việc tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động XNK, các chi cục Hải quan cửa khẩu cũng đang triển khai các biện pháp nghiệp vụ nhằm kiểm soát buôn lậu, gian lận thương mại qua các lô hàng XNK.

Theo phản ánh của Hải quan Đồng Tháp và Hải quan An Giang, hiện nay việc kiểm tra các lô hàng quá cảnh tại khu vực biên giới sông Tiền của Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương và Chi cục Hải quan cửa khẩu Thường Phước đang gặp rất nhiều khó khăn do điều kiện đặc thù tại đây. Hàng ngày, hai chi cục này phải làm thủ tục cho nhiều sà lan chở container hàng quá cảnh sang Campuchia và ngược lại, nhưng các container chất thành từng tầng, lớp dày không có khe hở để công chức kiểm tra được tất cả tình trạng niêm phong của các lô hàng chịu sự giám sát của hải quan. Nguy cơ buôn lậu, gian lận thương mại là hoàn toàn có thể xảy ra. Cục Hải quan An Giang đã từng làm việc, đề nghị các đơn vị vận tải vận chuyển hàng bằng sà lan cần phải bố trí sắp xếp để công chức hải quan có thể kiểm tra tình trạng niêm phong nhưng các công ty phản hồi việc đó là không thể vì đặc thù vận chuyển xếp container phải đảm bảo an toàn trong quá trình vận chuyển, Cục Hải quan An Giang và Cục Hải quan Đồng Tháp cũng đã nhiều lần kiến nghị đối với trường hợp đặc thù này và đề xuất các biện pháp như sử dụng seal định vị, kiến nghị công chức hải quan chỉ kiểm tra tình trạng nguyên trạng hàng hóa, căn cứ mức độ rủi ro, thông tin phân tích (thời gian vận chuyển lô hàng, thông tin tình báo của các lực lượng chức năng) để xác nhận hàng hóa đến đích chứ không thể chỉ bằng kết quả kiểm tra niêm phong. Sau đó, Bộ Tài chính đã có văn bản hướng dẫn các chi cục quản lý hàng hóa tại khu vực này nhằm đảm bảo quản lý thực tế một cách hiệu quả.

Tang vật vụ 1.000 viên và 5 kg ma túy tổng hợp do lực lượng chức năng Campuchia bắt giữ của đối tượng người Việt tại khu vực biên giới đối diện cửa khẩu Dinh Bà- Đồng Tháp.

Ma túy –tân dược tiềm ẩn nhiều phức tạp

Vừa qua, lực lượng chức năng tại Campuchia, đối diện cửa khẩu Dinh Bà, tỉnh Đồng Tháp đã bắt giữ đối tượng tên P., quốc tịch Việt Nam, là tài xế xe khách chạy tuyến cửa khẩu lên Phnôm Pênh khi đối tượng này đang vận chuyển 1.000 viên và 5kg ma túy tổng hợp. Đây là lần đầu tiên có vụ việc ma túy với số lượng lớn được phát hiện tại địa bàn biên giới tỉnh Đồng Tháp.

Ông Nguyễn Thanh Toàn, Cục trưởng Cục Hải quan Đồng Tháp cho biết, đối tượng trên được các đơn vị trực thuộc Cục Hải quan Đồng Tháp theo dõi từ thời gian trước do có nhiều dấu hiệu nghi vấn. Tuy nhiên, trong quá trình theo dõi thì đối tượng này đã bị lực lượng chức năng Campuchia bắt giữ. Từ vụ việc trên, Cục Hải quan Đồng Tháp đã chỉ đạo các chi cục, Đội Kiểm soát Hải quan tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, quản lý chặt chẽ tại khu vực cửa khẩu, địa bàn hoạt động hải quan một mặt tạo điều kiện cho hàng hóa, hành khách qua lại cửa khẩu, mặt khác phải phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và ma túy đạt hiệu quả.

Còn tại biên giới An Giang, Cục Hải quan An Giang cho biết hoạt động vận chuyển ma túy qua biên giới thời gian qua ít được lực lượng chức năng phát hiện nhưng hoạt động này vẫn tiềm ẩn nhiều phức tạp. Việc mua bán vận chuyển trái phép các chất ma túy ngày càng tinh vi hơn. Các chi cục hải quan cửa khẩu của Cục Hải quan An Giang đã từng bắt giữ nhiều vụ vận chuyển ma túy từ số lượng vài tép đến vài bánh nên các đơn vị luôn đề cao cảnh giác, rà soát các thông tin để có biện pháp kiểm soát, phối hợp kiểm soát ma túy qua biên giới kịp thời.

Ngoài ma túy, tân dược cũng đang diễn biến phức tạp trở lại sau thời gian vắng bóng. Sau khi bị các lực lượng chức năng liên tiếp bắt giữ các vụ vận chuyển trái phép tân dược qua biên giới, các đối tượng dè dặt hơn nhưng vẫn lén lút vận chuyển. Đội Kiểm soát Hải quan- Cục Hải quan Đồng Tháp đã bắt giữ 1 vụ vận chuyển lậu tân dược đã đi sâu vào thị xã Hồng Ngự, chuẩn bị theo xe khách về nội địa. Đó là khu vực bến xe Hùng Cường, phường An Thạnh, thị xã Hồng Ngự. Lúc kiểm tra, Đội Kiểm soát Hải quan phát hiện 2 túi màu đen chứa đầy các loại thuốc, không hành khách nào nhận là hàng của mình. Kiểm tra chi tiết, Đội Kiểm soát Hải quan xác định 2 túi đen này đựng 25.000 viên nén hiệu ARTANE®, 3.980 viên nén hiệu ESPERAL® , không có bất cứ chứng từ nào kèm theo số tân dược nói trên.

Các lực lượng chức năng thời gian qua cũng đã có nhiều nỗ lực trong công tác chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới nhưng hiệu quả chưa thật sự cao. Song song đó, một bộ phận cư dân biên giới thiếu tư liệu sản xuất, không nghề nghiệp ổn định đã tham gia hoặc tiếp tay cho buôn lậu đã làm tình hình thêm phức tạp. Và hơn nữa, có một số mặt hàng sản xuất trong nước đã không thể cạnh tranh với hàng ngoại nhập chất lượng hơn, cộng với tâm lý thích hàng ngoại của người dân, nên buôn lậu qua biên giới chưa thể kéo giảm như mong muốn.