Đề phòng với cúm mùa gia tăng bất thường

Ông Trần Đắc Phu

Theo ông, dịch cúm có đang gia tăng một cách bất thường? Sự nguy hiểm của dịch bệnh này là gì, thưa ông?

Cúm mùa lưu hành tại nhiều nước trên thế giới. Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới, hàng năm có khoảng 5- 10% người lớn trưởng thành và khoảng 20- 30% trẻ em bị nhiễm bệnh, trong đó có 3 triệu đến 5 triệu trường hợp có diễn biến nặng và khoảng 250 đến 500 nghìn người tử vong.

Tại Việt Nam, trong 10 năm gần đây hàng năm ghi nhận khoảng từ 1 triệu đến 1,8 triệu trường hợp mắc hội chứng cúm, nguyên nhân chủ yếu do các chủng vi rút cúm A/H3N2, cúm A/H1N1 và cúm B gây nên. Tuy nhiên, số ca bệnh mắc năm nay cũng không có sự bất thường quá lớn do với những năm trước. Các trường hợp mắc bệnh có xu hướng gia tăng vào mùa Đông và mùa Xuân.

Những đối tượng dễ mắc cúm là trẻ em dưới 5 tuổi, trẻ bị suy dinh dưỡng, béo phì, hen phế quản hoặc bị suy giảm miễn dịch bẩm sinh, người già trên 65 tuổi, phụ nữ mang thai, người lớn mắc các bệnh mạn tính và người bị suy giảm miễn dịch (bệnh nhân đang điều trị ung thư, HIV/AIDS). Nguyên nhân chủ yếu khiến cơ thể mắc bệnh cảm cúm là do thời tiết thay đổi từ nóng chuyển sang lạnh, độ ẩm không khí thấp đột ngột. Lúc này, cơ thể không thích ứng kịp thời khiến cho sự xâm nhập của vi rút cúm sẽ rất thuận lợi nên dễ mắc bệnh cúm.

Điều nguy hiểm của cúm mùa là bệnh lây truyền từ người sang người theo đường hô hấp, qua các giọt nước bọt hay dịch tiết mũi họng khi người bệnh ho, hắt hơi, hoặc lây qua tiếp xúc với một số đồ vật có chứa vi rút rồi qua bàn tay đưa lên mắt, mũi, miệng. Người mang vi rút cúm có khả năng truyền vi rút cho những người xung quanh trong thời gian 1 ngày trước tới 7 ngày sau, kể từ khi có triệu chứng của bệnh. Bệnh lây lan càng mạnh, càng nhanh khi có sự tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, đặc biệt ở nơi tập trung đông người như trường học, nhà trẻ...

Với cúm mùa, nhiều người vẫn chủ quan cho rằng đây là bệnh có thể tự điều trị tại nhà, không cần đến các cơ sở y tế khám, điều trị. Ông có thể nói gì về điều này?

Cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính với biểu hiện sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, sổ mũi, đau họng và ho. Tác nhân gây bệnh chủ yếu do các chủng vi rút cúm A/H3N2, cúm A/H1N1, cúm B và cúm C. Bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao, qua đường hô hấp, qua các giọt nhỏ nước bọt hay dịch tiết mũi họng do hắt hơi, ho khạc.

Thông thường bệnh diễn biến nhẹ và hồi phục trong vòng 2- 7 ngày, nhưng đối với trẻ em, người lớn tuổi, người có bệnh mãn tính về tim phổi, thận, bệnh chuyển hóa, thiếu máu hoặc suy giảm miễn dịch..., bệnh có thể diễn biến nặng hơn, dễ bị biến chứng và có thể dẫn đến tử vong. Do vậy, tất cả các trường hợp nghi ngờ mắc cúm đều cần đến cơ sở y tế để kiểm tra, xét nghiệm xem bản thân mắc chủng cúm nào để có sự tư vấn kịp thời của chuyên gia y tế. Còn sau khi đã phân loại bệnh, tùy từng mức độ mà người bệnh được điều trị tại nhà hay phải nằm tại các cơ sở y tế.

Vậy có biện pháp nào để ngăn dịch lây lan, thưa ông?

Để hạn chế tác động do dịch gây ra, Bộ Y tế đã đẩy mạnh công tác xét nghiệm chẩn đoán các tác nhân gây bệnh cúm tại nhiều bệnh viện lớn trên cả nước. Bên cạnh đó, nhằm chủ động giám sát sự biến đổi của các chủng vi rút gây cúm tại nước ta, các đơn vị này hiện nay đều có khả năng xét nghiệm vi rút cúm.

Tuy nhiên, nhằm ngăn chặn bệnh lây lan thành dịch lớn, người dân nên nâng cao ý thức phòng tránh bệnh ngay từ bây giờ. Cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh cúm mùa là thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch; che miệng khi ho hoặc hắt hơi; giữ gìn vệ sinh thân thể và môi trường sống thật tốt; tránh tiếp xúc với người nghi ngờ nhiễm khuẩn hô hấp cấp, mang khẩu trang y tế khi đến chỗ đông người như bệnh viện, siêu thị, công viên, rạp chiếu phim…; tăng cường tập thể dục; ăn uống điều độ, nhiều rau xanh, trái cây giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

Ngoài ra, cách phòng ngừa chủ động tốt nhất và hiệu quả nhất là tiêm ngừa vắc xin phòng bệnh cúm.Việc tiêm ngừa cúm không chỉ giúp phòng ngừa chủng cúm mùa đang lưu hành (trong đó có chủng cúm A/H1N1 nguy hiểm) mà còn giúp giảm nhẹ triệu chứng nếu mắc phải các chủng cúm A khác do tính miễn dịch chéo trong vắc xin.

Xin cảm ơn ông!