Đã qua thời làm “thợ may, thợ giày”

Theo Bộ Công Thương, năm 2012, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đạt trên 20 tỷ USD, tăng trưởng 16% so với năm trước. Đây là mức tăng trưởng khá nhưng đà tăng trưởng cũng đang giảm dần nếu so với mức trên 20% của những giai đoạn trước. Cũng theo ông Nguyễn Hồng Dương, xuất khẩu sang Mỹ chững lại do nhiều lý do, trong đó cần lưu ý là, năng lực sản xuất và xuất khẩu của nhiều mặt hàng chủ lực đã đến mức giới hạn, khó có khả năng tăng trưởng. Ví dụ, năm 2012, kim ngạch xuất khẩu dệt may và da giày sang Mỹ đạt hơn 10 tỷ USD, chiếm đến gần 50% tổng giá trị kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ. Vì thế, để tăng kim ngạch xuất khẩu dệt may, da giày thông qua việc mở rộng quy mô thị trường là rất khó khăn. Bên cạnh đó, thị trường Mỹ có yêu cầu khắt khe về điều kiện vệ sinh an toàn tiêu dùng. Đây được coi là một trong những khó khăn và rào cản lớn đối với hàng hoá nhất là nông sản thực phẩm vốn là thế mạnh của Việt Nam khi xuất khẩu vào thị trường này.

Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, có một xu hướng là trong khi các mặt hàng xuất khẩu chủ lực như dệt may, da giày đã đạt đến ngưỡng tăng trưởng thì tiềm năng tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu ở những mặt hàng mới lại rất lớn như thịt gia cầm, gạch ốp lát, băng đĩa trắng đã tăng 10 lần, máy tính tăng 25 lần... Do đó, để đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường Mỹ, bên cạnh việc tập trung vào mặt hàng chủ lực thì cần mở rộng sản xuất và xuất khẩu những mặt hàng mới, đồng thời có chính sách ưu tiên đầu tư lâu dài cho những mặt hàng này. “Không thể duy trì và trông đợi vào 2 mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Mỹ bởi 2 mặt hàng này thời gian qua chủ yếu làm gia công, giá trị thặng dư thấp”, ông Dương nói.

Ông Dương nhấn mạnh, Việt Nam đã qua thời kỳ làm “thợ may, thợ giày”, làm gia công. Để thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cần củng cố năng lực kinh doanh thông qua tiếp cận công nghệ để nâng cao giá trị XK, tăng khả năng thâm nhập thị trường, cắt giảm chi phí, liên doanh liên kết để bảo vệ xuất khẩu. Đặc biệt, doanh nghiệp bắt tay vào việc nghiên cứu lĩnh vực kinh doanh với thị trường Mỹ và các nước tham gia đàm phán Hiệp định Hợp tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) để đón bắt cơ hội do TPP mang lại. “Vào WTO, Việt Nam không tạo ra cuộc cách mạng mà chỉ mở rộng cơ hội. Chúng ta thực sự có bước ngoặt trong mở cửa thị trường Việt Nam là TPP - tạo động lực mở cửa thị trường, thu hút đầu tư và công nghệ”, ông Dương nhìn nhận.

Thu Phan