ASEAN nhấn mạnh tầm quan trọng của trật tự dựa trên luật lệ

Các nhà lãnh đạo ASEAN chụp hình lưu niệm.

	Nhật Bản ủng hộ duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông
	Việt Nam làm Chủ tịch ASEAN 2020: Gắn kết và chủ động thích ứng
	ASEAN cam kết ký hiệp định RCEP vào năm 2020
	Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự Hội nghị Cấp cao ASEAN-Trung Quốc

Trong Tuyên bố Chủ tịch ASEAN, các lãnh đạo Hiệp hội cho biết đã thảo luận các vấn đề liên quan đến Biển Đông, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc (LHQ) về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982). Tuyên bố nêu rõ: “Chúng tôi tái khẳng định tầm quan trọng của việc xây dựng niềm tin, tự kiềm chế, và tránh các hoạt động làm phức tạp thêm tình hình, theo đuổi các biện pháp hòa bình để giải quyết tranh chấp theo luật quốc tế”. Tuyên bố cũng “lưu ý và quan ngại về việc bồi đắp đất và các hoạt động trong khu vực, cho rằng điều này đã làm xói mòn niềm tin và sự tự tin, gia tăng căng thẳng và có thể làm suy yếu hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực”.

Trước đó, phát biểu tại hội nghị Cấp cao ASEAN 35, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đề cao tinh thần đoàn kết và nhất trí của ASEAN, nhấn mạnh tầm quan trọng của tiến trình xây dựng cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch và hoạt động dựa trên luật pháp. Thủ tướng cho biết vừa qua có những vụ việc nghiêm trọng vi phạm luật pháp quốc tế xảy ra trên vùng biển khu vực và Việt Nam, tuy mới chấm dứt gần đây nhưng đã để lại những bài học sâu sắc cho ASEAN. Điều này càng cho thấy an ninh và ổn định ở Biển Đông hiện rất mong manh, đòi hỏi cam kết nghiêm túc và trách nhiệm gìn giữ của tất cả các quốc gia trong khu vực, để đảm bảo rằng những vụ việc tương tự không lặp lại. Việt Nam quyết tâm và kiên trì bảo vệ luật pháp quốc tế trong các quan hệ quốc tế nói chung và trong vấn đề Biển Đông nói riêng. Trong bối cảnh đó, Thủ tướng khẳng định ASEAN đã giữ vững đoàn kết và thống nhất, thể hiện qua lập trường nêu tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao lần thứ 52, đề cao tầm quan trọng của hòa bình, ổn định, thượng tôn luật pháp quốc tế, bảo đảm an ninh, an toàn tự do hàng hải, hàng không, nhấn mạnh kiềm chế, không có các hành động làm phức tạp tình hình, thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982. Thủ tướng cũng bày tỏ nguyện vọng của Việt Nam về việc xây dựng Biển Đông trở thành vùng biển hòa bình, ổn định và phát triển bền vững.

Tại cuộc họp của Hội đồng Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN lần thứ 20, Ngoại trưởng Malaysia Saifuddin Abdullah đã bày tỏ quan ngại của Kuala Lumpur về sự xuất hiện của nhiều tàu hải cảnh Trung Quốc trong vùng biển của nước này. Ông Saifuddin bày tỏ quan ngại về việc các tàu hải cảnh Trung Quốc ngày càng xuất hiện thường xuyên ở những khu vực gần bờ biển Malaysia, trong lúc quá trình đàm phán xây dựng COC với Bắc Kinh đang tiếp tục diễn ra. Theo ông, Bộ Ngoại giao Malaysia sẽ thành lập một trung tâm nghiên cứu hàng hải và mời các quốc gia thành viên ASEAN cùng tham gia.

Tại hội nghị Thượng đỉnh ASEAN – Trung Quốc, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường hoan nghênh nỗ lực đàm phán của hai bên về COC, đồng thời cam kết thúc đẩy các cuộc đàm phán với ASEAN. Về phần mình, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định duy trì hòa bình, an ninh và ổn định tuyến hàng hải huyết mạch của thế giới và không gian an ninh, phát triển của khu vực là lợi ích và trách nhiệm chung của mọi quốc gia. Thủ tướng nhấn mạnh quan điểm của Việt Nam về tình hình Biển Đông là rất rõ ràng, nhất quán, đã được bày tỏ nhiều lần tại các diễn đàn ở các cấp. Thủ tướng khẳng định cần đẩy mạnh các nỗ lực ở cả cấp độ song phương và đa phương, đề cao tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS, không để lặp lại các hành động đi ngược lại luật pháp quốc tế, tạo môi trường thuận lợi cho các tiến trình xây dựng luật lệ, thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin, giải quyết hòa bình các khác biệt trên cơ sở luật pháp quốc tế, thực hiện nghiêm túc, đầy đủ DOC và nỗ lực hoàn tất COC hiệu quả, hiệu lực, phù hợp với luật pháp quốc tế và được cộng đồng quốc tế ủng hộ

Tại hội nghị Cấp cao ASEAN-Ấn Độ, hai bên cũng đã thảo luận về vấn đề khủng bố và nhu cầu duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở Biển Đông, đặc biệt là tự do hàng hải và hàng không. Hai bên nhấn mạnh sự cần thiết phải "thúc đẩy một trật tự dựa trên luật lệ, trong đó có tuân thủ luật pháp quốc tế" trên biển, nhất là UNCLOS.

Tại hội nghị Cấp cao ASEAN-LHQ lần thứ 10, các nhà lãnh đạo đánh giá đánh giá có những diễn biến đáng lo ngại, cho rằng các hành động đơn phương đi ngược lại luật pháp quốc tế vừa qua đang ảnh hưởng tiêu cực tới hòa bình, ổn định và an ninh, an toàn và tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông. LHQ ủng hộ lập trường ASEAN về Biển Đông giải quyết các bất đồng bằng đối thoại trên cơ sở luật pháp quốc tế. Hội nghị tin rằng với Indonesia và Việt Nam là Ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an LHQ năm 2020, ASEAN và LHQ sẽ gia tăng hơn nữa hợp tác, góp thúc đẩy hòa bình, an ninh và phát triển bền vững ở khu vực và trên thế giới.