2 năm thực thi EVFTA, doanh nghiệp đã hưởng lợi từ ưu đãi thuế quan, gia tăng đơn hàng

	Xuất siêu sang EU tăng mạnh hơn 47% nhờ EVFTA
	EVFTA khẳng định vai trò đòn bẩy cho thương mại Việt Nam – EU trong bối cảnh bất ổn toàn cầu
	EVFTA mang lại kỳ vọng lớn cho xuất khẩu thủy sản vào EU

Ngày 10/11, tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Viện FNF Việt Nam tổ chức hội thảo: “Đánh giá hai năm thực thi Hiệp định EVFTA tại Việt Nam từ góc nhìn doanh nghiệp”.

Hội thảo: “Đánh giá hai năm thực thi Hiệp định EVFTA tại Việt Nam từ góc nhìn doanh nghiệp”. Ảnh: H.Dịu

Nhiều mặt hàng xuất khẩu sang EU tăng trưởng ấn tượng

Theo ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch VCCI, các số liệu thống kê vĩ mô cho thấy, EVFTA đã góp một phần quan trọng làm giảm nhẹ các tác động bất lợi và giúp quan hệ thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) phát triển khả quan bởi 2 năm đầu thực thi EVFTA, kinh tế thế giới và Việt Nam phải đối mặt với những biến động chưa từng có, từ dịch bệnh Covid-19 cho đến những xung đột chính trị, khủng hoảng năng lượng, lạm phát…

Báo cáo “Việt Nam sau 02 năm thực thi EVFTA từ góc nhìn doanh nghiệp” được công bố tại hội thảo đã thống kê, về thương mại, tổng kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang EU hai năm đầu thực thi (8/2020-7/2022) đạt 83,4 tỷ USD, tức trung bình 41,7 tỷ USD/năm, cao hơn tới 24% so với kim ngạch xuất khẩu trung bình năm giai đoạn 2016-2019 trước đó. Tỷ lệ hàng xuất khẩu tận dụng ưu đãi thuế quan EVFTA năm 2020 đạt 14,8%, tăng lên 20,2% năm 2021 và 24,5% trong 6 tháng đầu năm 2022.

Về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), tổng vốn đầu tư bình quân năm 2017-2021 tăng 86% so với thời gian 2015-2016 liền trước đó. Tuy nhiên, đầu tư vào Việt Nam mới chỉ chiếm một tỷ trọng rất khiêm tốn trong tổng đầu tư ra nước ngoài của EU.

Nguồn: VCCI

Theo bà Nguyễn Cẩm Trang, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương, EVFTA đã góp phần đáng kể thúc đẩy xuất khẩu của Việt Nam sang các thị trường đối tác.

Cụ thể, trong 2 năm thực thi Hiệp định này, nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam đã ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng sang thị trường EU. Chẳng hạn: sắt thép tăng 739%; máy ảnh, máy quay phim, linh kiện tăng 260%; máy móc và thiết bị tăng 82,3%.... Một số mặt hàng mới cũng có tăng trưởng cao sang thị trường EU trong giai đoạn này như nhóm gạo, sản phẩm mây tre, cói thảm tăng trên 50%; các sản phẩm gốm, sứ tăng trên 25%; nhóm rau quả, dây diện và dây cáp điện tăng trên 15%...

41% doanh nghiệp từng hưởng ít nhất 1 lợi ích từ EVFTA

Từ góc độ doanh nghiệp, kết quả khảo sát doanh nghiệp về EVFTA cho thấy, tỷ lệ các doanh nghiệp Việt Nam từng được hưởng lợi từ EVFTA là rất đáng khả quan, với gần 41% cho biết đã từng hưởng ít nhất 1 lợi ích nào đó từ EVFTA. Lợi ích phổ biến nhất là từ các ưu đãi thuế quan đối với hàng xuất nhập khẩu và hiệu ứng tích cực trong gia tăng đơn hàng, doanh thu, lợi nhuận.

Bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập, VCCI đánh giá, kết quả này có được là nhờ sự cải thiện trong mức độ hiểu biết của doanh nghiệp về EVFTA. Bởi theo khảo sát, có tới gần 94% doanh nghiệp từng nghe nói hoặc biết ở các mức độ khác nhau về EVFTA - mức cao nhất trong số các FTA đang thực hiện.

“Cứ 10 doanh nghiệp thì có 3 doanh nghiệp biết khá rõ và 11 doanh nghiệp biết rất rõ về các cam kết EVFTA có liên quan tới hoạt động kinh doanh của mình”, bà Trang cho hay. Ngoài ra, 76% doanh nghiệp cho rằng các EVFTA và các FTA sẽ có tác động tới triển vọng kinh doanh trong 3 năm tới, phần lớn là các tác động tích cực.

Nguồn: VCCI

Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng chỉ ra các lực cản có thể khiến họ khó hưởng lợi từ EVFTA và các FTA, đáng kể nhất là các biến động và bất định của thị trường, năng lực cạnh tranh hạn chế, thiếu thông tin về cam kết và cách thức tận dụng...

Về công tác xây dựng pháp luật thực thi EVFTA, kết quả rà soát của VCCI cho thấy, trong 2 năm qua, đã có tổng cộng 9 văn bản quy phạm pháp luật được sửa đổi, bổ sung, ban hành nhằm thực thi các cam kết cụ thể của văn kiện EVFTA. Tuy nhiên, một số văn bản ban hành chậm và chưa bám sát các cam kết của EVFTA.

Với những kết quả này, để tận dụng tốt hơn những cơ hội từ EVFTA, theo bà Nguyễn Cẩm Trang, các doanh nghiệp cần chủ động hơn trong việc nắm bắt thông tin về thị trường thế giới, các tác động của kinh tế thế giới, khủng hoảng Nga - Ukraine, lạm phát tại EU tác động đến nhu cầu xuất nhập khẩu, ảnh hưởng đến tiến độ nhận hàng… để chủ động trong kế hoạch sản xuất, kinh doanh để giao hàng. Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần chủ động đổi mới phương thức sản xuất kinh doanh, đổi mới công nghệ, tạo ra những sản phẩm hàng hoá có chất lượng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường EU.

Bên cạnh đó, TS. Lê Xuân Sang, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam lưu ý, do ảnh hưởng của lạm phát, xu hướng tiêu dùng của người dân tại EU sẽ bị ảnh hưởng theo hướng tiêu dùng thận trọng hơn khi thu nhập kém đi. Do vậy, các doanh nghiệp phải tìm hiểu, nắm bắt rõ thông tin về thị trường, từ thị hiếu người tiêu dùng cho đến những quy định, tiêu chuẩn của từng quốc gia… để từ đó gia tăng chất lượng hàng hóa, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.

Ngoài ra, để hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng tối đa những cơ hội từ EVFTA, các doanh nghiệp kiến nghị cơ quan quản lý cần tiếp tục đồng hành với doanh nghiệp, từ hỗ trợ thông tin thương mại đến việc thực hiện các chương trình xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu.