Tái xuất phế liệu ra khỏi Việt Nam: Vướng do đâu?

	Loạt biện pháp xử lý phế liệu tồn đọng tại cảng biển
	Hướng dẫn tái xuất phế liệu tồn đọng tại cảng biển
	Khởi tố vụ án 13 xe tải vận chuyển phế liệu lậu

Phế liệu nhập khẩu qua cảng Cát Lái. Ảnh: T.H

Mới có 2 hãng tàu tái xuất phế liệu

Theo ông Nguyễn Thanh Long, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực I, thực hiện hướng dẫn theo công văn 333/TCHQ-GSQL ngày 22/1/2021 về việc xử lý phế liệu tồn đọng tại cảng biển, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực I đã đẩy nhanh tiến độ xử lý hàng tồn đọng là phế liệu tại cảng Cát Lái. Theo đó, Chi cục đã gửi thư mời tới 30 hãng tàu có liên quan đến việc vận chuyển phế liệu hiện đang tồn đọng tại cảng. Tại buổi làm việc với các hãng tàu, Chi cục Hãi quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực I đã phổ biến nội dung công văn số 333/TCHQ-GSQL và đề nghị các hãng tàu phối hợp với Chi cục tạo điều kiện để xử lý nhanh phế liệu tồn đọng, giải phóng container và trả mặt bằng kinh doanh cho doanh nghiệp cảng khai thác.

Tại buổi làm việc, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực I đã tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính đối với hãng tàu về việc vận chuyển phế liệu không đạt chất lượng vào Việt Nam. Tuy nhiên, chỉ có 2 hãng tàu là TS line (có 41 container) và hãng tàu Cosco (có 340 container) đồng ý ký biên bản vi phạm hành chính. Chi cục đã ban hành quyết định buộc khắc phục hậu quả. Đến nay hãng tàu TS line đã tái xuất hết 41 container, hãng tàu Cosco cam kết tái xuất trong 6 đợt, đã tái xuất đợt 1 được 95 container.

Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực I, trong thời gian qua, Cục Hải quan TPHCM đã chủ động phối hợp với Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn triển khai quyết liệt nhiều giải pháp để xử lý nhanh hàng tồn đọng tại cảng Cát Lái, nhất là mặt hàng phế liệu. Trong đó, liên tục thống kê, phân loại, tìm chủ sở hữu hoặc có liên quan đến các lô hàng phế liệu. số phế liệu tồn nêu trên được nhập khẩu ồ ạt về cảng Cát Lái vào nửa đầu năm 2018, đến nay đã hơn 2 năm. Cụ thể, trong số trên 1.500 container phế liệu được đưa vào phân loại, Hải quan TPHCM kiểm tra, xác định có đến trên 1.000 container phế liệu không đủ điều kiện nhập khẩu theo các quy định hiện hành. Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực I, số phế liệu này chủ yếu là màng nhựa, bao bì các loại chưa băm cắt, lẫn tạp chất; vỏ xe cũ, rác thải... có mùi hôi thối, dơ bẩn.

Ông Nguyễn Thanh Long cho biết, sau khi phân loại phế liệu tồn đọng, đối với trên 1.000 container phế liệu không đạt tiêu chuẩn buộc phải tái xuất theo quy định. Hội đồng xử lý hàng tồn đọng Cát Lái đang yêu cầu các hãng tàu vận chuyển số phế liệu trên phải có trách nhiệm tái xuất ra khỏi lãnh thổ Việt Nam.

Kiến nghị tháo gỡ vướng mắc

Theo Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1, trong số 30 hãng tàu có liên quan đến việc tái xuất phế liệu tồn đọng, làm việc với cơ quan Hải quan, 27 hãng tàu không đồng ý ký biên bản vi phạm. Các hãng tàu viện lý do họ hoàn toàn không có lỗi, chủ sở hữu hàng là chủ thể đã nhập khẩu hàng hóa vào Việt Nam và phải là bên có hành vi vi phạm nếu có. Việc viện dẫn khoản 2 Điều 28 Luật Thương mại để cho rằng hãng tàu có hành vi nhập khẩu hàng hóa là bất hợp lý. Hãng tàu đơn thuần chỉ là bên vận chuyển và thực tế đang gánh chịu nhiều thiệt hại từ hành vi nhập khẩu của các chủ sở hữu hàng hóa. Riêng 1 hãng tàu có 6 container ký biên bản và ghi nhận ý kiến hãng tàu là người vận chuyển hàng hóa và không chịu trách nhiệm về tính pháp lý và chất lượng hàng hóa bên trong, cũng không phải là nhập khẩu trực tiếp, do đó hãng tàu không phải là tổ chức, đơn vị vi phạm.

Để xử lý các vướng mắc trên, ngày 24/3/2021 Cục Hải quan TPHCM họp Hội đồng xử lý hàng tồn đọng là phế liệu tại cảng biển, trong đó có thành viên là các hãng tàu. Tại cuộc họp, đại diện các Hãng tàu có nêu ý kiến như nêu trên. Chính vì vậy, các hãng tàu sẽ không ký biên bản vi phạm. Các hãng tàu cũng nêu ý kiến muốn được chọn phương án khắc phục hậu quả là tiêu hủy, và sẽ chịu mọi chi phí tiêu hủy.

Để sớm giải quyết dứt điểm tình trạng hàng phế liệu tồn đọng tại cảng biển, nhanh chóng giải phóng mặt bằng kinh doanh cho cơ quan kinh doanh cảng, tránh chi phí lưu container, lưu bãi phát sinh cho các hãng tàu, và sớm lấy vỏ container quay vòng đóng hàng xuất khẩu, Cục Hải quan TPHCM kiến nghị áp dụng điểm b, khoản 6 Điều 58 Luật Hải quan năm 2014 yêu cầu hãng tàu vận chuyển hàng hóa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam về nước xuất khẩu. Trường hợp hãng tàu không tái xuất được, xin tiêu hủy và chịu chi phí tiêu hủy thì đồng ý cho tiêu hủy.