Năm 2017, Bộ Tài chính từng đưa ra những kiến nghị liên quan đến việc thanh tra 60 dự án đất vàng với những dấu hiệu cho thấy là gây thất thoát ngân sách. Năm 2018, trên các phương tiện truyền thông rộ lên thông tin về kết quả thanh tra dự án đất ở TP.HCM - địa phương xác định đơn giá chỉ có 176 triệu đồng/1m2, trong khi đó thực tế giá thị trường là hơn 400 triệu đồng/1m2. Đó là những câu chuyện điển hình nhất.
Thực tế, quy định pháp luật đã rất rõ ràng. Luật Quản lý, sử dụng tài sản công đã nêu: Nhà, đất của các cơ quan đơn vị hành chính sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước khi thực hiện việc bán, chuyển nhượng thông qua việc sắp xếp lại nhà, đất hoặc di dời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường hoặc phải di dời theo quy hoạch xây dựng đô thị, khi xác định giá đất, dù là trong trường hợp đấu giá hoặc chỉ định thì đều phải sát với giá thị trường. Còn giá trị tài sản gắn liền với đất đó, phải được xác định phù hợp với giá trị đánh giá lại của tài sản. Để làm việc này, đơn vị có tài sản bán, chuyển nhượng phải thuê một tổ chức thẩm định giá được cơ quan có thầm quyền cho phép hoạt động để xác định giá đó theo giá thị trường, sau đó, trình cho cơ quan chủ trì thẩm định, báo cáo UBND cấp tỉnh quyết định. Đối với nhà đất của các cơ quan đơn vị Trung ương cũng như địa phương thì UBND các tỉnh đều quyết định giá đất vì Luật Đất đai đã quy định rõ việc xác định giá đất và các quy định về thẩm định giá tài sản.
Vấn đề quan trọng là người thực thi như thế nào. Đâu đó vẫn còn những trường hợp lách luật, cấp đất mua bán, chuyển nhượng không qua đấu thầu hoặc thông qua giao, chỉ định dựa trên cơ sở quan hệ thân hữu, lợi ích nhóm,…
Vậy nên, trước mắt, thanh tra, kiểm tra là cần thiết để tránh thất thoát. Sau đó, đơn vị quản lý công sản cũng đã có biện pháp quản lý trực tuyến thông qua việc yêu cầu các đơn vị phải đăng nhập nhà, đất vào cơ sở dữ liệu quốc gia về tài sản công. Khi tất cả số lượng, giao dịch, giá cả, mục đích đều được điện tử hóa, công khai hóa, hẳn là tiêu cực trong quản lý nhà, đất công sẽ không còn chốn để dung thân.
Đông Mai
