“Đua nước rút” giải ngân vốn đầu tư công

	Đặt quyết tâm cao nhất giải ngân 100% vốn đầu tư công
	Lập 7 đoàn kiểm tra, tháo gỡ khó khăn sản xuất kinh doanh, giải ngân vốn đầu tư công
	Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ then chốt
	TPHCM phấn đấu giải ngân vốn đầu tư công đạt 80%
	Không được hưởng thu nhập tăng thêm nếu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt dưới 90%
	Sốt ruột với tốc độ giải ngân vốn đầu tư công
	Sớm gỡ chính sách để đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư
	Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư qua Kho bạc cao hơn 4% so với cùng kì
	Cần sự quyết liệt để đảm bảo mục tiêu giải ngân vốn vay nước ngoài

TPHCM phấn đấu đến tháng 10/2020 giải ngân đạt 80% kế hoạch vốn và giải ngân cả năm 2020 đạt trên 95%. Ảnh: ST

Dùng “biện pháp mạnh” để thúc giải ngân

Theo Bộ KH&ĐT, đến hết tháng 6/2020, vốn đầu tư công đã giải ngân được gần 160 nghìn tỷ đồng, đạt 33,9% kế hoạch. Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho rằng, mặc dù các cấp, các ngành và địa phương đã quyết liệt chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, số vốn giải ngân tăng so với cùng kỳ năm 2019 song tỷ lệ giải ngân 6 tháng đầu năm vẫn thấp so với yêu cầu. Đáng chú ý, số liệu của Bộ KH&ĐT cung cấp cho thấy, có 3 bộ, cơ quan Trung ương và 9 địa phương có tỷ lệ giải ngân trên 50%, ví dụ như Nghệ An, Thái Bình, Hưng Yên, Ninh Bình, Phú Thọ, Bắc Ninh, Hà Nam, Lào Cai, Tiền Giang...; 33 bộ, cơ quan Trung ương và 3 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 20%, đặc biệt, có 7 bộ, cơ quan Trung ương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 5%.

Nóng ruột với kết quả giải ngân thấp, tại buổi giao ban trực tuyến giữa Thường trực Chính phủ với các địa phương trên toàn quốc về công tác giải ngân vốn đầu tư công ngày 16/7, yêu cầu phải giải ngân hết 100% vốn đầu tư công năm 2020, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, phải quy trách nhiệm rõ ràng cho người đứng đầu, cán bộ trực tiếp thì mới hy vọng có sự chuyển biến tình hình, đồng thời yêu cầu Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố, các bộ trưởng phải có một chương trình hành động cụ thể, ngắn gọn với hành động mạnh mẽ trong việc giải ngân vốn đầu tư công; 2 tuần một lần phải báo cáo về tình hình giải ngân và kiểm tra, đôn đốc thực hiện. Đáng chú ý, việc điều chuyển vốn từ các bộ, ngành, địa phương không giải ngân được để tập trung cho các công trình, dự án có khả năng giải ngân cũng sẽ được Chính phủ thực hiện ngay từ tháng 8/2020. Đặc biệt, ngay sau cuộc họp này, Thủ tướng đã quyết định thành lập 7 đoàn công tác kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất kinh doanh, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công (kể cả vốn ODA) năm 2020 tại một số bộ, cơ quan, địa phương do đích thân Thủ tướng, các Phó Thủ tướng và một số Bộ trưởng làm trưởng đoàn.

Cùng với sự quyết liệt của Chính phủ, nhiều địa phương đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ về vấn đề này. UBND tỉnh Đồng Nai tại cuộc họp với Thủ tướng Chính phủ mới đây đã cam kết bảo đảm giải ngân trên 95% vốn đầu tư công năm 2020 của 226 dự án và tập trung thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành và dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Phan Thiết - Dầu Giây, mục tiêu bàn giao mặt bằng khu vực ưu tiên (hơn 1.800 ha) cho giai đoạn 1 của dự án sân bay Long Thành vào tháng 10/2020.

Đầu tàu kinh tế TPHCM cũng đã áp dụng nhiều biện pháp mạnh để thúc giải ngân đầu tư công. Xác định giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của năm 2020, đến ngày 15/7/2020, TPHCM đã giải ngân 18.836 tỷ đồng, đạt 45,18% kế hoạch vốn đã giao, cao hơn về giá trị tuyệt đối lẫn tỉ lệ giải ngân so cùng kỳ. Chia sẻ kinh nghiệm về việc hàng tháng kiểm tra tiến độ thực địa các dự án, nghe báo cáo và tháo gỡ khó khăn ngay tại công trường, ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TPHCM khẳng định sẽ tập trung chỉ đạo thường xuyên công tác giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu đến tháng 10/2020 giải ngân đạt 80% kế hoạch vốn và giải ngân cả năm 2020 đạt trên 95%. Trường hợp tỷ lệ giải ngân thấp sẽ không xét thi đua hoàn thành nhiệm vụ năm 2020 và không chi thu nhập tăng thêm cho người đứng đầu, chủ đầu tư dự án liên quan.

Cần cơ chế phòng ngừa rủi ro cho các quyết định đột phá

Ở phía Bắc, Ninh Bình là điển hình của giải ngân vốn đầu tư công vì hiện đã giải ngân được khoảng 72% vốn đầu tư công trong tổng số khoảng 3.000 tỷ đồng. Cam kết sẽ hoàn thành giải ngân 100% vốn đầu tư công trong năm nay, thậm chí có thể về đích sớm hơn vào khoảng tháng 10 tới, ông Đinh Văn Điến, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình cho biết, giải pháp của tỉnh là sớm hoàn thành các thủ tục của các dự án, tập trung cao cho công tác giải phóng mặt bằng theo hướng gắn trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp huyện, thành phố. UBND, HĐND phải họp thường xuyên để quyết định những vấn đề thuộc thẩm quyền.

Liên quan đến đốc thúc dự án hoàn thành đúng tiến độ, thành phố Hà Nội cho biết quyết tâm đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành các dự án như dự án đầu tư mở rộng tuyến đường vành đai 3 đoạn Mai Dịch - cầu Thăng Long, dự án xây dựng cầu vượt tại nút giao giữa đường Hoàng Quốc Việt - Nguyễn Văn Huyên... vào tháng 10/2020. Khởi công từ tháng 5/2018, dự án đầu tư mở rộng đường vành đai 3 đoạn Mai Dịch - cầu Thăng Long hiện đã hoàn thành 90%, đây là một trong những công trình giao thông trọng điểm, khi hoàn thành sẽ góp phần quan trọng trong việc kết nối liên thông tuyến đường vành đai 3 trên cao từ Pháp Vân đến cầu Thăng Long, rút ngắn thời gian di chuyển từ nội đô đi sân bay Nội Bài, đi các tỉnh miền núi phía Bắc và ngược lại.

Theo PGS. TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo (Đại học Kinh tế TPHCM), để tăng tốc giải ngân đầu tư công, cần phải có giải pháp đột phá, thậm chí các địa phương phải dám “xé rào” trong một số tình huống để giải ngân vốn đầu tư công. “Câu nói “Chống suy thoái kinh tế như chống giặc” của Bộ trưởng Bộ KH&ĐT là một gợi ý tiếp cận, điều đó có nghĩa là chúng ta phải tiếp tục tư duy kiểu thời chiến, với đặc tính là nhanh chóng, táo bạo, đặc biệt dựa trên sự quyết đoán và chịu trách nhiệm của người chỉ huy”, ông Bảo nói. Thế nhưng ở chiều ngược lại, PGS. TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo cho rằng để một tư lệnh ngành hay địa phương đưa ra các quyết định đột phá lúc này để vượt qua các rào cản thể chế, pháp lý nhằm đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, giải ngân vốn đầu tư công mà không phải e ngại vấn đề truy cứu trách nhiệm, giải pháp cần thiết là tạo ra một cơ chế phòng ngừa rủi ro ra quyết định cho các vị tư lệnh ngành và địa phương. Đề xuất thành lập “Ban chỉ đạo chống suy thoái kinh tế” do Thủ tướng làm trưởng ban có thể là một gợi ý khả thi cho giải pháp vừa nêu.

“Ban chỉ đạo có vai trò như một Bộ tư lệnh giải cứu kinh tế trong cuộc chiến chống suy thoái, cần kịp thời đưa ra các quyết định hay chỉ thị đột phá hoặc trao cho các vị chỉ huy ở chiến trường những công cụ quyền lực đặc biệt để có thể xoay chuyển được các tình thế, rào cản của địa phương. Nhưng song song với đó, cũng cần bảo vệ họ khỏi các rủi ro và truy cứu trách nhiệm nếu các yếu tố khách quan chuyển biến bất lợi”, PGS. TS Nguyễn Khắc Quốc Bảo khuyến nghị.

Trước đó, tại một hội thảo của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng Ban Nghiên cứu tổng hợp (CIEM) cũng nhấn mạnh, để thúc đẩy tăng trưởng, cần tận dụng nguồn lực hiệu quả hơn trong thúc đẩy đầu tư công, bằng cách thay đổi tư duy, thói quen trong sử dụng nguồn lực nhà nước theo hướng mạnh mẽ, trách nhiệm, hiệu quả hơn. Theo đó, để 30 tỷ USD phải giải ngân trong năm nay không chỉ nằm trên kế hoạch, cần phải “bớt sợ trách nhiệm” trong giải ngân vốn đầu tư công, chủ động, tích cực tháo gỡ những khó khăn về quy trình để đảm bảo nguồn lực đầu tư công được sử dụng nhanh nhất, hiệu quả nhất.