Quản lý thị trường trước áp lực lớn với thuốc lá lậu khi tăng thuế thuốc lá
![]() |
Công tác phòng chống thuốc lá lậu vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức phía trước. |
Những tháng cuối năm 2024, nhất là dịp gần kề Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới diễn biến phức tạp hơn với các mặt hàng nhập lậu từ Campuchia. Đáng chú ý là buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng hóa trái phép trên các tuyến biên giới; mặt hàng vận chuyển chủ yếu là thuốc lá ngoại, pháo nổ, mỹ phẩm, đường cát, xăng dầu, các mặt hàng không nhãn mác, không rõ nguồn gốc, xuất xứ...
Thách thức gia tăng trong phòng chống hàng lậu dịp Tết
Thực hiện cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự Tết Nguyên đán 2025 và các sự kiện lớn của đất nước trên địa bàn, ngày 18/12/2024, Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an tỉnh Sóc Trăng phối hợp với Công an TP. Sóc Trăng bắt quả tang đối tượng vận chuyển 25.000 bao thuốc lá điếu nhập lậu.
Đáng chú ý, gần đây có nhiều vụ vận chuyển, tàng trữ thuốc lá lậu với số lượng lớn đã bị phát hiện và xử lý. Điển hình là ngày 30/9/2024, lực lượng công an tại huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An bắt quả tang một chiếc xe tải vận chuyển hơn 60.000 bao thuốc lá ngoại nhập không có hóa đơn chứng từ hợp lệ.
Trước đó, vào ngày 19/11, Công an Tây Ninh phát hiện, bắt giữ nhóm đối tượng trong đường dây vận chuyển thuốc lá lậu từ Campuchia vào Việt Nam, thu giữ 50.000 gói thuốc lá các loại. Đây là nhóm vận chuyển thuốc lá lậu lớn nhất từ trước đến nay mà Công an Tây Ninh triệt xóa.
Mặc dù hình phạt cho các hành vi liên quan đến thuốc lá lậu rất nặng, nhưng biên độ lợi nhuận khủng vẫn khiến tình trạng buôn lậu mặt hàng này liên tục tái diễn. Thêm một điều đáng lo ngại nữa là thuốc lá giả các nhãn hiệu nổi tiếng được làm giả từ nước ngoài đưa vào Việt Nam tiêu thụ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình kinh doanh trong nước, thất thu thuế Nhà nước và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người tiêu dùng.
Bên cạnh vấn đề thuốc lá lậu tràn lan dịp Tết, công tác phòng chống thuốc lá lậu thời gian này cũng đặt ra nhiều quan ngại khi có sự thay đổi trong công tác quản lý thị trường, cần thời gian để sắp xếp và ổn định.
Cụ thể, Bộ Công Thương thống nhất kết thúc mô hình Tổng cục Quản lý thị trường và nghiên cứu sắp xếp đơn vị này theo mô hình mới. Cùng đó, Bộ Công Thương cũng rà soát, sắp xếp bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Các đơn vị trực thuộc Bộ này được yêu cầu sớm rà soát hoạt động và đề xuất việc tiếp tục hoặc không tiếp tục duy trì đơn vị.
Ở góc độ người tiêu dùng, thuốc lá lậu vẫn được sử dụng khá tràn lan vì mùi hương của chúng đậm và thơm lâu do dùng chất định hương.
Coumarin là cái tên từ lâu đã bị giới khoa học gióng lên hồi chuông cảnh báo như một mối đe dọa đến sức khỏe con người. Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA); Bộ Canh nông và Thực phẩm của Canada và Thái Lan đều đã cấm sử dụng coumarin trong thực phẩm từ rất sớm. Không chỉ những người tiếp xúc chủ động mà cả những đối tượng tiếp xúc thụ động cũng chịu ảnh hưởng từ loại chất độc hại này. Chẳng hạn, những phụ nữ hay trẻ em trong gia đình có người hút thuốc lá lậu cũng sẽ gánh chịu tác hại của coumarin.
Đứng ở góc độ kinh tế, mỗi năm Nhà nước thất thu thuế khoảng 6.000 tỷ đồng và làm “chảy” trên 200 triệu USD qua biên giới do hoạt động buôn lậu thuốc lá. Con số này do chính Cục Quản lý thị trường đưa ra và trở thành nỗi nhức nhối của một đất nước đang trên đà phát triển như Việt Nam. Ở góc độ xã hội, việc lưu hành và buôn bán thuốc lá lậu trái phép tạo nên một hệ lụy xấu và ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững.
Theo thông tin từ Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, mỗi năm có trên 850 triệu gói thuốc lá điếu nhập lậu được tiêu thụ ở Việt Nam, chiếm 20% tổng thị phần thuốc lá, trong đó 90% là Jet và Hero. Thuốc lá lậu không chỉ gây thiệt hại lớn về kinh tế mà còn tăng rủi ro sức khỏe cho người dân vì thuốc lá lậu không được kiểm soát chất lượng cũng như không tuân thủ bất kỳ một tiêu chuẩn nào về hàm lượng tar, nicotine cũng như các chất cấm không được dùng trong sản phẩm thuốc lá điếu.
Cần đánh giá lại cách thức tăng thuế
Những vấn đề trên lại một lần nữa làm nóng nghị trường khi dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) sẽ được tiếp tục bàn luận, xem xét tại Quốc hội bên cạnh những nội dung quan trọng khác. Theo các chuyên gia, đây là thời điểm phù hợp để xem xét việc tăng thuế sốc sẽ ảnh hưởng ra sao đến tình hình thuốc lá lậu vốn đang phức tạp.
Cụ thể, kỳ họp bất thường của Quốc hội sẽ bắt đầu từ cuối tháng 2/2025 để xem xét sửa đổi, ban hành các luật, nghị quyết thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và quyết định một số nội dung quan trọng, cấp bách khác theo thẩm quyền. Trong đó, theo lịch trình làm việc, Ủy ban thường vụ Quốc hội sẽ xem xét dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) sau khi ghi nhận nhiều ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp tháng 10 năm ngoái.
Tại kỳ họp đó, đại biểu Quốc hội Nguyễn Mạnh Hùng (Đoàn Cần Thơ) cho rằng, mức tăng như dự thảo hiện nay sẽ tác động rất lớn đến thị trường, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, đồng thời khiến việc buôn lậu thuốc lá tăng lên, trong khi việc ngăn chặn tình trạng này còn nhiều khó khăn.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh (Bắc Ninh) đề xuất lộ trình và mức tăng thuế cần phải được căn cứ vào tình hình thực tế của ngành sản xuất, chuỗi cung ứng nguyên liệu và nhu cầu tiêu dùng.
Theo đại biểu Kim Anh, điều chỉnh tăng thuế một cách hợp lý, kết hợp với tuyên truyền Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, cấm quảng cáo thuốc lá, cấm hút thuốc lá nơi công cộng, cấm trẻ vị thành niên hút thuốc lá, tăng cường các biện pháp chống buôn lậu thuốc lá thì việc hạn chế hút thuốc lá mới thực sự đạt hiệu quả.
Tương tự, đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cho rằng thuế tiêu thụ đặc biệt không nên là công cụ quan trọng nhất để giải quyết những vấn đề liên quan đến sức khỏe hay môi trường. Việc tăng thuế đối với thuốc lá là cần thiết, nhưng cần xem xét phương pháp tính thuế sao cho hiệu quả. Ông phân tích theo lộ trình trước đây, thuế tăng 5% trong vòng 3 năm, doanh nghiệp thuốc lá và người dân liên quan đến sản xuất các mặt hàng này có thể đáp ứng được và có thể nói tạo nên một lộ trình phù hợp.
Từ góc độ của lực lượng trực tiếp đấu tranh với thuốc lá lậu, Thượng tá Lê Thiện Thành - Phó trưởng Phòng Hướng dẫn Điều tra, Cục Phòng, chống Ma túy và Tội phạm, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng nhấn mạnh tại hội thảo do báo Pháp luật Việt Nam tổ chức cuối năm 2024: “Lộ trình tăng thuế nên giãn ra để lực lượng Bộ đội Biên phòng và các cơ quan quản lí thị trường có thêm thời gian để chuẩn bị kế hoạch và lực lượng nhằm ứng phó hiệu quả với việc buôn thuốc lá lậu tăng cao do thuế tăng”.
Từ những phân tích và ý kiến nêu trên có thể thấy cần cân nhắc kỹ hơn về mức tăng và lộ trình tăng thuế TTĐB nhằm bảo đảm thời gian cần thiết để có thể tăng cường bảo đảm các điều kiện cho công tác chống thuốc lá lậu, hoàn thiện hệ thống pháp luật để xử lý nghiêm minh hành vi buôn lậu.
Tin liên quan

Bài 2: Lật tẩy 2 vụ buôn lậu hơn 1 triệu bao thuốc lá giả nhãn hiệu
08:42 | 03/07/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Bài 1: Bắt giữ nhiều vụ buôn lậu thuốc lá, trị giá hơn 65 tỷ đồng
18:35 | 30/06/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Việt Nam chia sẻ mô hình tài chính bền vững trong phòng, chống tác hại thuốc lá
15:40 | 24/06/2025 Diễn đàn

Hàng hóa phục vụ phát triển khoa học, công nghệ được miễn thuế nhập khẩu
08:31 | 04/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Quy định mới về kiểm tra, xác định trị giá hải quan
08:26 | 04/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa từ kho ngoại quan của doanh nghiệp chế xuất
08:00 | 04/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Giảm 50% mức thu của 46 loại phí, lệ phí
21:12 | 03/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Thủ tục hải quan khi thay đổi địa chỉ theo đơn vị hành chính mới
20:00 | 03/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Khô dầu hạt cải là mặt hàng nhập khẩu có điều kiện
15:09 | 03/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Quy định giao dịch điện tử đối với hàng XNK và phương tiện XNC, quá cảnh
10:00 | 03/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Mở rộng diện ưu đãi thuế nhập khẩu để thúc đẩy doanh nghiệp phát triển khoa học công nghệ
09:27 | 03/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Những điểm mới cần lưu ý khi triển khai thực hiện quy định về xử lý vi phạm hành chính
07:00 | 03/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Hoá đơn trên 5 triệu đồng phải thanh toán không dùng tiền mặt mới được khấu trừ thuế
16:27 | 02/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Bài 4: Thẩm quyền phê duyệt hồ sơ APA: Bước tiến cải cách, kỳ vọng rút ngắn thời gian và tăng tính chủ động cho doanh nghiệp
16:12 | 02/07/2025 Diễn đàn

Máy móc, thiết bị của DN chế xuất không lưu giữ tại kho thuê ngoài
16:08 | 02/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Hải quan triển khai thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính
15:40 | 02/07/2025 Chính sách thuế, hải quan
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới

Luật mới sẽ buộc sàn và người bán chia sẻ trách nhiệm

65 tỷ USD: Mục tiêu lớn trên hành trình bền bỉ của nông nghiệp Việt Nam

Hàng hóa phục vụ phát triển khoa học, công nghệ được miễn thuế nhập khẩu

Quy định mới về kiểm tra, xác định trị giá hải quan

Thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa từ kho ngoại quan của doanh nghiệp chế xuất

(INFORGRAPHICS) - Cơ cấu tổ chức bộ máy mới của ngành Thuế từ ngày 1/7/2025
15:14 | 01/07/2025 Infographics

Bài 3: (LONGFORM): Phân cấp, phân quyền trong quản lý thuế: Tăng hiệu quả, giảm thủ tục vì người dân và doanh nghiệp
15:54 | 30/06/2025 Diễn đàn

(INFOGRAPHICS): Kế hoạch hành động của Cục Thuế để phát triển kinh tế tư nhân
08:59 | 30/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Lưu ý khi làm thủ tục định danh điện tử cho doanh nghiệp, tổ chức
09:00 | 29/06/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): 7 chính sách thuế nổi bật có hiệu lực từ 1/7/2025
09:17 | 27/06/2025 Infographics

Hướng dẫn cập nhật, thay đổi thông tin đăng ký thuế qua eTax Mobile

Hải quan khu vực V công bố quyết định bổ nhiệm lãnh đạo

(INFOGRAPHICS) Địa bàn quản lý của 29 thuế cơ sở thuộc Thuế TP. Hồ Chí Minh

Hải quan Cẩm Phả tăng cường các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp

Công chức thuế cần chủ động đồng hành, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp bằng tinh thần cầu thị

Hải quan khu vực III tập huấn hướng dẫn sử dụng hệ thống Ecus6

Cỗ máy gia tốc từ Nghị quyết 57-NQ/TW: Một bài học sống động

Hải Phòng sau sáp nhập: Cơ hội mới cho thị trường bất động sản bứt tốc

Cơ hội để ngành điện tử Việt Nam tái cấu trúc

Doveco: Tiên phong sản xuất xanh, khai mở tầm nhìn bền vững cho nông sản Việt

Viettel khởi công biểu tượng công nghệ mới bên sông Hàn

Batdongsan.com.vn được vinh danh là nền tảng công nghệ bất động sản số 1 Việt Nam

65 tỷ USD: Mục tiêu lớn trên hành trình bền bỉ của nông nghiệp Việt Nam

Chú trọng nâng cao năng lực chế biến sâu và bảo quản nông sản sau thu hoạch

Kịch bản nào cho xuất khẩu thủy sản nửa cuối năm?

Xuất khẩu tại Nghệ An tăng trưởng tích cực nửa đầu năm

Khởi công 2 công trình thuộc Đề án thí điểm xây dựng Cửa khẩu thông minh

“Cửa sáng” cho nông sản Việt vào Nhật

Luật mới sẽ buộc sàn và người bán chia sẻ trách nhiệm

Xăng RON95-III tiếp tục giảm 1.210 đồng/lít, giá tối đa 19.906 đồng/lít

Yêu cầu ngừng kinh doanh, sử dụng 7 sản phẩm dưỡng da của Công ty Toàn Cầu Đông Nam

Siết chặt kinh doanh dược phẩm trên nền tảng thương mại điện tử

Thu hồi 2 loại kem đánh răng Aquafresh của Nhật

Bài 6: Kiểm soát giao dịch bằng công nghệ để phát hiện hàng giả trên sàn thương mại điện tử

Thị trường bất động sản kỳ vọng sự "bùng nổ"

Giải bài toán giá nhà leo thang với loại hình bất động sản mới "Livehouse"

Ngành sản xuất Việt vẫn loay hoay với bài toán giữ đà hay gãy đà?

8 sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khoẻ của 4 công ty bị thu hồi

Thêm một loại hình mới giúp giảm áp lực giá bất động sản vùng đô thị
