Quản lý thị trường trước áp lực lớn với thuốc lá lậu khi tăng thuế thuốc lá
![]() |
Công tác phòng chống thuốc lá lậu vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức phía trước. |
Những tháng cuối năm 2024, nhất là dịp gần kề Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới diễn biến phức tạp hơn với các mặt hàng nhập lậu từ Campuchia. Đáng chú ý là buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng hóa trái phép trên các tuyến biên giới; mặt hàng vận chuyển chủ yếu là thuốc lá ngoại, pháo nổ, mỹ phẩm, đường cát, xăng dầu, các mặt hàng không nhãn mác, không rõ nguồn gốc, xuất xứ...
Thách thức gia tăng trong phòng chống hàng lậu dịp Tết
Thực hiện cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự Tết Nguyên đán 2025 và các sự kiện lớn của đất nước trên địa bàn, ngày 18/12/2024, Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an tỉnh Sóc Trăng phối hợp với Công an TP. Sóc Trăng bắt quả tang đối tượng vận chuyển 25.000 bao thuốc lá điếu nhập lậu.
Đáng chú ý, gần đây có nhiều vụ vận chuyển, tàng trữ thuốc lá lậu với số lượng lớn đã bị phát hiện và xử lý. Điển hình là ngày 30/9/2024, lực lượng công an tại huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An bắt quả tang một chiếc xe tải vận chuyển hơn 60.000 bao thuốc lá ngoại nhập không có hóa đơn chứng từ hợp lệ.
Trước đó, vào ngày 19/11, Công an Tây Ninh phát hiện, bắt giữ nhóm đối tượng trong đường dây vận chuyển thuốc lá lậu từ Campuchia vào Việt Nam, thu giữ 50.000 gói thuốc lá các loại. Đây là nhóm vận chuyển thuốc lá lậu lớn nhất từ trước đến nay mà Công an Tây Ninh triệt xóa.
Mặc dù hình phạt cho các hành vi liên quan đến thuốc lá lậu rất nặng, nhưng biên độ lợi nhuận khủng vẫn khiến tình trạng buôn lậu mặt hàng này liên tục tái diễn. Thêm một điều đáng lo ngại nữa là thuốc lá giả các nhãn hiệu nổi tiếng được làm giả từ nước ngoài đưa vào Việt Nam tiêu thụ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình kinh doanh trong nước, thất thu thuế Nhà nước và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người tiêu dùng.
Bên cạnh vấn đề thuốc lá lậu tràn lan dịp Tết, công tác phòng chống thuốc lá lậu thời gian này cũng đặt ra nhiều quan ngại khi có sự thay đổi trong công tác quản lý thị trường, cần thời gian để sắp xếp và ổn định.
Cụ thể, Bộ Công Thương thống nhất kết thúc mô hình Tổng cục Quản lý thị trường và nghiên cứu sắp xếp đơn vị này theo mô hình mới. Cùng đó, Bộ Công Thương cũng rà soát, sắp xếp bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Các đơn vị trực thuộc Bộ này được yêu cầu sớm rà soát hoạt động và đề xuất việc tiếp tục hoặc không tiếp tục duy trì đơn vị.
Ở góc độ người tiêu dùng, thuốc lá lậu vẫn được sử dụng khá tràn lan vì mùi hương của chúng đậm và thơm lâu do dùng chất định hương.
Coumarin là cái tên từ lâu đã bị giới khoa học gióng lên hồi chuông cảnh báo như một mối đe dọa đến sức khỏe con người. Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA); Bộ Canh nông và Thực phẩm của Canada và Thái Lan đều đã cấm sử dụng coumarin trong thực phẩm từ rất sớm. Không chỉ những người tiếp xúc chủ động mà cả những đối tượng tiếp xúc thụ động cũng chịu ảnh hưởng từ loại chất độc hại này. Chẳng hạn, những phụ nữ hay trẻ em trong gia đình có người hút thuốc lá lậu cũng sẽ gánh chịu tác hại của coumarin.
Đứng ở góc độ kinh tế, mỗi năm Nhà nước thất thu thuế khoảng 6.000 tỷ đồng và làm “chảy” trên 200 triệu USD qua biên giới do hoạt động buôn lậu thuốc lá. Con số này do chính Cục Quản lý thị trường đưa ra và trở thành nỗi nhức nhối của một đất nước đang trên đà phát triển như Việt Nam. Ở góc độ xã hội, việc lưu hành và buôn bán thuốc lá lậu trái phép tạo nên một hệ lụy xấu và ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững.
Theo thông tin từ Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, mỗi năm có trên 850 triệu gói thuốc lá điếu nhập lậu được tiêu thụ ở Việt Nam, chiếm 20% tổng thị phần thuốc lá, trong đó 90% là Jet và Hero. Thuốc lá lậu không chỉ gây thiệt hại lớn về kinh tế mà còn tăng rủi ro sức khỏe cho người dân vì thuốc lá lậu không được kiểm soát chất lượng cũng như không tuân thủ bất kỳ một tiêu chuẩn nào về hàm lượng tar, nicotine cũng như các chất cấm không được dùng trong sản phẩm thuốc lá điếu.
Cần đánh giá lại cách thức tăng thuế
Những vấn đề trên lại một lần nữa làm nóng nghị trường khi dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) sẽ được tiếp tục bàn luận, xem xét tại Quốc hội bên cạnh những nội dung quan trọng khác. Theo các chuyên gia, đây là thời điểm phù hợp để xem xét việc tăng thuế sốc sẽ ảnh hưởng ra sao đến tình hình thuốc lá lậu vốn đang phức tạp.
Cụ thể, kỳ họp bất thường của Quốc hội sẽ bắt đầu từ cuối tháng 2/2025 để xem xét sửa đổi, ban hành các luật, nghị quyết thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và quyết định một số nội dung quan trọng, cấp bách khác theo thẩm quyền. Trong đó, theo lịch trình làm việc, Ủy ban thường vụ Quốc hội sẽ xem xét dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) sau khi ghi nhận nhiều ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp tháng 10 năm ngoái.
Tại kỳ họp đó, đại biểu Quốc hội Nguyễn Mạnh Hùng (Đoàn Cần Thơ) cho rằng, mức tăng như dự thảo hiện nay sẽ tác động rất lớn đến thị trường, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, đồng thời khiến việc buôn lậu thuốc lá tăng lên, trong khi việc ngăn chặn tình trạng này còn nhiều khó khăn.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh (Bắc Ninh) đề xuất lộ trình và mức tăng thuế cần phải được căn cứ vào tình hình thực tế của ngành sản xuất, chuỗi cung ứng nguyên liệu và nhu cầu tiêu dùng.
Theo đại biểu Kim Anh, điều chỉnh tăng thuế một cách hợp lý, kết hợp với tuyên truyền Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, cấm quảng cáo thuốc lá, cấm hút thuốc lá nơi công cộng, cấm trẻ vị thành niên hút thuốc lá, tăng cường các biện pháp chống buôn lậu thuốc lá thì việc hạn chế hút thuốc lá mới thực sự đạt hiệu quả.
Tương tự, đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cho rằng thuế tiêu thụ đặc biệt không nên là công cụ quan trọng nhất để giải quyết những vấn đề liên quan đến sức khỏe hay môi trường. Việc tăng thuế đối với thuốc lá là cần thiết, nhưng cần xem xét phương pháp tính thuế sao cho hiệu quả. Ông phân tích theo lộ trình trước đây, thuế tăng 5% trong vòng 3 năm, doanh nghiệp thuốc lá và người dân liên quan đến sản xuất các mặt hàng này có thể đáp ứng được và có thể nói tạo nên một lộ trình phù hợp.
Từ góc độ của lực lượng trực tiếp đấu tranh với thuốc lá lậu, Thượng tá Lê Thiện Thành - Phó trưởng Phòng Hướng dẫn Điều tra, Cục Phòng, chống Ma túy và Tội phạm, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng nhấn mạnh tại hội thảo do báo Pháp luật Việt Nam tổ chức cuối năm 2024: “Lộ trình tăng thuế nên giãn ra để lực lượng Bộ đội Biên phòng và các cơ quan quản lí thị trường có thêm thời gian để chuẩn bị kế hoạch và lực lượng nhằm ứng phó hiệu quả với việc buôn thuốc lá lậu tăng cao do thuế tăng”.
Từ những phân tích và ý kiến nêu trên có thể thấy cần cân nhắc kỹ hơn về mức tăng và lộ trình tăng thuế TTĐB nhằm bảo đảm thời gian cần thiết để có thể tăng cường bảo đảm các điều kiện cho công tác chống thuốc lá lậu, hoàn thiện hệ thống pháp luật để xử lý nghiêm minh hành vi buôn lậu.
Tin liên quan

Áp thuế là công cụ hiệu quả nhất để giảm tiêu thụ đồ uống có đường
09:28 | 29/04/2025 Chính sách thuế, hải quan

Tăng thuế - biện pháp hiệu quả nhất để giảm tiêu dùng thuốc lá
14:54 | 23/04/2025 Chính sách thuế, hải quan

Hải quan Quảng Trị phát hiện nhiều vụ hàng cấm trong đợt cao điểm
11:28 | 21/01/2025 Hồ sơ

Miễn tiền thuê đất phụ thuộc vào từng loại giấy phép đầu tư
11:36 | 06/05/2025 Chính sách thuế, hải quan

Lưu ý thủ tục hải quan đối với C/O mẫu D
20:01 | 04/05/2025 Chính sách thuế, hải quan

Xuất hóa đơn giá trị gia tăng với dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị- Chi Lăng
07:56 | 04/05/2025 Đối thoại

Thủ tục, chính sách đối với hàng thay đổi mục đích sử dụng
07:51 | 04/05/2025 Chính sách thuế, hải quan

Công ty có hoạt động xây dựng cho doanh nghiệp chế xuất được áp dụng thuế GTGT 0%
16:20 | 03/05/2025 Chính sách thuế, hải quan

Hóa chất cơ bản thuộc đối tượng giảm thuế GTGT
16:07 | 03/05/2025 Chính sách thuế, hải quan

Hướng dẫn khai báo tên người xuất khẩu trên tờ khai hải quan nhập khẩu
09:00 | 30/04/2025 Chính sách thuế, hải quan

Hộ, cá nhân kinh doanh phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền
10:29 | 29/04/2025 Chính sách thuế, hải quan

Gỡ vướng nội dung giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ
09:40 | 29/04/2025 Chính sách thuế, hải quan

Sớm triển khai thông báo tạm hoãn xuất cảnh điện tử do nợ thuế
15:49 | 28/04/2025 Chính sách thuế, hải quan

Hướng dẫn thủ tục miễn, giảm thuế theo Hiệp định tránh đánh thuế hai lần
15:55 | 27/04/2025 Chính sách thuế, hải quan

Thủ tục nhập khẩu hàng hóa vào kho ngoại quan sau đó xuất bán sang nước thứ ba
09:59 | 25/04/2025 Chính sách thuế, hải quan

Thủ tục hải quan đối với hóa chất xuất nhập khẩu
14:27 | 23/04/2025 Chính sách thuế, hải quan
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới

Tăng tính minh bạch trong xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn

Khách nhập cảnh tăng cao, Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất thông quan nhanh chóng

Hải quan Hòn La hỗ trợ đánh giá năng lực doanh nghiệp

Hải Phòng: Khai thác tuyến vận tải biển nhanh nhất từ Việt Nam đến Mỹ

Chặn thực phẩm đông lạnh xuất nhập lậu qua khu vực cửa khẩu Chi Ma

(INFOGRAPHICS): Nhật Bản - đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam
15:38 | 27/04/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Thương mại Việt Nam - Nga đạt hơn 1 tỷ USD trong quý đầu năm
16:42 | 05/05/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): 6 nhóm hàng xuất, nhập khẩu đạt kim ngạch 10 tỷ USD
15:45 | 24/04/2025 Xu hướng

Hơn 3,4 triệu lượt cài đặt ứng dụng eTax Mobile
09:41 | 01/05/2025 Thuế

(INFOGRAPHICS): Kết quả nổi bật trong bức tranh thu ngân sách quý I
15:24 | 22/04/2025 Infographics

Tăng tính minh bạch trong xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn

Khách nhập cảnh tăng cao, Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất thông quan nhanh chóng

Hải quan Hòn La hỗ trợ đánh giá năng lực doanh nghiệp

Gần 40.000 lượt khách xuất nhập cảnh qua cửa khẩu Móng Cái trong 2 ngày lễ

Sau sắp xếp, số thu và khối lượng công việc của nhiều Chi cục Thuế tăng cao

Hải quan cửa khẩu cảng Vạn Gia tổ chức Hội nghị đối thoại Hải quan - Doanh nghiệp

Hải Phòng: Khai thác tuyến vận tải biển nhanh nhất từ Việt Nam đến Mỹ

Brazil dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu cá rô phi của Việt Nam

Doanh nghiệp lưu ý gì khi XNK hàng hóa qua cảng Cát Lái

Lấy ý kiến việc sửa đổi quy định về xuất xứ hàng hóa và giấy chứng nhận C/O

Giá rẻ, thuế 0%: Indonesia đang dẫn dắt thị phần than vào Việt Nam

Lạng Sơn: Hơn 6.500 phương tiện chở hàng XNK qua các cửa khẩu dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5

Chặn thực phẩm đông lạnh xuất nhập lậu qua khu vực cửa khẩu Chi Ma

Liên tiếp phát hiện thực phẩm đông lạnh không rõ nguồn gốc xuất xứ

Công khai 78 trường hợp nợ thuế trên địa bàn tỉnh Cao Bằng

Hải quan phối hợp bắt 50 bánh ma túy ở Điện Biên

Công khai 139 trường hợp nợ thuế trên địa bàn Nam Định, Hưng Yên

Lạng Sơn: Liên tiếp bắt giữ 2 vụ vận chuyển pháo nổ trái phép

Tháng 4 chỉ số giá vàng tăng 10,54%

Tháng 4 giá USD trong nước biến động ngược chiều với giá thế giới

Cần bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động làm việc ở nước ngoài

Giá biệt thự, liền kề trên thị trường sơ cấp giảm theo quý nhưng tăng mạnh theo năm

Xuất khẩu cá ngừ sang Nga thuận lợi
