Quản lý thị trường trước áp lực lớn với thuốc lá lậu khi tăng thuế thuốc lá
![]() |
Công tác phòng chống thuốc lá lậu vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức phía trước. |
Những tháng cuối năm 2024, nhất là dịp gần kề Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới diễn biến phức tạp hơn với các mặt hàng nhập lậu từ Campuchia. Đáng chú ý là buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng hóa trái phép trên các tuyến biên giới; mặt hàng vận chuyển chủ yếu là thuốc lá ngoại, pháo nổ, mỹ phẩm, đường cát, xăng dầu, các mặt hàng không nhãn mác, không rõ nguồn gốc, xuất xứ...
Thách thức gia tăng trong phòng chống hàng lậu dịp Tết
Thực hiện cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, bảo đảm an ninh, trật tự Tết Nguyên đán 2025 và các sự kiện lớn của đất nước trên địa bàn, ngày 18/12/2024, Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an tỉnh Sóc Trăng phối hợp với Công an TP. Sóc Trăng bắt quả tang đối tượng vận chuyển 25.000 bao thuốc lá điếu nhập lậu.
Đáng chú ý, gần đây có nhiều vụ vận chuyển, tàng trữ thuốc lá lậu với số lượng lớn đã bị phát hiện và xử lý. Điển hình là ngày 30/9/2024, lực lượng công an tại huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An bắt quả tang một chiếc xe tải vận chuyển hơn 60.000 bao thuốc lá ngoại nhập không có hóa đơn chứng từ hợp lệ.
Trước đó, vào ngày 19/11, Công an Tây Ninh phát hiện, bắt giữ nhóm đối tượng trong đường dây vận chuyển thuốc lá lậu từ Campuchia vào Việt Nam, thu giữ 50.000 gói thuốc lá các loại. Đây là nhóm vận chuyển thuốc lá lậu lớn nhất từ trước đến nay mà Công an Tây Ninh triệt xóa.
Mặc dù hình phạt cho các hành vi liên quan đến thuốc lá lậu rất nặng, nhưng biên độ lợi nhuận khủng vẫn khiến tình trạng buôn lậu mặt hàng này liên tục tái diễn. Thêm một điều đáng lo ngại nữa là thuốc lá giả các nhãn hiệu nổi tiếng được làm giả từ nước ngoài đưa vào Việt Nam tiêu thụ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình kinh doanh trong nước, thất thu thuế Nhà nước và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người tiêu dùng.
Bên cạnh vấn đề thuốc lá lậu tràn lan dịp Tết, công tác phòng chống thuốc lá lậu thời gian này cũng đặt ra nhiều quan ngại khi có sự thay đổi trong công tác quản lý thị trường, cần thời gian để sắp xếp và ổn định.
Cụ thể, Bộ Công Thương thống nhất kết thúc mô hình Tổng cục Quản lý thị trường và nghiên cứu sắp xếp đơn vị này theo mô hình mới. Cùng đó, Bộ Công Thương cũng rà soát, sắp xếp bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Các đơn vị trực thuộc Bộ này được yêu cầu sớm rà soát hoạt động và đề xuất việc tiếp tục hoặc không tiếp tục duy trì đơn vị.
Ở góc độ người tiêu dùng, thuốc lá lậu vẫn được sử dụng khá tràn lan vì mùi hương của chúng đậm và thơm lâu do dùng chất định hương.
Coumarin là cái tên từ lâu đã bị giới khoa học gióng lên hồi chuông cảnh báo như một mối đe dọa đến sức khỏe con người. Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA); Bộ Canh nông và Thực phẩm của Canada và Thái Lan đều đã cấm sử dụng coumarin trong thực phẩm từ rất sớm. Không chỉ những người tiếp xúc chủ động mà cả những đối tượng tiếp xúc thụ động cũng chịu ảnh hưởng từ loại chất độc hại này. Chẳng hạn, những phụ nữ hay trẻ em trong gia đình có người hút thuốc lá lậu cũng sẽ gánh chịu tác hại của coumarin.
Đứng ở góc độ kinh tế, mỗi năm Nhà nước thất thu thuế khoảng 6.000 tỷ đồng và làm “chảy” trên 200 triệu USD qua biên giới do hoạt động buôn lậu thuốc lá. Con số này do chính Cục Quản lý thị trường đưa ra và trở thành nỗi nhức nhối của một đất nước đang trên đà phát triển như Việt Nam. Ở góc độ xã hội, việc lưu hành và buôn bán thuốc lá lậu trái phép tạo nên một hệ lụy xấu và ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững.
Theo thông tin từ Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, mỗi năm có trên 850 triệu gói thuốc lá điếu nhập lậu được tiêu thụ ở Việt Nam, chiếm 20% tổng thị phần thuốc lá, trong đó 90% là Jet và Hero. Thuốc lá lậu không chỉ gây thiệt hại lớn về kinh tế mà còn tăng rủi ro sức khỏe cho người dân vì thuốc lá lậu không được kiểm soát chất lượng cũng như không tuân thủ bất kỳ một tiêu chuẩn nào về hàm lượng tar, nicotine cũng như các chất cấm không được dùng trong sản phẩm thuốc lá điếu.
Cần đánh giá lại cách thức tăng thuế
Những vấn đề trên lại một lần nữa làm nóng nghị trường khi dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) sẽ được tiếp tục bàn luận, xem xét tại Quốc hội bên cạnh những nội dung quan trọng khác. Theo các chuyên gia, đây là thời điểm phù hợp để xem xét việc tăng thuế sốc sẽ ảnh hưởng ra sao đến tình hình thuốc lá lậu vốn đang phức tạp.
Cụ thể, kỳ họp bất thường của Quốc hội sẽ bắt đầu từ cuối tháng 2/2025 để xem xét sửa đổi, ban hành các luật, nghị quyết thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và quyết định một số nội dung quan trọng, cấp bách khác theo thẩm quyền. Trong đó, theo lịch trình làm việc, Ủy ban thường vụ Quốc hội sẽ xem xét dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) sau khi ghi nhận nhiều ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp tháng 10 năm ngoái.
Tại kỳ họp đó, đại biểu Quốc hội Nguyễn Mạnh Hùng (Đoàn Cần Thơ) cho rằng, mức tăng như dự thảo hiện nay sẽ tác động rất lớn đến thị trường, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, đồng thời khiến việc buôn lậu thuốc lá tăng lên, trong khi việc ngăn chặn tình trạng này còn nhiều khó khăn.
Đại biểu Nguyễn Thị Kim Anh (Bắc Ninh) đề xuất lộ trình và mức tăng thuế cần phải được căn cứ vào tình hình thực tế của ngành sản xuất, chuỗi cung ứng nguyên liệu và nhu cầu tiêu dùng.
Theo đại biểu Kim Anh, điều chỉnh tăng thuế một cách hợp lý, kết hợp với tuyên truyền Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, cấm quảng cáo thuốc lá, cấm hút thuốc lá nơi công cộng, cấm trẻ vị thành niên hút thuốc lá, tăng cường các biện pháp chống buôn lậu thuốc lá thì việc hạn chế hút thuốc lá mới thực sự đạt hiệu quả.
Tương tự, đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cho rằng thuế tiêu thụ đặc biệt không nên là công cụ quan trọng nhất để giải quyết những vấn đề liên quan đến sức khỏe hay môi trường. Việc tăng thuế đối với thuốc lá là cần thiết, nhưng cần xem xét phương pháp tính thuế sao cho hiệu quả. Ông phân tích theo lộ trình trước đây, thuế tăng 5% trong vòng 3 năm, doanh nghiệp thuốc lá và người dân liên quan đến sản xuất các mặt hàng này có thể đáp ứng được và có thể nói tạo nên một lộ trình phù hợp.
Từ góc độ của lực lượng trực tiếp đấu tranh với thuốc lá lậu, Thượng tá Lê Thiện Thành - Phó trưởng Phòng Hướng dẫn Điều tra, Cục Phòng, chống Ma túy và Tội phạm, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng nhấn mạnh tại hội thảo do báo Pháp luật Việt Nam tổ chức cuối năm 2024: “Lộ trình tăng thuế nên giãn ra để lực lượng Bộ đội Biên phòng và các cơ quan quản lí thị trường có thêm thời gian để chuẩn bị kế hoạch và lực lượng nhằm ứng phó hiệu quả với việc buôn thuốc lá lậu tăng cao do thuế tăng”.
Từ những phân tích và ý kiến nêu trên có thể thấy cần cân nhắc kỹ hơn về mức tăng và lộ trình tăng thuế TTĐB nhằm bảo đảm thời gian cần thiết để có thể tăng cường bảo đảm các điều kiện cho công tác chống thuốc lá lậu, hoàn thiện hệ thống pháp luật để xử lý nghiêm minh hành vi buôn lậu.
Tin liên quan

Bài 3: Hàng trăm nghìn bao thuốc lá lậu trong “vỏ bọc” bồn cầu, ghế sofa
10:52 | 05/07/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Bài 2: Lật tẩy 2 vụ buôn lậu hơn 1 triệu bao thuốc lá giả nhãn hiệu
08:42 | 03/07/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Bài 1: Bắt giữ nhiều vụ buôn lậu thuốc lá, trị giá hơn 65 tỷ đồng
18:35 | 30/06/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Đơn giản hóa thủ tục hải quan thúc đẩy quá trình chuyển đổi số
14:15 | 26/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Bài 5: Thu thuế tài sản số - Bước đi cần thiết để quản lý minh bạch và chống thất thu ngân sách
08:00 | 26/07/2025 Thuế

Hướng dẫn miễn, giảm tiền thuê đất khi chuyển nhượng tài sản gắn liền với đất
14:40 | 25/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Chính sách “cởi trói” cho hoạt động xuất nhập khẩu tại chỗ
10:24 | 25/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Hải quan công khai đường dây nóng tiếp nhận, xử lý thông tin phản ánh của cá nhân, tổ chức
09:49 | 25/07/2025 Diễn đàn

Bài 4: PGS.TS Lê Xuân Trường: Cải cách thuế thu nhập cá nhân để công bằng hơn, hiện đại hơn
08:00 | 25/07/2025 Diễn đàn

Cơ sở pháp lý cho việc xây dựng mô hình Hải quan thông minh, Hải quan số
20:04 | 24/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Phân loại mặt hàng robot giao hàng
16:30 | 24/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu 1 tỷ đồng/năm được đề xuất áp dụng chế độ kế toán đơn giản
15:28 | 24/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Tàu thủy chở đến 12 người được miễn lệ phí trước bạ
15:09 | 24/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Chính sách thuế giá trị gia tăng đối với mặt hàng sợi
14:51 | 24/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt Việt Nam-Lào giai đoạn 2025-2030
09:09 | 24/07/2025 Chính sách thuế, hải quan

Bài 3: Đổi mới quy trình khấu trừ và quyết toán, tạo thuận lợi tối đa cho người nộp thuế
15:16 | 23/07/2025 Diễn đàn
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới

Hải quan khu vực VII tổ chức các hoạt động tri ân nhân dịp 27/7

CEO IPPG Lê Hồng Thủy Tiên ký kết hợp tác chiến lược với UN Women

TikTok Shop bứt phá thị phần, Shopee và Lazada vào thế phòng thủ

Phó Thủ tướng yêu cầu chuẩn hóa thủ tục xuất khẩu trước 31/7

Vinamilk "viết tiếp câu chuyện hòa bình" bằng tranh và hành động

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Điện Biên
09:09 | 25/07/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Phú Thọ
15:00 | 22/07/2025 Infographics

(INFORGRAPHICS): Ông Nông Phi Quảng làm Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực VII
09:17 | 22/07/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Ông Bùi Khánh Toàn làm Trưởng Thuế thành phố Đà Nẵng
10:43 | 21/07/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Thông tin nhân sự lãnh đạo và trưởng các đơn vị thuộc Cục Thuế
16:19 | 16/07/2025 Infographics

Hải quan khu vực VII tổ chức các hoạt động tri ân nhân dịp 27/7

Thuế Hải Phòng tổ chức nhiều hoạt động tri ân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh, Liệt sĩ

Hải quan tổ chức hội thảo về xuất xứ hàng hoá

Hải quan cửa khẩu quốc tế Xa Mát: Đồng hành cùng doanh nghiệp xuất nhập khẩu

Hải quan Móng Cái gặp mặt thăm hỏi công chức là thương binh, con liệt sĩ dịp 27/7

Bài 5: Thu thuế tài sản số - Bước đi cần thiết để quản lý minh bạch và chống thất thu ngân sách

CEO IPPG Lê Hồng Thủy Tiên ký kết hợp tác chiến lược với UN Women

Vinamilk "viết tiếp câu chuyện hòa bình" bằng tranh và hành động

Viettel Telecom: Khát vọng dẫn đầu trong hành trình trở thành công ty công nghệ hàng đầu Việt Nam

Trường Cao đẳng Quốc tế Hà Nội: Đào tạo gắn kết doanh nghiệp, đảm bảo việc làm cho sinh viên

Trang trại Vinamilk Green Farm dưới lăng kính phát triển bền vững có gì đặc biệt?

MB tích hợp tính năng xuất hoá đơn điện tử ngay trên loa thanh toán MB

Phó Thủ tướng yêu cầu chuẩn hóa thủ tục xuất khẩu trước 31/7

Hạt tiêu Việt tăng giá ngược chiều thế giới

Giải pháp logistics hiệu quả, thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu

Doanh nghiệp Việt trên hành trình xây dựng thương hiệu toàn cầu

63% cao su Việt đến từ hộ nhỏ: Bài toán hóc búa trước quy định chống mất rừng của EU

Xuất khẩu cá ngừ trước nhiều thách thức

TikTok Shop bứt phá thị phần, Shopee và Lazada vào thế phòng thủ

Doanh nghiệp Việt bứt phá với Amazon và thương mại điện tử

Lâm Đồng hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ, lên sàn số

Các ông lớn thí điểm kinh doanh xăng sinh học E10 từ ngày 1/8

Giá xăng rời xa mốc 20.000 đồng, giá dầu tăng

Nhiều thủ đoạn chiết nạp gas giá rẻ lừa dối người tiêu dùng

Sản xuất kinh doanh dự báo nhiều khởi sắc trong quý III/2025

Phối hợp cơ quan Công an để phát hiện tội phạm trong lĩnh vực chứng khoán

Thị trường bất động sản: ghi nhận nhiều tín hiệu phục hồi

Ngành nông nghiệp ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực

Thị trường bất động sản từng bước thoát khỏi giai đoạn “phòng thủ”
