Đưa kinh doanh tạm nhập tái xuất vào “quỹ đạo”

Công chức Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng KVII kiểm tra hàng NK. Ảnh: T.B

Đưa vào diện kiểm tra trọng điểm

Triển khai Chỉ thị 23, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các đơn vị thuộc và trực thuộc thực hiện những nội dung cụ thể theo chức năng, nhiệm vụ.

Theo đại diện Cục Giám sát quản lý (GSQL), Cục đang xây dựng văn bản chỉ đạo hướng dẫn và theo dõi, đôn đốc cục hải quan tỉnh, thành phố để tăng cường quản lý đối với hàng hóa kinh doanh tạm nhập tái xuất (TNTX). Ngoài ra, Cục sẽ phối hợp với các đơn vị chức năng và hải quan địa phương tổ chức kiểm tra, rà soát, thực hiện thanh khoản và xử lý, truy thu thuế đầy đủ, kịp thời theo quy định của pháp luật đối với các trường hợp TNTX quá hạn chưa thanh khoản. Hướng dẫn các cục hải quan địa phương thực hiện đúng Điều 39 Luật Thương mại về quyền từ chối nhận hàng. Người mua có quyền từ chối nhận hàng đối với bên bán nếu hàng hoá không phù hợp với hợp đồng nhưng phải chịu trách nhiệm về việc xử lý lô hàng bị từ chối theo quy định.

Trên tuyến biên giới, Tổng cục Hải quan chỉ đạo Cục Điều tra chống buôn lậu (ĐTCBL) phối hợp với lực lượng Quản lí thị trường, chính quyền các tỉnh biên giới liên quan có phương án bố trí lực lượng kiểm tra, kiểm soát để đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước. Trong quá trình hàng hoá lưu thông ở nội địa, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng (Quản lý thị trường, Công an kinh tế, Bộ đội Biên phòng…) kiểm tra, kiểm soát khi DN vận chuyển từ cửa khẩu TN tới cửa khẩu TX và trong suốt quá trình TNTX. Trong công tác kiểm tra, kiểm soát loại hình kinh doanh TNTX cần tăng cường phòng, chống buôn lậu đối với địa bàn, mặt hàng trọng điểm như: Xăng dầu, ô tô, hàng có thuế suất cao, hàng cấm…

Rà soát, sửa đổi nhiều quy định

Được biết, Tổng cục Hải quan cũng đang tiến hành rà soát, sửa đổi, bổ sung hoàn thiện các quy định, quy trình thủ tục liên quan đến kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hoá kinh doanh TNTX. Theo đó, bổ sung, sửa đổi Quyết định 209/QĐ-TCHQ năm 2011 về quy trình nghiệp vụ quản lý hải quan đối với hàng hóa XNK, chuyển cửa khẩu. Ví dụ, chỉ cho phép thương nhân TX hàng hóa qua cửa khẩu đã đăng ký khi TN, trường hợp muốn thay đổi cửa khẩu TX phải được cơ quan Hải quan cửa khẩu TN chấp thuận.

Trên cơ sở một số nội dung nêu tại Chỉ thị 23, Tổng cục Hải quan đang rà soát, xây dựng thành các quy định cụ thể tại các thông tư có liên quan, trình cấp có thẩm quyền ban hành; đề xuất Bộ Tài chính sửa đổi bổ sung các quy định pháp luật hiện hành đảm bảo quản lý chặt chẽ hoạt động gửi kho ngoại quan; tăng nặng mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm như tự ý tiêu thụ nội địa, chậm thanh khoản tờ khai hải quan, khai báo không đúng tên hàng, số lượng hàng TNTX.

Tổng cục Hải quan cũng đang kiến nghị Bộ Công Thương sửa đổi, bổ sung quy định về quản lý hàng kinh doanh TNTX như: Thời hạn hàng được lưu giữ tại Việt Nam; không cho phép chuyển loại hình kinh doanh tạm TNTX sang tiêu thụ nội địa đối với nhóm mặt hàng có thuế Tiêu thụ đặc biệt cao và hàng phải có giấy phép của Bộ Công Thương; chỉ được làm thủ tục tại cửa khẩu quốc tế, cửa khẩu chính hoặc các cửa khẩu khác theo quy định của cơ quan có thẩm quyền; quy định điều kiện kinh doanh đối với DN kinh doanh TNTX…

Kịp thời gỡ khó cho DN

Bên cạnh việc tăng cường kiểm tra, giám sát hàng kinh doanh TNTX, cơ quan Hải quan căn cứ tình hình thực tế để tháo gỡ những vướng mắc cho DN, cơ quan quản lý tại địa phương. Theo phản ánh, quy định “không cho phép DN được thay đổi cửa khẩu TX đã đăng ký (công văn 4509/TCHQ-GSQL) làm gia tăng thêm khó khăn cho DN kinh doanh hàng TNTX”. Theo UBND tỉnh Quảng Ninh, do chính sách biên mậu phía Trung Quốc thay đổi, tính đến ngày 7-9, cửa khẩu Móng Cái còn hơn 4.286 container hàng hoá TNTX đang chờ TX. Do vậy, UBND tỉnh Quảng Ninh đề nghị Bộ Tài chính cho áp dụng quy định cũ, được phép chuyển cửa khẩu TX, để giải phóng nhanh chóng hàng hoá tồn đọng tại cửa khẩu và tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại qua biên giới. Cùng quan điểm này, Cục Hải quan Hải Phòng cũng có công văn đề nghị Tổng cục Hải quan cho phép DN được thay đổi cửa khẩu TX đối với hàng kinh doanh TNTX.

Để tháo gỡ khó khăn trên, ngày 3- 10, Tổng cục Hải quan có công văn 5296/TCHQ-GSQL cho phép DN được thay đổi cửa khẩu TX (so với cửa khẩu TX đã đăng ký) với một số điều kiện cụ thể. Theo đó, hàng hoá kinh doanh TNTX mở tờ khai TX tại chi cục hải quan cửa khẩu TN nhưng được TX tại cửa khẩu khác cửa khẩu TN thực hiện theo quy định tại Thông tư 194/2010/TT-BTC. Cụ thể, người khai hải quan làm thủ tục TX tại cửa khẩu TX nhưng hàng hoá được TX tại cửa khẩu khác thì chi cục hải quan cửa khẩu TN lập biên bản bàn giao hàng hoá kinh doanh TNTX; việc giám sát hàng hoá thực hiện bằng niêm phong hải quan. Như vậy, muốn thay đổi cửa khẩu TX phải được chi cục hải quan cửa khẩu TN (nơi đăng ký tờ khai TX) chấp thuận; thủ tục hải quan thay đổi cửa khẩu TX thực hiện theo hướng dẫn tại công văn 14999/BTC-TCHQ năm 2011 của Bộ Tài chính và chỉ cho phép TX tại cửa khẩu có đủ lực lượng chức năng theo đúng quy định.

Ngọc Linh